Μούσκατ: το όραμα της ΕΕ πρέπει να είναι η κοινωνική Ευρώπη

 
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚO / O Ντόναλντ Τραμπ προσφέρει στην Ευρώπη την ευκαιρία να ηγηθεί, αλλά οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να είναι προσεκτικοί ώστε να μην πέσουν στην παγίδα του αντιαμερικανισμού, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Μάλτας στην EURACTIV.com σε μια εφ’όλης της ύλης συνέντευξη σχετικά με τις εσωτερικές και παγκόσμιες προκλήσεις, περιγράφοντας ένα όραμα για το μέλλον της Ευρώπης.

Ο Τζόσεφ Μούσκατ είναι Πρωθυπουργός της Μάλτας, η οποία κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ μέχρι τον Ιούνιο.



Ο Πρόεδρος Τουσκ σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου πριν από τη σύνοδο κορυφής της Βαλέτα, την Παρασκευή. Είστε έτοιμος να στείλετε ένα ισχυρό μήνυμα στην κυβέρνηση των ΗΠΑ μετά από αρκετές επιθέσεις της στην Ευρώπη;

Ο Ντόναλντ Τουσκ είχε δίκιο να αναδείξει την αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των ηγετών της ΕΕ. Δεν μπορώ να μιλήσω εξ ’ονόματος των άλλων ηγετών, αλλά μπορώ να το κάνω για τον εαυτό μου. Η μεγαλύτερη ανησυχία μου σε αυτό το χρονικό σημείο είναι η αβεβαιότητα.

Δεν γνωρίζουμε αν αυτό πρόκειται για μια νέα στρατηγική της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η οποία έχει ως στόχο να υπονομεύσει το ευρωπαϊκό όραμα. Ή αν αυτά είναι απλώς σχόλια στα οποία έχουμε δώσει υπερβολική σημασία.

Αυτό που νομίζω ότι είναι πολύ, πολύ σημαντικό για εμάς, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ότι ακόμα και αν πρέπει να σταθούμε επικριτικά στην νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, αυτό δεν πρέπει να μεταφραστεί σε αντιαμερικανισμό.



Αλλά αυτός ο άνθρωπος έχει επιτεθεί τις βασικές αρχές των αξιών μας. Η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει αδρανής, δεν νομίζετε;

Σύμφωνοι. Η γνώμη μου είναι ότι θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την κυβέρνηση από το λαό των Ηνωμένων Πολιτειών. Βλέπω διαφορά μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών ως έννοια, ως χώρα, ως στρατηγικό σύμμαχο με την τωρινή κυβέρνηση. Οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται. Δεν πρέπει να το αφήσουμε αυτό να μετατραπεί σε ένα κύμα αντιαμερικανισμού.



Πως θα πρέπει οι ηγέτες της ΕΕ να συμπεριφέρονται στη μετά-Τραμπ εποχή;

Είμαι κατά, σε όλες τις περιπτώσεις, του κλεισίματος των διαύλων επικοινωνίας. Αυτό θα ήταν μια λάθος απόφαση. Πρέπει να συνεχίσουμε τις επαφές, την συνεργασία … το βλέπω αυτό, όπως ορισμένοι άλλοι έχουν επισημάνει, ως μια ευκαιρία για την Ευρώπη να αποκτήσει τον ηγετικό ρόλο τον οποίο πάντα επιθυμούσε.



Αναφορικά με την Ρωσία, υπάρχει παγκόσμια ανησυχία για την κλιμάκωση της σύρραξης στην Ουκρανία, μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και των υποστηριζόμενων από την Ρωσία αυτονομιστών. Είμαστε προετοιμασμένοι για το χειρότερο με τη Ρωσία;

Θα πρέπει πάντα να είμαστε προετοιμασμένοι για όλες τις περιστάσεις. Η προσέγγισή μου είναι να κρατήσουμε ανοιχτή την πόρτα του διαλόγου και να ωθήσουμε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να τηρήσουν τη συμφωνία τους.

