Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία: Τι δείχνουν τα τελευταία ευρήματα για τις επιπτώσεις της

Τα τελευταία ευρήματα για τις βιολογικές επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και τους μύθους και την πραγματικότητα γύρω από αυτές, παρουσίασε η Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδος, σε σχετική ημερίδα. Στο πλαίσο αυτό έμφαση δόθηκε σε συγκεκριμένες εφαρμογές, όπως είναι η χρήση της  ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην κινητή τηλεφωνία, τα μηχανήματα solarium κά.
Όπως διευκρίνισε στην εισήγησή του ο Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κ. Κάππας, δεν υπάρχει ούτε μία πειραματική εργασία σε παγκόσμιο επίπεδο, η οποία να καταλήγει σαφώς ότι η έκθεση σε ακτινοβολία από κεραία ή τηλέφωνο κινητής, προκαλεί βιολογική βλάβη. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει ένα κομβικό σημείο για την κατανόηση της βλαπτικότητας: το ορατό φως (το στενό παράθυρο ηλεκτρομαγνητικών συχνοτήτων μέσα από το οποίο βλέπουμε τον κόσμο μας) εκπέμπει ενέργεια 2 – 5 εκατομμύρια μeV (μονάδα μέτρησης ενέργειας). Εάν αυτά τα επίπεδα ενέργειας της φωτεινής (ηλιακής) ακτινοβολίας ήταν βλαπτικά, τότε δεν θα υπήρχε ζωή στη Γη. Οι χαμηλότερες συχνότητες της ορατής (υπέρυθρη ακτινοβολία εκπεμπόμενη από το ανθρώπινο σώμα – 150.000 μeV, φούρνοι μικροκυμάτων, κεραίες και συσκευές κινητής τηλεφωνίας, οικιακές συσκευές – από 4 έως 11 μeV) είναι ακόμη πιο αβλαβείς από το φως του ήλιου ή της ηλεκτρικής λάμπας.
Στο ίδιο πλαίσιο, από την πλευρά των σύγχρονων δικτύων, ο καθηγητής Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης, Θ. Σαμαράς, τόνισε: «Η ανάπτυξη δικτύων κινητών επικοινωνιών αύξησε κάπως τα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο εξωτερικό (κυρίως αστικό) περιβάλλον, σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε τη δεκαετία του ‘80. Ωστόσο, μετά τα δίκτυα δεύτερης γενιάς (2G), η ανάπτυξη δικτύων νεότερης τεχνολογίας δεν αύξησε αισθητά τα επίπεδα της ακτινοβολίας. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μετά και την  ανάπτυξη των δικτύων τέταρτης γενιάς (4G) παραμένουν ακόμη πολλές δεκάδες έως χιλιάδες φορές κάτω από τα διεθνή όρια. Οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν την αύξηση της χωρητικότητας των δικτύων κινητών επικοινωνιών και της ταχύτητας μεταφοράς δεδομένων με τη χρήση χαμηλότερης ισχύος εκπομπής στις φορητές συσκευές, άρα και με χαμηλότερη έκθεση των χρηστών τους».
Όσον αφορά την ασφάλεια στην εργασία από τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ο ερευνητής στη Διεύθυνση Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία του Υπουργείου Εργασίας, Γ. Γουρζουλίδης, σημείωσε στη εισήγησή του ότι ηενδελεχής και ορθή μελέτη, μέτρηση και επεξεργασία της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, δίνει τη δυνατότητα αξιόπιστης χαρτογράφησης του φαινομένου, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η πραγματική έκθεση είναι πολύ διαφορετική από αυτή που αναμένεται ‘διαισθητικά’ ή ως αποτέλεσμα της παραπληροφόρησης. Η καταγραφή και αξιολόγηση της επαγγελματικής έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (ΗΜΠ), σε χώρους υψηλών πεδίων, αποτελεί πολύτιμο εργαλείο καθώς η εφαρμογή των κατάλληλων (πολλές φορές απλών) τεχνικών και οργανωτικών μέτρων είναι επαρκής για την προστασία των εργαζομένων. Παράλληλα, αναδεικνύονται περιπτώσεις όπου πρέπει να δοθεί προσοχή, με προεξάρχουσες τις διαδικασίες συντήρησης του εξοπλισμού που εκπέμπει ΗΜΠ, ενώ αποσαφηνίζονται οι επιστημονικά αποδεκτές δυνητικές επιδράσεις. Αυτές δεν περιλαμβάνουν σε καμία περίπτωση επιπτώσεις που εμφανίζονται σε άλλες περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, στην ιοντίζουσα ακτινοβολία, και περιορίζονται στη θέρμανση στις υψηλές συχνότητες.
Οι εργασίες της ημερίδας ολοκληρώθηκαν με την ομιλία της Δρ. Ασπασίας Πετρή, από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, η οποία εστίασε στις επιπτώσεις του τεχνητού μαυρίσματος, υποστηρίζοντας ότι σύμφωνα με εκθέσεις διεθνών οργανισμών (IARC/WHO, ICNIRP) και της επιτροπής SCHEER της ΕΕ, υπάρχουν ισχυρά τεκμήρια ότι το τεχνητό μαύρισμα προκαλεί μη μελανωματικούς καρκίνους του δέρματος, αλλά και μελάνωμα. Η ΕΕΑΕ, στο πλαίσιο του ιδρυματικού έργου ΠΡΙΣΜΑ (2013-2015), διερεύνησε για πρώτη φορά εφαρμογές της τεχνητά παραγόμενης υπεριώδους ακτινοβολίας, δηλαδή των υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος στην Ελλάδα. Οι έλεγχοι κατέδειξαν υπέρβαση του ορίου 0,3 W/m2 ερυθηματώδους πυκνότητας ισχύος (πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 60335-2-27:2013) στα 2/3 των μηχανημάτων. Για τη ρύθμιση του τομέα, η ΕΕΑΕ ετοίμασε προσχέδιο νομοθετικού πλαισίου, συντάχθηκε, επίσης, κώδικας δεοντολογίας (διαθέσιμος στους επαγγελματίες κατόπιν αίτησής τους) και αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης, www.edu.eeae.gr για την κατάρτιση των επαγγελματιών του τομέα παροχής υπηρεσιών τεχνητού μαυρίσματος.
stogiatro.gr