Την ενίσχυση της εφαρμογής των οδηγιών για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποφασίζει η Επιτροπή ως αποτέλεσμα του θανάτου χιλιάδων Ευρωπαίων

Την πρόθεση ενίσχυσης της εφαρμογής των οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και των προσπαθειών των κρατών μελών της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών ρύπων υπογράμμισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από σχετική ερώτηση του Κώστα Χρυσόγονου. Ο Ευρωβουλευτής είχε τονίσει πως η ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται αιτία για τον πρόωρο θάνατο άνω των 500.000 ανθρώπων μόνο στην ΕΕ, ενώ ειδικά στην Ελλάδα ο αριθμός υπολογίζεται στις 15.000 ετησίως. Παράλληλα είχε αναφερθεί στο ετήσιο κόστος στους τομείς της υγείας, της εργασίας, της γεωργίας και του φυσικού περιβάλλοντος, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ των 330 και 940 δισεκατομμυρίων ευρώ, καλώντας την Επιτροπή να σχολιάσει τα στοιχεία αυτά και να παρουσιάσει μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ρύπανσης. Στην απάντησή του ο Επίτροπος Vella αναγνώρισε το μεγάλο κόστος των επιπτώσεων της ρύπανσης και τόνισε πως το 2013 η Επιτροπή υπέβαλε δέσμη μέτρων για καθαρό αέρα για την Ευρώπη, με στόχο τη μείωση των πρόωρων θανάτων. Παράλληλα σημείωσε πως η Επιτροπή παραμένει επιφυλακτική όσον αφορά τις συνεχείς υπερβάσεις των προτύπων ποιότητας του αέρα στην ΕΕ και κατέληξε πως η Επιτροπή αποφάσισε να στηρίξει και να ενισχύσει την εφαρμογή των οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα.


Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης και της απάντησης:

Με βάση πρόσφατες μελέτες, η ατμοσφαιρική ρύπανση [ιδίως η έκθεση του πληθυσμού σε μικροσωματίδια (PM), NO2 και O3] θεωρείται αιτία για τον πρόωρο θάνατο άνω των 500.000 ανθρώπων μόνο στην ΕΕ [1]. Για παράδειγμα, ειδικά στην Ελλάδα, οι πρόωροι θάνατοι λόγω των παραπάνω αιτίων υπερβαίνουν τα τελευταία έτη τους 15.000 ετησίως [2]. Το εκτιμώμενο ετήσιο οικονομικό κόστος αυτών των επιπτώσεων για την Ευρώπη στους τομείς της υγείας, της εργασίας, της γεωργίας και του φυσικού περιβάλλοντος κυμαίνεται μεταξύ των 330 και 940 δισεκατομμυρίων ευρώ [3].

Με δεδομένο ότι η προστασία της υγείας, της εργασίας και του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και η προαγωγή της ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης αποτελούν βασικούς πυλώνες της πολιτικής της ΕΕ, ερωτάται η Επιτροπή:

– Θεωρεί ότι οι ανωτέρω εκτιμήσεις είναι ακριβείς και επαρκείς;
– Ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και μέτρα προτίθεται να λάβει για τον αποτελεσματικό περιορισμό των προεκτεθεισών επιπτώσεων;
– Θεωρεί ότι οι παραπάνω επιπτώσεις συνάδουν με την προαγωγή της αρχής της ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης;


Απάντηση του κ. Vella
εξ ονόματος της Επιτροπής (6.2.2017)

Κάθε έτος ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) δημοσιεύει έκθεση σχετικά με την ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη. Αυτή περιλαμβάνει συστηματικά ποσοτικούς προσδιορισμούς των επιδράσεων στην υγεία από την έκθεση σε λεπτά σωματίδια, διοξείδιο του αζώτου και όζον ανά κράτος μέλος. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε από τον ΕΟΠ έχει αναθεωρηθεί και ακολουθεί τις βέλτιστες πρακτικές, ενώ η τάξη μεγέθους των προβλέψεων αυτών επιβεβαιώνεται επίσης από μελέτες που διεξάγονται ανεξάρτητα από άλλους οργανισμούς. Η ανάλυση που πραγματοποιήθηκε το 2013 για λογαριασμό της Επιτροπής εκτίμησε ότι το συνολικό εξωτερικό κόστος των εν λόγω επιδράσεων κυμαινόταν μεταξύ 330 και 940 δισ. EUR [4].

Το 2013 η Επιτροπή υπέβαλε δέσμη μέτρων για καθαρό αέρα για την Ευρώπη που αποβλέπει στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη· τα μέτρα περιλαμβάνουν ως στόχο τη μείωση των πρόωρων θανάτων που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση κατά ποσοστό μεγαλύτερο από 50% έως το 2030, σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε το 2005. Αυτή η δέσμη μέτρων οδήγησε σε νομοθετικές προτάσεις για την αναθεώρηση της οδηγίας για τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών [5] και της οδηγίας για μεσαίου μεγέθους μονάδες καύσης [6], καθώς και για μέτρα υποστήριξης εκτός των ρυθμιστικών, με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας και της συνεργασίας σε όλα τα πολιτικά επίπεδα.

Ωστόσο, η Επιτροπή παραμένει επιφυλακτική όσον αφορά τις συνεχείς υπερβάσεις των προτύπων ποιότητας του αέρα της ΕΕ, όπως ορίζονται από τις οδηγίες 2008/50/ΕΚ [7] και 2004/107/ΕΚ [8]. Συνεπώς, η Επιτροπή αποφάσισε να στηρίξει και να ενισχύσει την εφαρμογή των ανωτέρω οδηγιών για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και να υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες των κρατών μελών για τη μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων βασικής σημασίας. Δυστυχώς, η κατάσταση εξακολουθεί να υποχρεώνει την Επιτροπή να κινεί σημαντικό αριθμό διαδικασιών επί παραβάσει.