Ανεξάρτητα από τη Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει συζητήσει σοβαρά την εξωτερική μας πολιτική, η οποία ως επί το πλείστον εξαρτάται από τη σχέση μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα πρέπει να αποφασίσουμε αν θέλουμε πορευτούμε μόνοι μας, αν θέλουμε να ηγηθούμε μιας άλλης ομάδας χωρών, ή αν θα εξακολουθήσουμε να ακολουθούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες.



Με ποιο τρόπο;

Ηγούμαι μιας χώρας η οποία έχει περιορισμένους οικονομικούς δεσμούς με την Ρωσία, και έτσι προσπαθώ να ακούσω τους συναδέλφους μου με ανοιχτό μυαλό. Βλέπω την απογοήτευση ορισμένων από τους φίλους μου, ειδικά στο νότο της Ευρώπης, των οποίων οι οικονομίες πλήττονται λόγω των κυρώσεων και την απογοήτευση των συναδέλφων στα ανατολικά, οι οποίοι πιστεύουν ότι κάθε υποχώρηση είναι ένα σημάδι στρατηγικής αδυναμίας, το οποίο υπονομεύει τη δική τους ασφάλεια.

Καθώς πλησιάζουμε την 60η επέτειο της, η ΕΕ πρέπει να αποφασίσει αν έχει γεράσει ή όχι. Αυτή είναι η πραγματική μεγάλη πρόκληση για το μέλλον. Θέλουμε να είμαστε οι πρώτοι από τους ακολούθους ή ο ηγέτης τους;



Θα μπορούσε να ισχύει το ίδιο και για το εμπόριο, ενώ οι ΗΠΑ στρέφονται στον προστατευτισμό; Στο Νταβός, ο Πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping υπερασπίστηκε την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας και το ελεύθερο εμπόριο. Άλλοι εκμεταλλεύονται το κενό που άφησαν οι ΗΠΑ. Μπορεί η ΕΕ να αναμορφώσει τις γεωπολιτικές συμμαχίες, και να προωθήσει μια νέα παγκόσμια τάξη;

Βλέπω μια ευκαιρία, όταν πρόκειται για το ελεύθερο εμπόριο. Όχι μόνο επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να παραμένουν επιφυλακτικές. Όταν πρόκειται για την απελευθέρωση του εμπορίου, δεν νομίζω ότι ο υπόλοιπος κόσμος θα κάνει το ίδιο. Στην πραγματικότητα εντείνει την προθυμία από άλλες χώρες να έρθουν σε συμφωνία με την ΕΕ. Νομίζω ότι πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία. Θα ήθελα να επανεξετάσουμε με εποικοδομητικό τρόπο την σχέση μας με την Κίνα.



Το ρωτάω αυτό μετά την απόφαση του Τραμπ να εγκαταλείψει την Trans-Pacific Partnership (TPP). Η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία σκέφτονται το άνοιγμα της TPP προς την Κίνα. Με την εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ, η ΤΤΙΡ, μετατρέπεται σε ένα ζόμπι, υπάρχει περίπτωση να διευρυνθεί η TPP έτσι ώστε να συμπεριλάβει την ΕΕ;

Δεν θα αποκλείσω τίποτα σε αυτό το χρονικό σημείο. Νομίζω ότι αυτό που ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει κάνει αυτή τη στιγμή, θα οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμα θετικά οικονομικά αποτελέσματα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Θα δώσει ώθηση στην οικονομία των ΗΠΑ με νέες επενδύσεις, αλλά δεν θα είναι βιώσιμη. Η ιστορία μας διδάσκει ότι όταν εκτρέπεται το εμπόριο, μπορεί να δημιουργηθεί ένας διάτρητος κύκλος ο οποίος θα σκάσει κάποια στιγμή, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα. Υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση μεταξύ της προστασίας και του προστατευτισμού. Νομίζω ότι η Ευρώπη θα πρέπει να είναι υπέρ της προστασίας των πολιτών μας, της ασφάλειας, της προστασίας των καταναλωτών, την κοινωνική προστασία και την προστασία του περιβάλλοντος.



