Νίκος Ανδρουλάκης:Η ενότητα της κεντροαριστεράς χρειάζεται νέο ήθος

Συνέντευξη στο Βήμα της Κυριακής και στον Δημήτρη Χόνδρο

Προκαλέσατε μια ρήξη στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ. Τι ακριβώς επιδιώκετε;

«Αλίμονο αν αποτελεί "ρήξη" η διατύπωση μιας συγκεκριμένης πολιτικής πρότασης στο κορυφαίο κομματικό όργανο. Αλίμονο αν αποτελεί κατακριτέα επιδίωξη το αίτημα να έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο συνέδριό μας και πολίτες χωρίς αξιώματα. Ο λόγος που έθεσα αυτό το θέμα είναι ότι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο φαίνεται πια, πως η κοινωνία δεν ακολουθεί κόμματα και συνδικαλιστικούς φορείς όπως τις προηγούμενες δεκαετίες. Με τέτοιες επιλογές χάνεται η αμεσότητα και υποεκπροσωπούνται μεγάλες κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα οι νέοι και οι άνεργοι. Τα σύγχρονα κόμματα συζητούν, συνθέτουν, αποφασίζουν. Το ΠΑΣΟΚ, αντιθέτως, βρίσκεται με τα όργανά του να έχουν καταργηθεί στο σύνολό τους.

Συγχρόνως διακινούνται διαρροές με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για όσους εξέφρασαν διαφορετική άποψη από αυτήν της ηγεσίας. Η παράλογη αυτή αντίδραση της ηγετικής ομάδας πριονίζει την προσπάθεια ανασύστασης του χώρου.»

Η Φώφη Γεννηματά ενώπιον στελεχών άλλων κομμάτων, που την χειροκρότησαν, σας κατηγόρησε ευθέως για προσπάθεια διάσπασης του κόμματος. Τι απαντάτε;

«Εάν φθάσουμε στο σημείο να θεωρείται υπονόμευση η εσωκομματική δημοκρατία και να δαιμονοποιείται η διαφορετική πρόταση, όταν μάλιστα αφορά την τύχη ενός ιστορικού κόμματος, τότε έχουμε μπει σε άσχημα μονοπάτια. Δεν μπορείς να ξεκινάς μια διαδικασία ενοποίησης του χώρου αντιδρώντας τόσο έντονα στην πρώτη διαφορετική άποψη που κατατίθεται. Και προφανώς είναι προκλητικό να επικροτούν τις απόψεις αυτές, άνθρωποι που όταν ως γραμματέας μαζί με πολλούς άλλους συντρόφους, έδινα τη μάχη για την κοινοβουλευτική επιβίωση του ΠΑΣΟΚ τον Ιανουαρίου του 2015 αυτοί ήταν υποψήφιοι με άλλα κόμματα.»

Πιστεύετε ότι σας δείχνουν την πόρτα της εξόδου όσοι θέλουν ένα μικρό και ελεγχόμενο ΠΑΣΟΚ;

«Δεν θέλω να πιστεύω ότι κάποιοι ονειρεύονται ένα μικρό και ελεγχόμενο ΠΑΣΟΚ όταν δημόσια επιχειρηματολογούν υπέρ της ενότητας και της διεύρυνσης. Ας πάμε όμως στην ουσία. Εδώ υπάρχουν δύο αντικρουόμενες αντιλήψεις. Η πρώτη θεωρεί ότι με μία συμφωνία κορυφής, με αργόσυρτες διαδικασίες συγκρότησης του νέου σχήματος και εκμεταλλευόμενη την οργή των πολιτών από τις κυβερνητικές επιλογές η παράταξη θα αναταχθεί. Αυτό μέχρι σήμερα δεν επιβεβαιώνεται.
Όταν το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε, ο ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύθηκε στο 36%. Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ κινείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Δεν πρέπει να μας ικανοποιεί αυτή η εικόνα και δεν πιστεύω στη λογική της νομοτέλειας».

Γιατί δεν πείθει το ΠΑΣΟΚ; Γιατί καταρρέει η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη;

«Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες αδυνατούν να περιφρουρήσουν κεκτημένα δεκαετιών, κυρίως γιατί δεν εφηύραν τα εργαλεία για να διαχειριστούν με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης τις εξελίξεις της παγκοσμιοποίησης. Οι πολίτες θεωρούν ότι για αυτό φταίει η Ευρώπη ενώ στην πραγματικότητα είναι η μόνη που μπορεί να δώσει λύσεις μέσα από μία πολιτική ενοποίηση, με ενιαίους κανόνες για τη φορολογία, την απασχόληση και την ασφάλεια. Δυστυχώς ο Δούρειος Ίππος του αντιευρωπαϊσμού περιορίζει την κριτική ματιά στα όσα μας έφεραν σήμερα εδώ. Είναι μία νέα εποχή των άκρων.
Στην Ελλάδα, όσο πορευόμαστε χωρίς σχέδιο για τις κοινωνικές ανισότητες, το δημογραφικό και την άνεργία η συσσωρευμένη απελπισία θα ψάχνει τον εκφραστή της. Για αυτό είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η προσπάθεια να ηγεμονεύσουν οι ιδέες μας για μια νέα κοινωνική κινητικότητα που θα δώσει ελπίδα στους πιο αδύνατους.

