Ποιο γεφύρι θα τους δικάσει;

Ευάγγελος Αυδίκος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας



Διάβασα πολλά για το κακό. Θρήνος, μοιρολόι, καταστροφή. Μου θυμίζουν τις οιμωγές πάνω από φέρετρο. Ο φίλος Βασίλης  μέρα Κυριακή μου μίλησε για όσα γινήκανε στην Πλάκα. Δεν μπόρεσα να φωνάξω. Έφερα στο νου μου τις ωραίες στιγμές, τις προσωπικές, που μου χάρισε αυτό το πετράδι του λαϊκού μας πολιτισμού. Θυμήθηκα μια κρύα μέρα των Φώτων που είπα δυο κουβέντες , πριν ο παπάς με την κόκκινη μύτη ρίξει από την κορφή της γέφυρας το σταυρό στο ποτάμι, τον περίμεναν τα παιδιά με τις βάρκες.Πήγε ο νους μου σ' όλα τα καλοκαίρια που το' χα τάμα να επισκεφτώ το γεφύρι, κι αυτό, είμαι σχεδόν βέβαιος,  καταλάβαινε, σα να αποκτούσε λόρδωση από το τέντωμα, σε μια χειρονομία ευχαριστιών στον τακτικό του επισκέπτη. Το ποτάμι και το γεφύρι του ήταν αχτύπητο δίδυμο, είχαν αυτή την ακατέργαστη ευγένεια του τοπίου. Θυμάμαι τη συνομιλία που είχα μαζί τους , πριν πολλά χρόνια, όταν έγραψα το μικρό κείμενο στο αφιέρωμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ για τα Τζουμέρκα. Είχα τη χαρά και την τιμή να με τιμήσουν, το ποτάμι και το γεφύρι, με την ανεκτίμητη φιλία τους, που με χαλάρωνε , που με ξανάνιωνε. Το ένιωσα έντονα πριν από δυο χρόνια όταν η θεατρική ομάδα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων άνοιξε το διήμερο για την Εθνική Αντίσταση, δίπλα από το ποτάμι, εκεί που, τέτοιον καιρό το 1944, υπογράφτηκε η Συμφωνία της Πλάκας. Ίσως ήταν η πιο έντονη συγκίνηση, καθώς ο θεατρικός λόγος φαίνεται να παρέσυρε και το ποτάμι. Επένδυσε με τον φυσικό του ήχο την τιμή που του κάναμε να θυμίσουμε τις σημαντικές στιγμές της ζωής του.
Και τώρα; Το γεφύρι κατέρρευσε, λένε. Ορφάνια. Και πώς θα ησυχάσει η ψυχή του γεφυριού αν δεν του πούμε την αλήθεια; Η φύση είναι ο φταίχτης; Ήταν της μοίρας του; Ήταν η κακιά στιγμή; Θεομηνία; Ωραίος τρόπος να διώξουμε από πάνω τις ευθύνες μας. Και οι ταγοί μας τι έκαναν; Γιατί δεν έδειξαν τη φροντίδα τους στο γεφύρι; Γιατί δεν έστησαν αυτί στις εκκλήσεις όσων ήξεραν και αγωνιούσαν. Τι θα του πούμε; Ότι η Ήπειρος απουσιάζει από τα Τζουμέρκα; 
    Ας σκύψουμε στον υγρό τάφο του γεφυριού κι ας ακούσουμε τα παράπονά του. Γλίτωσε , αντιστάθηκε στην αλαζονεία των τεχνοκρατών να το θάψουν με τα νερά των φραγμάτων. Το προστάτεψαν οι φίλοι του. Δεν μπόρεσε , όμως, να συγκινήσει όσους προστατεύουν τα μνημεία μας; Ποιο γεφύρι θα τους δικάσει;