Η «σαφής σαφήνεια» και η μπλόφα

Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Καιρό τώρα ρωτάμε τι ακριβώς ζητά η κυβέρνηση από τους δανειστές όσον αφορά στο χρέος, προκειμένου να «συμφωνήσει», να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και να προχωρήσουμε παρακάτω (αυτό το τελευταίο… κυριολεκτικά)!

Οι απαντήσεις που ο κ. Τσίπρας και ο κ. Τσακαλώτος δίνουν τον τελευταίο καιρό αποδεικνύουν πως βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε άλλο ένα κεφάλαιο προπαγάνδας, ότι όλα όσα παρακολουθούμε αποτελούν άλλη μια προπαγανδιστική κατασκευή, ότι πρόκειται για μια δήθεν διαφωνία, για άλλη μια εκδοχή της μυθομανίας τους.

Μιλώντας στο συνέδριο του Concordia Europe Summit (7 Ιουνίου), ο κ. Τσίπρας είπε πως η κυβέρνηση ζητά προσδιορισμό με σαφήνεια των μεσοπρόθεσμων μέτρων.

Την ίδια μέρα, κατά την «ενημέρωση» των δημοσιογράφων, ο κ. Τζανακόπουλος επίσης μίλησε για προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων με σαφήνεια, για «περαιτέρω προσδιορισμό», για «συγκεκριμενοποίηση», για «ποσοτικοποίηση». Και αυτό επειδή πρέπει να «γεφυρωθούν» οι διαφορές μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ.

Επίσης την ίδια μέρα, ο κ. Τσακαλώτος, μιλώντας στην γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, μίλησε επίσης για «σαφήνεια στο θέμα του χρέους».

Τι ακριβώς ζητάνε δεν μας λένε. Και δεν μας το λένε, διότι προφανώς δεν ξέρουν τι άλλο, τι επιπλέον πρέπει να ζητήσουν. Αλλά και επειδή στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να μας εξηγήσουν για ποιο λόγο, όταν τον Μάιο του 2016, τα μέτρα αυτά παρουσιάστηκαν, οι ίδιοι πανηγύρισαν, λέγοντας πως έχουμε πλέον «σαφή οδικό χάρτη» (αν δεν απατώμαι η λέξη «σαφής» θυμίζει τη λέξη «σαφήνεια») και πως ο δρόμος είναι πλέον ανοιχτός για την έξοδο στις αγορές.

Τα ψέματά τους αποδεικνύονται από τα λεγόμενά τους. Και τα λεγόμενά τους αποδεικνύουν ότι όλα όσα κάνουν τον τελευταίο καιρό είναι μια μπλόφα, μια απάτη:

Τα ξημερώματα της 25ης Μαΐου, μετά από μαραθώνια ενδεκάωρη συνεδρίαση πανηγύρισαν όλοι μαζί ως εξής:

«Φθάσαμε σε συμφωνία», ανακοίνωσε ενθουσιασμένος ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. «Είναι κάτι το οποίο δεν θα τολμούσα να ονειρευτώ εδώ και έναν μήνα...Είναι μία σημαντική στιγμή για το μακροχρόνο ελλληνικό πρόγραμμα, μία σημαντική στιγμή για τον καθένα από εμάς, από πέρυσι το καλοκαίρι, όταν είχαμε μία σημαντική κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ μας».

«Είναι μία σημαντική στιγμή για την Ελλάδα έπειτα από τόσο καιρό», δήλωσε από την πλευρά του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. (Απλά θυμίζω ότι τότε είχε αποφασιστεί ο «κόφτης», η αιωνόβια διάρκεια του υπερταμείου και η παράδοση όλων των δανείων στα ξένα Funds). Παρ’ όλα αυτά, ήταν μια… «σημαντική στιγμή»!

Όσον αφορά τη συμφωνία για το χρέος, ο Ευ. Τσακαλώτος τόνισε ότι κάποια μέτρα θα εφαρμοστούν βραχυπρόθεσμα, δηλαδή, μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την εκταμίευση της δόσης και ως τη λήξη του προγράμματος. Πρόσθεσε ότι υπάρχει συμφωνία και για μέτρα σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, τα οποία θα συγκεκριμενοποιηθούν το 2018, αλλά ήδη γνωρίζουμε τη μορφή τους, καθώς επίσης συμφωνία και για λήψη μέτρων σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Δηλαδή ο Τσακαλώτος πέρσι δεν είχε κανένα πρόβλημα και συμφωνούσε ότι τα μέτρα θα συγκεκριμενοποιούνταν το 2018! Τώρα, λένε ότι θέλουν συγκεκριμενοποίηση σήμερα!

Επομένως είτε έλεγε ψέματα τότε, είτε μπλοφάρει σήμερα.

Στις 25 Μαΐου 2016, λοιπόν, επομένη του Eurogroup, με δελτίο Τύπου η κυβέρνηση ανέφερε τι ακριβώς περιλαμβάνουν αυτά τα «σαφή» μεσοπρόθεσμα μέτρα.

Ανέφεραν… σαφώς:

Ρυθμίζεται άμεσα το θέμα του χρέους με μέτρα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Δημιουργείται έτσι ένας σαφής οδικός χάρτης που θα εξομαλύνει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία. Και το σημαντικότερο: Ο οδικός χάρτης αρχίζει και τελειώνει εντός του προγράμματος χωρίς να παρατείνει την αβεβαιότητα για μετά.