Επιτρέψτε μου τώρα να περάσω στην Σύνοδο Κορυφής της Βαλέτα, η οποία αποτελεί συνέχεια της συνόδου κορυφής της Μπρατισλάβα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Εκεί, οι ηγέτες της ΕΕ δεν κατάφεραν να επιδείξουν ενότητα για το μεταναστευτικό και την οικονομία. Θα σχηματίσουν στη Βαλέτα τελικά ένα ενιαίο μέτωπο;

Λοιπόν, αυτό εξαρτάται από το ποιες θυσίες κάποιος είναι έτοιμος να κάνει για την ενότητα. Μπορούμε να είμαστε ενωμένοι στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, όπου η ενότητα είναι άσκοπη. Εκτιμώ πολύ την ενότητα, αλλά εγώ δεν θα βάλω την ενότητα πάνω από τις αρχές μου. Ναι λοιπόν, νομίζω ότι ο Ντόναλντ Τουσκ έχει δίκιο στην προσπάθειά του να συσπειρώσει τις δυνάμεις μας. Αυτό που θα δείτε στη Μάλτα είναι το αποτέλεσμα μιας σκληρής δουλειάς που έχει γίνει για την αντιμετώπιση του ζητήματος της μετανάστευσης στην Κεντρική Μεσόγειο κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων.



Έχετε πιέσει στην κατεύθυνση επίτευξης παρόμοιων συμφωνιών με αυτής της Τουρκίας με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής – Λιβύη, Τυνησία και ούτω καθεξής. Αλλά αυτό που η Επιτροπή πρότεινε δεν ήταν πραγματικά μια φιλόδοξη συμφωνία αυτού του είδους. Αισθάνεστε ότι έχετε εισακουστεί;

Η πρόοδος όσον αφορά τη μετανάστευση, δεν είναι ακόμα αρκετή. Για αυτό και δεν έχουμε ακόμη επιτύχει αυτό που νομίζουμε ότι είναι ένα ουσιαστικό μέρος της λύσης. Έχουμε επιτύχει πρόοδο. Κινούμαστε προς την σωστή κατεύθυνση. Δεν θα εγκαταλείψουμε τους στόχους μας, και νομίζω ότι η αντιγραφή της συμφωνίας της Τουρκίας με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, θα πρέπει να παραμείνει μια ρεαλιστική και βιώσιμη πολιτική για τη μετανάστευση.



Ο Τουσκ ζήτησε πολιτική αλληλεγγύη. Τι νομίζετε ότι σημαίνει η αλληλεγγύη μετά το Brexit για την ΕΕ των 27;

Ας το θέσω έτσι: Νομίζω ότι υπάρχει ένα ζήτημα αντίληψης του τι μας ενώνει. Πιστεύω ότι από την στιγμή που υπάρξει ένα ρήγμα σε μια οικογένεια χωρών, η επανένωση είναι δύσκολη. Και μπορούμε να το αισθανθούμε αυτό. Δεν είμαι αρνητικός και δεν θα πω ότι υπάρχει μια έλλειψη αλληλεγγύης. Η αλληλεγγύη υπάρχει σε πολλά θέματα. Αλλά νομίζω ότι αυτό που ενοχλεί τους ανθρώπους, όταν πρόκειται για ζητήματα όπως το μεταναστευτικό, είναι ότι αισθάνονται ότι η αλληλεγγύη απουσιάζει.



