Γιατί ένα φάρμακο έχει παρενέργειες; Είναι αιτία να μην πάρουμε το φάρμακο;

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr

Παρενέργειες ενός φαρμάκου είναι οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ή βλαβερή δράση του φαρμάκου.
Κάθε φάρμακο είναι μια ουσία που επιδρά σε μία ή περισσότερες λειτουργίες του οργανισμού, ανάλογα με το ποια είναι η ουσία που περιέχει.
Το φάρμακο το παίρνουμε για να αξιοποιήσουμε τις περισσότερες φορές μία από τις ιδιότητές του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα εκδηλωθούν και οι υπόλοιπες. Αυτό είναι ανεπιθύμητη ενέργεια. Κάτι δηλαδή που είναι φυσιολογικό και επόμενο να συμβεί, απλά δεν είναι ο λόγος για τον οποίο δίνουμε το φάρμακο, γι' αυτό και στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι ανεπιθύμητο.
Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις (σπανιότερες) το φάρμακο μπορεί να παρουσιάσει - για διάφορους λόγους κάθε φορά - κάποιες δράσεις μη αναμενόμενες που συχνά επιβάλλουν τη διακοπή της χορήγησής του. Εδώ μιλάμε για περενέργειες.


Η παρενέργεια, δηλαδή η ανεπιθύμητη αντίδραση...
φαρμάκου, ορίζεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία ως «μια απόκριση σε ένα φάρμακο που είναι επιβλαβής και ακούσια». Αυτό περιλαμβάνει τις παρενέργειες που προκαλούνται από τη χρήση ενός φαρμάκου εντός των όρων της άδειας κυκλοφορίας (π.χ. οι εγκεκριμένες ενδείξεις) και τη χρήση εκτός των όρων της άδειας κυκλοφορίας, όπως ενδεικτικά σφάλματα υπερδοσολογίας, κακής χρήσης, κατάχρησης και φαρμακευτικής χρήσης καθώς και τις πιθανολογούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με την έκθεση στο χώρο εργασίας.

Πριν από την κυκλοφορία ενός φαρμάκου στην αγορά, οι πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του περιορίζονται κυρίως στην εμπειρία που έχει αποκτηθεί από κλινικές δοκιμές, οι οποίες μπορούν να εντοπίσουν μόνο τις συχνότερες παρενέργειες. Ορισμένες σημαντικές παρενέργειες μπορεί να είναι σπάνιες, να αργήσουν να εμφανιστούν ή να μην σχετίζονται άμεσα με τις ιδιότητες του φαρμάκου.

Πόσο σοβαρές οι παρενέργειες είναι και τι μπορείτε μα κάνετε;
Υπάρχει ένα φάσμα ανεπιθύμητων ενεργειών και παρενεργειών των φαρμάκων. Κάποιες από αυτές είναι σχετικά συχνές και γνωστές εκ των προτέρων και ως ένα σημείο αποδεκτές σε σχέση με την αναμενόμενη θετική ενέργεια του φαρμάκου. Υπάρχουν άλλες που είναι σπάνιες, μπορεί και σοβαρές, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η σοβαρή αλλεργία, που μπορεί να απειλήσει τη ζωή. Πολλές όμως από αυτές τις παρενέργειες είναι προλήψιμες.


Τι πρέπει να κάνεις σε παρενέργειες ενός φαρμάκου;
Ενημέρωσε οπωσδήποτε το γιατρό σου αν έχεις ιστορικό αλλεργίας.
Eνημέρωσε το γιατρό σου για όλα τα φάρμακα(κάνε μία λίστα πριν τον δεις) που παίρνεις και τις ασθένειες από τις οποίες πάσχεις
Μην παίρνεις φάρμακα που δεν σου έχει δώσει γιατρός. Ακολούθα τις οδηγίες του γιατρού σου. Ρώτα και μάθε τη χρησιμότητα κάθε φαρμάκου που παίρνεις. Μάθε πότε και πως πρέπει να το σταματήσεις.
Δεν υπάρχουν «αθώα φάρμακα». Τα παυσίπονα θεωρούνται αθώα, αλλά δεν είναι, αν και μπορούμε να τα προμηθευθούμε και εκτός φαρμακείων. Είναι υπεύθυνα για σοβαρές παρενέργειες. Παίρνε τα παυσίπονα μόνο όπως σε συμβούλευσε ο γιατρός ή σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας.
Μην παίρνεις κανένα φάρμακο αν είσαι έγκυος , ιδιαίτερα τις πρώτες 12 εβδομάδες εκτός αν σου τα έχει δώσει ο γιατρός.

Για τη δράση ορισμένων φαρμάκων χρειάζεται εργαστηριακή παρακολούθηση διαφόρων παραγόντων στο αίμα, όπως για παράδειγμα για τα αντιπηκτικά, την ινσουλίνη, τα αντιεπιληπτικά και άλλα. Μην αμελείς τους ελέγχους.
Διάβαζε πάντα τις οδηγίες που είναι μέσα στη συσκευασία.
Έχε πάντα εύκολο (αποθήκευσε το στο κινητό σου) το τηλέφωνο του κέντρου δηλητηριάσεων 2107793777