Ανοιχτή επιστολή Παραρτήματος ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Ηπείρου-Νήσων για τους Δασικούς Χάρτες

Ανοιχτή επιστολή προς την πολιτική ηγεσία:
Απαραίτητες και περαιτέρω νομοθετικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της παραγωγικής
ανασυγκρότησης για τους Δασικούς Χάρτες στα Γιάννενα και την Ήπειρο

Ένα πάγιο και διαρκές αίτημα όλων των γεωτεχνικών κλάδων αλλά και μια συνταγματική υποχρέωση δεκαετιών βρίσκεται πλέον σε διαδικασία ολοκλήρωσης. Έτσι με την κύρωση των δασικών χαρτών:
● θα μπουν τίτλοι τέλους στην χρονοβόρα διαδικασία έκδοσης των πράξεων χαρακτηρισμού,
● θα γίνει δραστική μείωση γραφειοκρατίας και αποδέσμευση ανθρώπινου δυναμικού για ανάπτυξη άλλων δασικών αντικειμένων που για χρόνια είχαν υποβαθμιστεί,
● θα μπει ξεκάθαρο πλαίσιο για την αγροτική παραγωγή, τις επιδοτήσεις, τα έργα και τις επενδύσεις
● θα γίνει πάταξη τυχόν φαινομένων διαφθοράς.

Αν και οι πρόσφατες νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες και παρατάσεις που διευκολύνουν περαιτέρω κράτος και πολίτες στην προσπάθεια ταχείας ολοκλήρωσης του έργου, ένα σημαντικό ακόμη θέμα αναμένει νομοθετική ρύθμιση. Αφορά κυρίως την ορεινή περιοχή της Ηπείρου (αλλά και άλλες ορεινές περιοχές της χώρας), όπου κυριαρχούν τα δάση και τμήμα της (μικρότερο πάντως από 7,4% στον Π.Ε. Ιωαννίνων), έχει «δασωθεί» λόγω εγκατάλειψης, όπως συνέβη άλλωστε σε όλη την μεσογειακή λεκάνη λόγω της μικρής οικονομικής ανταγωνιστικότητας των «ορεινών αγρών». Εδώ είναι αναγκαίο και κατεπείγον η πρώην αγροτική γη να προστατευθεί από τη φυσική αλλαγή της μορφής της σύμφωνα και με το Άρθρο 24 του Συντάγματος, αφού αυτό επιβάλλουν σήμερα λόγοι «Εθνικής Οικονομίας» και «Δημοσίου Συμφέροντος». Εάν θέλουμε, λοιπόν, η αιγο-προβατοτροφία μικρής κλίμακας, αλλά και άλλες αγροτικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες κυρίως ήπιας κλίμακας, να γίνουν η αιχμή του δόρατος της παραγωγικής ανασυγκρότησης, σύμφωνα με τις δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων και τοπικών φορέων, απαιτούνται άμεσες νομοθετικές πρωτοβουλίες πριν την έναρξη της διαδικασία σύνταξηςκτηματολογίου αναφορικά με τους δασωμένους αγρούς οι οποίες θα αφορούν  ι) στο να επιτρέπεται η δυνατότητα επαναφοράς τους στο αρχικό καθεστώς χρήσης τους ασχέτως του ειδικότερου χαρακτηρισμού τους ως δάση ή δασικές εκτάσεις  και ιι) στο να πάψει να ισχύει το  τεκμήριο του δημοσίου για τις εκτάσεις αυτές,και ειδικότερα:

1. Να αναμορφωθεί το νομικό πλαίσιο για τη διαδικασία αναγνώρισης της ιδιοκτησίας των αγροτικών εκτάσεων που έχουν δασωθεί σε περιοχές, όπου για διαφόρους κοινωνικό-οικονομικούς λόγους, είτε λείπουν, είτε καταστράφηκαν τα απτά στοιχεία ιδιοκτησίας, καθώς επίσης να δύναται να συμπεριληφθούν στα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης.
2. Σε περίπτωση που οι ιδιοκτήτες τους δεν ενδιαφερθούν για τη δήλωσή τους, ως και την ολοκλήρωση της διαδικασίας των ενστάσεων του κτηματολογίου, οι παραπάνω εκτάσεις να αποτελέσουν «Απόθεμα Δασωμένης Αγροτικής Γης». Nα υπάρχει η δυνατότητα παραχώρησης χρήσης και νομής του αποθέματος από τους Δήμους, σε ομάδες παραγωγών, κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις ή τοπικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς και νέους αγρότες με αυστηρά κριτήρια και αποκλειστικά και μόνο για αγροτική χρήση.
3. Πριν από την παραχώρηση και μετά από μελέτη να προβλέπεται, όπου αυτό απαιτείται, να διατηρείται ένα ποσοστό με φυσική δενδρώδη ή και θαμνώδη βλάστηση  για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και την προστασία του εδάφους από διάβρωση.