Για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα έλεγαν… σαφώς

- Σύμφωνα με την απόφαση είναι δυνατόν να υπάρξει "μερική εξόφληση των υφιστάμενων δανείων προς την Ελλάδα με τη ενεργοποίηση αχρησιμοποίητων πόρων στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM με σκοπό να μειωθεί το κόστος των επιτοκίων και να επεκταθούν οι διάρκειες". Για παράδειγμα μπορούν να αγοραστούν δάνεια του ΔΝΤ,  για τα οποία το σημερινό επιτόκιο είναι περίπου 3%, από τον ESM. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το επιτόκιο να πέσει στο 0,9%!

- Χρήση των κερδών του 2014 από τον ESM και αποκατάσταση της μεταφοράς των κερδών από τα ομόλογα των προγραμμάτων ANFA και SMP στην Ελλάδα (από το οικονομικό έτος 2017) προς τον ESM για τη μείωση των μελλοντικών ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών.

- Κατάργηση του περιθωρίου επιτοκίου που σχετίζεται με την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος για το 2018. Δηλαδή να "πάμε" σε επιτόκια back-to-back, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα θα μπορεί να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια. Σήμερα όταν ο ESM δανείζεται για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας η Ελλάδα πληρώνει το μέσο επιτόκιο δανεισμού του ESM. Αν ισχύσει το back-to-back σημαίνει ότι η χώρα θα πληρώνει το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε ο ESM –που είναι αρκετά πιο χαμηλό!

- Εάν κριθεί απαραίτητο μπορεί να υπάρξει κάποια στοχευμένη αναδιαμόρφωση του EFSF [π.χ. επέκταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειας, εκ νέου απόσβεση του προφίλ του EFSF, καθώς και μείωση ή αναβολή των πληρωμών τόκων], στο βαθμό που απαιτείται. προκειμένου να κρατηθεί το GFN [Gross Financing Needs] κάτω από το συμφωνηθέν σημείο αναφοράς, για να ικανοποιηθεί το ΔΝΤ, χωρίς, όμως, να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος για τις χώρες του προηγούμενου προγράμματος ή για τον EFSF.

Εκείνο το δελτίο Τύπου κατέληγε: «Οι συμφωνηθείσες παρεμβάσεις για το χρέος επιτυγχάνουν την έξοδο στις αγορές, μέσω της τόνωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και της εξάλειψης των συνθηκών αβεβαιότητας στην οικονομία. Άλλωστε η συμφωνία εξασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Και εξασφαλίζει, για μακρύ χρονικό διάστημα, την χρηματοδότηση της οικονομίας, υπό πολύ ευνοϊκούς όρους».

Την ίδια ημέρα, από το υπουργείο των Οικονομικών είχε δοθεί το ακόλουθο (πανηγυρικό) δελτίο Τύπου, υπό τον τίτλο «ο οδικός χάρτης για τη διευθέτηση του χρέους».

Εκεί ανέφεραν ότι «ουσιαστικάοι Ευρωπαίοι εταίροι δεσμεύτηκαν να ξεκινήσουν άμεσα κινήσεις για ρύθμιση του χρέους και να σχεδιάσουν το «μεγάλο πακέτο» για υλοποίηση από το 2018, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα» και ότι «από την πλευρά του, το ΔΝΤ υποχώρησε από τη σκληρή γραμμή για άμεση ελάφρυνση του χρέους (χωρίς «κούρεμα») και δεσμεύτηκε να εισηγηθεί την εκ νέου συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα εντός του 2016, εφόσον όμως προηγηθεί μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, η οποία θα δείξει ότι αρκούν τα μέτρα από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων». Ανέφεραν επίσης ότι «σύμφωνα με τον επικεφαλής του ευρωπαϊκού σκέλους του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, ο οποίος συμμετείχε στο Eurogroup, τα όποια μέτρα ληφθούν θα εφαρμοστούν μετά το τέλος του προγράμματος (Ιούλιος 2018) και υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα θα έχει εφαρμόσει κατά 100% το πρόγραμμα. Σε αυτήν τη φάση, θα προχωρήσουν μέτρα καλύτερης διαχείρισης του χρέους (όπως ήθελε η ευρωζώνη), ενώ υπάρχει και πρόβλεψη για δημιουργία μηχανισμού λήψης μέτρων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα».

Και κατέληγαν:

«Μετά τη λήξη του προγράμματος, θα εξεταστούν περισσότερο συγκεκριμένα μέτρα, όπως η πιθανή επαναγορά των δανείων του ΔΝΤ (χωρίς να αναφέρεται ρητώς), η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων του EFSF και η παράταση της περιόδου χάριτος για την καταβολή τόκων, καθώς και η επιβολή πλαφόν στις δαπάνες για τόκους».

Ας μας πουν, λοιπόν, τι επιπλέον ζητούν τώρα όσον αφορά στα μεσοπρόθεσμα μέτρα – για τα οποία είχαν συμφωνήσει ότι θα συγκεκριμενοποιηθούν το 2018 και όχι το 2017.

Τι συμβαίνει; Συμφώνησαν και… ξεσυμφωνούν (κατά το ψηφίζω – ξεψηφίζω;)

Κακώς πανηγύριζαν πέρσι και τώρα βλέπουν ότι είχαν πάρει μια κακή συμφωνία;

Κατά τη γνώμη μου τίποτε από όλα αυτά. Απλά, η «σαφής σαφήνεια» ήταν και είναι μια μεγάλη μπλόφα!