Ποια είναι η άποψή σας για τις κλειστές ομάδες χωρών εντός της ΕΕ όπως το Βίζεγκραντ, τις Μεσογειακές, και τις Βαλτικές;

Λοιπόν, πάντα υπήρχε ένας αριθμός περιφερειακών ομάδων. Ποτέ δεν έχω παρακολουθήσει συνεδρίαση της ομάδας του Βίζεγκραντ, οπότε δεν μπορώ να πω με τι μοιάζει. Στις συναντήσεις της Μεσογείου, προσπαθούμε να μην καταλήξουμε σε μια κοινή θέση για όλες τις επτά χώρες. Αφορά μια συζήτηση για τις αρχές και την κατεύθυνση που θέλουμε να προχωρήσουμε. Δεν νομίζω ότι αυτές οι διαδικασίες υπονομεύουν με κάποιο τρόπο την ΕΕ.



Η επικείμενη σύνοδος κορυφής υποτίθεται ότι θα καταλήξει σε έναν οδικό χάρτη για το μέλλον της ΕΕ ο οποίος θα παρουσιαστεί στη Ρώμη τον επόμενο μήνα, κατά τον εορτασμό της 60ής επετείου της Συνθήκης της Ρώμης. Τι νομίζετε ότι θα ήταν κατάλληλο;

Ο καλύτερος οδικός χάρτης για την Ευρώπη είναι ένα σχέδιο για την οικοδόμηση του κοινωνικού πυλώνα. Νομίζω ότι υπάρχουν και άλλα πράγματα που μπορούμε να αλλά αν θέλουμε να είμαστε φιλόδοξοι, το επόμενο μεγάλο σχέδιο είναι μια κοινωνική ένωση.



Πιστεύετε ότι αυτό θα είναι αρκετό για  να επανασυνδέσει τους Ευρωπαίους πολίτες με την ΕΕ;

Είμαι ένας πρώην ευρωσκεπτικιστής, επομένως καταλαβαίνω τα επιχειρήματα αυτών των ανθρώπων. Αντιλαμβάνομαι την αίσθηση ότι η Ευρώπη είναι μακριά και δεν κάνει τίποτα για αυτούς. Και ορισμένα από αυτά τα επιχειρήματα είναι σωστά. Κάποιος πρέπει να αλλάξει την ΕΕ από μέσα. Το ερώτημα είναι αν η έξοδος από αυτή, θα βελτιώσει στην πραγματικότητα τη ζωής στους. Θα έλεγα ότι κάποιος πρέπει να συνεχίσει να αλλάξει τον οργανισμό από μέσα. Το υποστηρίζω με πλήρη συναίσθηση του τι λέω επειδή έρχομαι από την αντίπερα όχθη.



Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε τους ανθρώπους, ιδίως τους νέους, αν το μόνο που έχετε να πουλήσετε είναι το παρελθόν; Το αφήγημα πρέπει να στραφεί προς το μέλλον.

Δεν έχουν ανάμνηση του παρελθόντος και δικαίως ή αδίκως, δεν μπορούν να ενδιαφερθούν για αυτό. Το μήνυμα πρέπει να έχει να κάνει περισσότερο με το μέλλον. Και αυτή την στιγμή, οι μόνοι που μιλούν για το μέλλον είναι οι πιο ακραίες φωνές που υποστηρίζουν ότι πρέπει να κλείσουμε τις πόρτες και να σταματήσει να αφήνουμε τους ανθρώπους να μπαίνουν μέσα.

Επομένως, νομίζω ότι το αφήγημα πρέπει να στραφεί προς το μέλλον. Πρέπει να απομακρυνθούμε από τις μπλε σημαίες με τα κίτρινα αστέρια και να επικεντρωθούμε στο συγκεκριμένο ερώτημα του «Τι μπορεί να κάνει η ΕΕ για μένα; Πώς επηρεάζει σε τελική ανάλυση την οικογένεια μου και το μέλλον των παιδιών μου», η Ευρώπη θα πρέπει να αφορά την προστασία: την προστασία της ασφάλειας των πολιτών μας.
EURACTIV