Πόσο εύκολα μπορεί να δημιουργήσει οικογένεια ο άνεργος και ποια είναι η προοπτική για τους νέους; Ποιοι θεσμοί θα εγγυηθούν το νέο κοινωνικό συμβόλαιο όταν η πλήρης απαξίωσή τους δυναμώνει τον αυταρχισμό και κάνει να μοιάζει άχρηστο το οικοδόμημα μεταξύ ηγέτη και λαού; Σε αυτόν τον τομέα των μεγάλων θεσμικών αλλαγών οφείλουμε να προσανατολίσουμε τη συζήτησή μας. Δεν είναι τυχαία ότι οι χώρες της Ευρώπης με αδύναμους θεσμός έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στην αντιμετώπιση της κρίσης».

Τι προτείνετε;

«Χρειάζεται να επιστρέψει η εμπιστοσύνη του λαού στην πολιτική. Και κυρίως στην παράταξή μας. Πώς μπορείς να πιστέψεις έναν πολιτικό, ότι εκπροσωπεί την αξιοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη, όταν αποτέλεσε τον βασικό πρωταγωνιστή απαξίωσης του νόμου Γιαννίτση και παράλληλα στήριξε την πολιτική του διαδρομή στο ρουσφέτι; Δεν ξέρω επίσης αν γίνεται πιστευτή η σκληρή γραμμή αντιπαράθεσης με τη Δεξιά όταν εκφράζεται από αυτούς που συγκυβέρνησαν με τον κ. Καρατζαφέρη, διαπράττοντας ιστορικό ατόπημα.

Για αυτό χρειαζόμαστε νέους ανθρώπους. Χρειαζόμαστε ριζοσπαστική ανανέωση σε ιδέες και αναλήψεις για την πολιτική. Βέβαια, η εμπειρία είναι απαραίτητη και υπάρχουν στελέχη που στάθηκαν άξια στις απαιτήσεις των καιρών και τους τιμά ακόμα η κοινωνία. Είναι όμως αδιανόητο αυτοί που παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις για την παράταξη και τη χώρα να είναι οι ίδιοι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Για αυτό, στόχος μου δεν είναι απλώς να μείνω αλλά να αγωνιστώ για να έρθουν πολλοί νέοι άνθρωποι, όχι απαραίτητα ηλικιακά, ως βασικοί πρωταγωνιστές στη νέα προσπάθεια.»

Ταχθήκατε υπέρ μιας διαδικασίας τύπου Επινέ. Πιστεύετε ότι είναι εύκολο για το ΠΑΣΟΚ να δεχθεί την αυτοδιάλυσή του;

«Η εποχή των εύκολων λύσεων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Οι αντίπαλοί μας λεηλατούν τον χώρο και υφαρπάζουν την ψήφο των προοδευτικών πολιτών με ψέματα και πρωτοφανή κυνισμό. Στο τελευταίο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το 2015 αποφασίσαμε ότι το επόμενο θα έχει χαρακτήρα ιδρυτικού συνεδρίου για τον νέο φορέα της Κεντροαριστεράς. Η μεταπολεμική ιστορία των προοδευτικών κομμάτων στην Ευρώπη βρίθει από παραδείγματα επιτυχημένων τέτοιων μετασχηματισμών.

Με βάση αυτή την απόφαση υποστηρίζω ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε ένα συνέδριο ανοιχτό στην κοινωνία καθώς και στα άλλα κόμματα και σε φορείς της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Με αυτόν τον τρόπο θα ενώσουμε τον χώρο στη βάση ενός νέου πολιτικού ήθους που συγκρούεται με τη δημαγωγία, τον ανορθολογισμό και το πελατειακό κράτος, και θα διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο και ρεαλιστικό προγραμματικό σχέδιο. Έτσι θα πραγματοποιηθεί και η ενοποίηση του ιστορικού αφηγήματος της παράταξης με δίκαιη αποτίμηση των επιλογών του χθες γιατί, πέρα από τα λάθη που έγιναν, το ΠΑΣΟΚ σφράγισε με τις επιλογές του τη Μεταπολίτευση μια εποχή ευημερίας και ασφάλειας.»