Με τον τρόπο αυτό θα πάψει και το αίσθημα πανικού στον απλό πολίτη, στις λεγόμενες «νέες χώρες», που τεχνηέντως καλλιεργείται από όσους λόγω διαφόρων συμφερόντων αντιτίθενται στην ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών. Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις μόνο για όσους έχουν καταπατήσει και παράνομα εκχερσώσει δασικού χαρακτήρα εκτάσεις και να μην υπάρχει κάποια ευνοϊκή ρύθμιση για όσους λόγω συνθηκών (π.χ. μετανάστευση), εγκατέλειψαν για ένα διάστημα την καλλιέργεια των χωραφιών τους και πλέον όχι μόνο να μην τους επιτρέπεται η γεωργική χρήση αλλά να τους αμφισβητείται και η ιδιοκτησία τους. Με τις παραπάνω νομοθετικές πρωτοβουλίες οι δασωθέντες αγροί θα έχουν τη δυνατότητα να επανενταχθούν στην πρωτογενή παραγωγή στα πλαίσια μιας συγκροτημένης προοπτικής ανασυγκρότησης της ορεινής αγρο-οικονομίας μετά από μία στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε επίπεδο τουλάχιστον Περιφέρειας ή Δήμου. Αντίθετα εάν δεν ρυθμιστεί το θέμα οι «δασωμένοι αγροί» θα συνεχίσουν να απαξιώνονται ως περιουσία και υπάρχει κίνδυνος να συγκεντρωθούν από φερόμενους «επενδυτές» που θα προσβλέπουν σε κάθε άλλη μη συμβατή με τον ορεινό χώρο χρήση, όπως δημιουργία μεγάλων βιομηχανικής κλίμακας εκμεταλλεύσεων. Για αυτό καλούμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς στην άμεση συγκρότηση ομάδας εργασίας έμπειρων επιστημόνων για την καταγραφή των ιδιόμορφων ιδιοκτησιακών προβλημάτων της Περιφέρειας Ηπείρου και των προτεινόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων πριν την έναρξη σύνταξης του κτηματολογίου.

Ακόμη θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι υπάρχει διαχωρισμός της χρήσης από τον χαρακτηρισμό των εκτάσεων όσον αφορά την επιλεξιμότητα των βοσκήσιμων γαιών. Πρέπει να καταστεί σε όλους σαφές ότι η βοσκή είναι χρήση και σε καμιά περίπτωση δεν προσδίδει χαρακτήρα, σύμφωνα και με τον πρόσφατο νόμο για τις Βοσκήσιμες Γαίες (Ν. 4351/2015). Εξάλλου πρέπει να τονιστεί ότι από πλευράς ελληνικής δασικής νομοθεσίας δεν υπάρχει κώλυμα για τη βόσκηση σε δασικού χαρακτήρα εκτάσεις για τον λόγο αυτό χρειάζεται άμεσα να επικυρωθεί ο νέος ορισμός για τον βοσκότοπο σε επίπεδο ΕΕ, κάτι που πληροφορούμαστε ότι έχει δρομολογηθεί, ώστε να περιλαμβάνει και εκτάσεις με θαμνώδη ή δενδρώδη ξυλώδη βλάστηση όπου η ποώδης βλάστησης δεν είναι κυρίαρχη, ώστε να μην αποκλείονται από τις επιδοτήσεις οι περιοχές που βόσκουν π.χ. παραδοσιακά με αίγες εκτατικής εκτροφής.

Επιπλέον σοβαρό πρόβλημα δημιουργείται με την εφαρμογή της ΚΥΑ με αριθ. 155973/999/26-4-2017 (ΦΕΚ1491/τΒ’/2-5-2017), σύμφωνα με την οποία δίνεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ Α’ και Β΄ βαθμού να υποβάλουν ατελώς αντίρρηση για όποιες εκτάσεις έχουν έννομο συμφέρον. Οι δασολόγοι των Δ/νσεων Δασών δεν είναι νομικοί για να μπορούν να ελέγχουν πως αποδεικνύεται το έννομο συμφέρον κάθε ΟΤΑ (το οποίο πρακτικά έννομο συμφέρον είναι απεριόριστο). Οι ΟΤΑ Α’ βαθμού προτίθενται να αιτηθούν την υποβολή ατελούς αντίρρησης ακόμα και για τις εκτάσεις που τους έχει παραχωρηθεί η νομή με βάση τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (ΠΔ86/69), προκειμένου να αμφισβητήσουν το δασικό χαρακτήρα των εκτάσεων αυτών, το οποίο είναι παντελώς οξύμωρο. Εκφράζονται φόβοι ότι η βούληση της τοπικής αυτοδιοίκησης ειδικότερα στην ΠΕ Ιωαννίνων είναι πρακτικά, η μαζική – συνολική αίτηση υποβολής ατελώς αντιρρήσεων προκειμένου να μην καταστεί δυνατόν να κυρωθεί η συντριπτική πλειοψηφία των εκτάσεων της ΠΕ Ιωαννίνων, προκειμένου με τον τρόπο αυτό έστω και προσωρινά να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που δημιουργείται με τις επιδοτήσεις των κτηνοτρόφων. Με αυτό τον τρόπο όμως απαξιώνεται ένα τεράστιο έργο, αυτό της κατάρτισης και ανάρτησης των δασικών χαρτών και θα πρέπει όλοι να σκεφτούν πολύ σοβαρά τις συνέπειες της καθυστέρησης της κύρωσής τους. Ένα απλό παράδειγμα είναι ότι για τις εκτάσεις για τις οποίες θα ασκηθούν αντιρρήσεις κατά της απόδοσης του χαρακτήρα τους, κωλυσιεργούν όλες οι εκδόσεις οικοδομικών αδειών και αδειών εργασιών μικρής (όχι μόνο για κατοικίες αλλά και για κτηνοτροφικές-πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, αποθήκες κλπ.). Επίσης θα πρέπει να τονιστεί ότι για τις εκτάσεις για τις οποίες θα κατατεθούν αντιρρήσεις , θα πρέπει πρώτα να αποφασίσουν οι αρμόδιες ΕΠΕΑ για το δασικό ή μη χαρακτήρα τους και μετά να εξεταστούν αιτήματα που θα αφορούν την υπαγωγή στο άρθρο 67 ή 47 του Ν. 998/79. Επομένως θα πρέπει όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να αναλογιστούν τις συνέπειες του να κατατεθούν αντιρρήσεις επί παντός επιστητού, προκειμένου ουσιαστικά να μπλοκάρουν την κύρωση των δασικών χαρτών εξυπηρετώντας συγκεκριμένα συμφέροντα ή μικροπολιτικές. Γνωρίζουμε προς πάσα κατεύθυνση την επαγρύπνηση του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. αναφορικά με την έκδοση των αποφάσεων των ΕΠ.Ε.Α. Σε περιπτώσεις που διαπιστωθούν αυθαιρεσίες, και μη εφαρμογή των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας δε θα διστάσουμε να αιτηθούμε την ακύρωσή τους, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο Διοικητικό Δίκαιο.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι συνάδερφοι γεωτεχνικοί που εργάζονται στα Τμήματα Δασικών Χαρτογραφήσεων έχουν ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια αντοχής καθώς δουλεύουν ατελείωτες εργατοώρες, χωρίς υπερωριακή αμοιβή, προσπαθώντας να ανταποκριθούν άρτια στα καθήκοντά τους και να στηρίξουν το όλο εγχείρημα. Όποια δυνατότητα από πλευράς χρονικού περιθωρίου υπήρχε εξαντλήθηκε στην παράταση του χρόνου υποβολής αντιρρήσεων από τους πολίτες όμως δεν υπάρχει αντίστοιχα καμία μέριμνα για την ασφυκτική προθεσμία των 45 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων, εντός της οποίας η Δ/νσεις Δασών θα πρέπει να θεωρήσουν και στη συνέχεια να κυρώσουν τους δασικούς χάρτες ως προς τα τμήματα για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις. Εκφράζονται λοιπόν σοβαρές επιφυλάξεις από τους συναδέλφους κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντα τους, στο μικρό εναπομείναν χρονικό διάστημα.

Τέλος χρειάζεται και πάλι να τονίσουμε την αναγκαία και απαραίτητη ενίσχυση του προσωπικού των Δασικών Υπηρεσιών ιδιαίτερα για την διενέργεια των απαραίτητων αυτοψιών, αλλά και για τα απαιτούμενα επόμενα στάδια εργασιών (σύνταξη δασολογίου, διαχείριση του όγκου των παρατηρούμενων διαφοροποιήσεων, δηλώσεις στο Εθνικό Κτηματολόγιο κ.τ.λ.).

Ο Πρόεδρος


Αναστάσιος Γάτσιος