Προ-αθλητικός έλεγχος: Τι πρέπει να γνωρίζουν γονείς και αθλούμενοι

Σεπτέμβριος και το κουδούνι του σχολείου καλεί τους μαθητές και τις μαθήτριες πίσω στα θρανία, αλλά και στα γήπεδα των αθλητικών δραστηριοτήτων που σφύζουν από ανθρώπους όλων των ηλικιών.

Οι γονείς, καθώς και οι ίδιοι οι ενήλικες-αθλούμενοι σπεύδουν άλλοτε με δική τους πρωτοβουλία στα πλαίσια της πρόληψης και άλλοτε μετά από παραίνεση της πολιτείας μέσω του σχολείου ή των αθλητικών συλλογών/ομάδων/γυμναστηρίων, να επισκεφθούν έναν ιατρό για να πάρουν τη βεβαίωση άθλησης μας λέει η κυρία ΚΕΡΑΜΙΔΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ

1. Είναι ο προαθλητικός έλεγχος μια τυπική διαδικασία;

Η επίπτωση του αιφνίδιου θανάτου στους αθλητές, κυμαίνεται από 1: 1.000.000 έως 1:3.000, αυξανόμενη σημαντικά στους άνδρες, στους έγχρωμους και στους παίχτες καλαθοσφαίρισης. Φυσικά, η παρουσία καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου.
Όσο και αν η «βιομηχανία της υγείας» και η «μαζική αντίληψη» της υγείας κάποιων αθλητικών συλλόγων, προωθεί «οικονομικές» προσφορές και μαζικές αθλητικές βεβαιώσεις, υποβαθμίζοντας την αξία του προαθλητικού ελέγχου, η απώλεια έστω και μίας ζωής από τον πληθυσμό των αθλούμενων - υγιών και νέων δηλαδή ως επί το πλείστον ατόμων, δεν είναι αποδεκτός κίνδυνος για κανέναν ιατρό και κανέναν αθλητή. Δε θα πρέπει στο σημείο αυτό να παραβλέπεται η επίδραση του προαθλητικού ελέγχου του ασκούμενου σε ολόκληρη την οικογένειά του, καθώς μπορεί μαζί με τη δική του να σωθούν και πολλές άλλες ζωές.

2. Ποιος χρειάζεται να υποβάλλεται σε προαθλητικό έλεγχο και κάθε πότε;

Σύμφωνα με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας, σε προαθλητικό έλεγχο πρέπει να υποβάλλονται:

Α. Κάθε 2 χρόνια, όλα τα παιδιά άνω των 12 ετών και όλοι οι ενήλικες που κάνουν ανταγωνιστικά αθλήματα. Ο ανταγωνιστικός αθλητισμός αναφέρεται σε άτομα που συμμετέχουν σε μία οργανωμένη ομάδα ή επιδίδονται σε ένα ατομικό σπορ που απαιτεί ανταγωνισμό έναντι άλλων, υψηλό επίπεδο επιδόσεων και συστηματική και έντονη άσκηση.
Β. Κάθε έτος, όλοι οι «βετεράνοι» αθλητές, δηλαδή οι άνδρες άνω των 40 ετών και οι γυναίκες άνω των 50 ετών ή μετά την εμμηνόπαυση.
Γ. Κάθε έτος, οι επαγγελματίες και οι elite αθλητές
Δ. Όσοι ενήλικες πρόκειται να αρχίσουν να αθλούνται

3. Τι πρέπει να περιλαμβάνει ο προαθλητικός έλεγχος σε ασυμπτωματικά άτομα;

a) Ατομικό και οικογενειακό ιστορικό
b) Κλινική εξέταση και μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
c) Ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογράφημα στους αθλητές ανταγωνιστικών αθλημάτων και σε όλους τους υπόλοιπους επί συγκεκριμένων ενδείξεων
d) Δοκιμασία κόπωσης και ενδεχομένως βασικό αιματολογικό έλεγχο (έλεγχος λιπιδίων κλπ) στους βετεράνους αθλητές

Επί ύπαρξης συμπτωμάτων ή παθολογικών ευρημάτων, απαιτείται περαιτέρω διαγνωστικός έλεγχος ή/και παραπομπή σε ειδικά κέντρα, όπως είναι το ΕΚΚΑΝ (Ειδικό Κέντρο Καρδιάς Αθλητών και Νέων).

4. Μπορεί ο προαθλητικός έλεγχος να εγγυηθεί την ασφάλεια των αθλούμενων 100%;

Δεν υπάρχει καμία μεμονωμένη διαγνωστική εξέταση που να έχει ειδικότητα και ευαισθησία 100%. Από την άλλη, ο συνδυασμός του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, της κλινικής εξέτασης και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος από έμπειρο και προσεκτικό καρδιολόγο, μπορεί με αρκετά μεγάλη ακρίβεια να διαγνώσει κλινικές και υποκλινικές νοσολογικές οντότητες που σχετίζονται με αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.

Ο αθλητισμός είναι χαρά, υγεία και πολιτισμός, γι ‘ αυτό πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε με υπευθυνότητα και συνέπεια.