Aπαρχαιωμένη η άποψη ότι «μια φορά καισαρική, πάντοτε καισαρική»

Γράφει ο Γιώργος Φαρμακίδης, Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης
Η χώρα μας κατέχει δυστυχώς το αρνητικό ρεκόρ στις καισαρικές τομές, με συχνότερα αίτια την πρόκληση τοκετού με φαρμακευτικές ουσίες στις 40 εβδομάδες, τις πολύδυμες κυήσεις, την έλλειψη χρονικής υπομονής και την τοκοφοβία, που έχουν πολλές Ελληνίδες.
Η Ελληνίδα δημιουργεί σχέση εμπιστοσύνης με τον μαιευτήρα της και έτσι δεν αμφισβητεί εύκολα τις αποφάσεις του. Επίσης, είναι δύσκολο να παρέμβει και να αναχαιτίσει την ιατρικοποίηση που υφίσταται ο τοκετός, γιατί δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις και βέβαια φοβάται για την ασφάλεια του εμβρύου, αποδίδοντας συχνά όλη την ευθύνη στον μαιευτήρα.
Επιπλέον, σε περίπτωση που συμβεί επιπλοκή στον φυσιολογικό τοκετό, ο μαιευτήρας μπορεί εύκολα να κατηγορηθεί γιατί δεν έκανε καισαρική τομή. Έτσι, δυστυχώς πολλοί γιατροί καταφεύγουν εύκολα σε αυτή τη λύση, αγνοώντας ότι πρόκειται για ένα μεγάλο χειρουργείο.
Η καισαρική τομή είναι σωτήρια για το έμβρυο και τη μητέρα, μόνο όταν υπάρχει ιατρικός λόγος. Επιβάλλεται σε δυσφορία του εμβρύου, σε δυσαναλογία πυέλου –εμβρύου, σε ισχιακή προβολή, όπου η θέση του εμβρύου δεν ευνοεί τον φυσιολογικό τοκετό και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η προεκλαμψία.
Μειονεκτήματα
Η καισαρική τομή είναι ένα μεγάλο χειρουργείο -όπως προαναφέραμε, με επιπλοκές, όπως αιμορραγίες, τρώση οργάνων, δημιουργία συμφύσεων στην κοιλιακή κοιλότητα. Σε ψυχολογικό επίπεδο, η μητέρα βιώνει μια ματαίωση στην προσπάθειά της να φέρει φυσιολογικά το παιδί της στον κόσμο. Ακόμη και η εδραίωση του θηλασμού μπορεί να καθυστερήσει, λόγω της καισαρικής.
Τα μειονεκτήματα για το νεογνό είναι ότι δεν διέρχεται από τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου, με αποτέλεσμα το πεπτικό του σύστημα να αποικίζεται με νοσοκομειακά βακτήρια, και να μην υπάρχει η αναγκαία ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού του συστήματος.
Μελέτες έχουν δείξει, ότι τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική έχουν αυξημένη πιθανότητα για άσθμα, κοιλιοκάκη και νοσήματα του ανοσοποιητικού. Επίσης όταν γεννιούνται πριν τις 39 εβδομάδες, η πιθανότητα να εμφανίσουν αναπνευστική δυσχέρεια είναι αυξημένη.
VBAC – Φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική
Η άποψη ότι «μια φορά καισαρική, πάντοτε καισαρική» είναι απαρχαιωμένη. Από τη δεκαετία του 1980 στην Αμερική και στην Ευρώπη οι γυναίκες προσπαθούν να γεννήσουν φυσιολογικά τα παιδιά τους μετά από καισαρική τομή.
Στην πρώτη δημοσίευσή μου, το 1987, έδειξα ότι η πιθανότητα ρήξης της μήτρας σε προσπάθεια κολπικού τοκετού, μετά από δύο ή και περισσότερες καισαρικές, ανέρχεται σε μόλις 0,7%. Βεβαίως, πρέπει να ακολουθείται αυστηρό πρωτόκολλο. Εάν το πάχος του μυομητρίου στο επίπεδο της ουλής είναι άνω των 4 χιλιοστών είναι αρκετά ασφαλής η δοκιμή του κολπικού τοκετού μετά από καισαρική. Πρέπει να διευκρινίσουμε και να διαχωρίσουμε τη διάταση της ουλής από τη ρήξη της μήτρας, ώστε να μην παραπληροφορούμε τα ζευγάρια.
Οι περισσότερες γυναίκες που έχουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη μπορούν να δοκιμάσουν να γεννήσουν κολπικά το παιδί τους. Μεγάλη σημασία έχει βέβαια, η παρακολούθηση της εγκυμοσύνης να γίνεται από γιατρό και μαία που έχουν εμπειρία σε φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή.
Ας μην ξεχνάμε ότι, με τον φυσιολογικό τοκετό, η μητέρα βιώνει ένα πανάρχαιο φυσικό φαινόμενο στο σώμα της, που της δημιουργεί συνθήκες συναισθηματικής και σωματικής ικανοποίησης. Επίσης, εδραιώνει τον θηλασμό από το πρώτο λεπτό της γέννησης, κάτι που τη χαροποιεί σε μεγάλο βαθμό.
Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος
Μια άλλη πρόοδος στη Μαιευτική είναι στον προγεννητικό έλεγχο, με τον μη επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο, που μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε διάγνωση με απόλυτη βεβαιότητα ότι το έμβρυο δεν έχει μογγολισμό. Παίρνοντας αίμα από τη μητέρα μεταξύ των 8-22 εβδομάδων δύναται να απομονωθούν τα κύτταρα του εμβρύου και να γίνει ανάλυση των χρωματοσωμάτων του. Έτσι, γίνεται διάγνωση για τις ανωμαλίες των χρωματοσωμάτων 13 (σύνδρομο Patau), 18 (σύνδρομο Edwards), 21 (μογγολισμός), τις ανωμαλίες των χρωμοσωμάτων του φύλου, προσδιορίζεται το φύλο του παιδιού, το RHESUS του εμβρύου, ενώ μπορεί να δώσει διάγνωση και για 12 ακόμη σπάνια σύνδρομα. Αυτή η εξέταση μπορεί να γίνει σε όλες τις ηλικίες.
Το τεστ μπορεί να μας πει ότι το έμβρυο δεν έχει μογγολισμό με ασφάλεια 99.9%. Αν το τεστ βγει θετικό κατά 99%, επειδή έχουμε πολλά ψευδώς θετικά αποτελέσματα λόγω μωσαϊκισμού, τότε πρέπει να κάνουμε αμνιοπαρακέντηση.
To περιφερικό αίμα καλύπτει το 80% των πιθανών ανωμαλιών των χρωματοσωμάτων σε γυναίκες άνω των 35 ετών. Η αυχενική διαφάνεια, μπορεί επίσης να διαγνώσει το 80% των εμβρύων με μογγολισμό.
stogiatro.gr

Γιώργος Φαρμακίδης, Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης