«Μετα-αλήθεια»: Η λέξη της χρονιάς ως περιτύλιγμα του ψεύδους

Το γεγονός πέρασε εντελώς απαρατήρητο: Πρόσφατα, το βρετανικό λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε τον νεολογισμό «post-truth» (μετα-αλήθεια) ως τη λέξη της χρονιάς!

Πρόκειται για τη λέξη που περιγράφει την ιδιάζουσα κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι όταν λαμβάνουν αποφάσεις με βάση το θυμικό και διάφορες (εμφυτευμένες) προσωπικές απόψεις, οπότε τα γεγονότα και οι αντικειμενικές συνθήκες μετρούν λιγότερο από το συναίσθημα (που τελικά κυριαρχεί).

Στη φάση της «μετα-αλήθειας» (δηλαδή μετά την αλήθεια), σε μια φάση δηλαδή που το ψέμα έχει πλέον κυριαρχήσει τόσο πολύ ώστε να μοιάζει με αλήθεια, τα πραγματικά γεγονότα ασκούν μικρότερη επιρροή στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και «εξαφανίζονται» από τις αυταπάτες και τις συναισθηματικές εκρήξεις.

Οι υπεύθυνοι του λεξικού της Οξφόρδης κατέληξαν στην απόφαση να επιλέξουν αυτή τη λέξη ως λέξη της χρονιάς μετά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος υπέρ του Brexit και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ.

Η διαδικασία αυτή προϋποθέτει πως η λέξη που θα κατακτήσει αυτόν τον επίζηλο τίτλο, πρέπει προηγουμένως να έχει χρησιμοποιηθεί στις εφημερίδες ή τη λογοτεχνία για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Ο συγκεκριμένος όρος «μετα-αλήθεια» το 2016 έγινε σύμφωνα με την Οξφόρδη «ένας πυλώνας του πολιτικού σχολιασμού» και η χρήση του αυξήθηκε κατά 2.000% σε σχέση με την περασμένη χρονιά.

Όπως αναφέρθηκε, η εμφάνιση της λέξης στη γλώσσα «τροφοδοτήθηκε από την ενίσχυση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως πηγής ενημέρωσης και στην αυξανόμενη καχυποψία απέναντι σε γεγονότα που παρουσιάζονται μέσω των συστημικών διαύλων».

Έτσι, υπερίσχυσε εννέα άλλων λέξεων μεταξύ των οποίων «Brexiteer», που περιγράφει τους υποστηρικτές του Brexit, «alt-right» (εναλλακτική δεξιά) που αντιστοιχεί, στις ΗΠΑ, σε μία εξαιρετικά συντηρητική και αντιδραστική ιδεολογία, «woke» , που χρησιμοποιείται ως συναγερμός απέναντι στην κοινωνική αδικία, κυρίως στον ρατσισμό.

Σημειώστε ότι το 2015, η λέξη της χρονιάς ήταν το emoji «πρόσωπο με δάκρυα χαράς», τον περασμένο χρόνο το «vape», για τη ενέργεια της εισπνοής και της εκπνοής του ατμού του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έρευνα της ιστοσελίδας BuzzFeed News. τους τελευταίους τρεις μήνες της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ οι ψευδείς ειδήσεις που αφορούσαν στις εκλογές και αναρτήθηκαν στο Facebook προκάλεσαν περισσότερο το ενδιαφέρον των πολιτών σε σχέση με τα έγκυρα δημοσιεύματα μεγάλων αμερικανικών μέσων ενημέρωσης όπως οι New York Times, Washington Post, Huffington Post, NBC News.

Κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο της προεκλογικής εκστρατείας, οι 20 δημοφιλέστερες ψευδείς ειδήσεις που κυκλοφόρησαν σε σατιρικές ιστοσελίδες οι οποίες δημοσιεύουν αληθοφανείς, αλλά ανυπόστατες ειδήσεις και σε υπερβολικά μεροληπτικά μπλογκς συγκέντρωσαν 8.711.000 shares, αντιδράσεις και σχόλια στο Facebook!

Κατά την ίδια περίοδο, οι 20 δημοφιλέστερες ειδήσεις αναφορικά με τις εκλογές που δημοσιεύτηκαν στις 19 μεγαλύτερες ειδησεογραφικές σελίδες συγκέντρωσαν 7.367.000 shares, αντιδράσεις και σχόλια στο Facebook.

Μέχρι το τελευταίο τρίμηνο της προεκλογικής εκστρατείας οι ειδήσεις που αφορούσαν τις εκλογές και δημοσιεύονταν σε σημαντικά αμερικανικά έντυπα συγκέντρωναν μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε σχέση με τις ψευδείς ειδήσεις για τις εκλογές που αναρτούνταν στο Facebook.

Καθώς όμως πλησίαζε η ημερομηνία των εκλογών το ενδιαφέρον των χρηστών του Facebook για τις ειδήσεις-φάρσες για τις εκλογές πήρε την πρωτοκαθεδρία.

Συμπέρασμα: Το ψέμα πουλάει, αλλά επειδή δεν γίνεται ηθικά αποδεκτό, χρειάστηκε να βρεθεί μια νέα λέξη για να το περιγράψει!

Και η «μετα-αλήθεια» έγινε η απενοχοποίηση του ψεύδους…