Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ηπείρου παρουσιάζει την έκθεση Σπόλια

Η αρχιτέκτων Νόρα Όκκα παρουσιάζει στο Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ηπείρου το εικαστικό έργο με τίτλο ΣΠΟΛΙΑ: 11 Μεταγραφές

6 – 27 Σεπτεμβρίου 2017

Εγκαίνια: Τετάρτη, 6 Σεπτεμβρίου, 8μμ

Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.)
Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων

Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ηπείρου
Σουφαρί Σαράι
Κάστρο Ιωαννίνων


PHOTO © ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ
E65 (103 x 92)
Έκτυπο πολλαπλών στρώσεων από πρώιμο βυζαντινό θωράκιο με έναν κεντρικό εγγεγραμμένο φυλλωτό σταυρό σε δίσκο και δυο μεταγενέστερα διαμορφωμένα τόξα παραθύρων, 2015.

Το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ηπείρου παρουσιάζει την έκθεση Σπόλια: 11 Μεταγραφές, μία εγκατάσταση από την αρχιτέκτονα Νόρα Όκκα. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο κτίριο του Σουφαρί Σεράι στο Κάστρο Ιωαννίνων και θα διαρκέσει από τις 6 έως τις 27 Σεπτεμβρίου. Το ευρύ κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά το εικαστικό αυτό έργο που προβάλλει και καταγράφει τμήμα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και συγκεκριμένα τα σπόλια της Μικρής Μητρόπολης Αθηνών.
Ο όρος «σπόλια» αφορά στην εκ νέου χρήση παλαιότερων δομικών στοιχείων σε νεότερα κτίσματα. Η έκθεση Σπόλια: 11 Μεταγραφές παρουσιάζει έντεκα έργα τα οποία αναδεικνύουν μία επιλογή ανάμεσα στα σπόλια της Μικρής Μητρόπολης Αθηνών, από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και τη βυζαντινή εποχή, μέρος μίας εκτεταμένης και λεπτομερούς έρευνας από το 2014.

Τα έργα αυτά προωθούν μια νέα μέθοδο αναπαραγωγής χάρτινων πολλαπλών εκτύπων αποτυπώνοντας διάφορες ανάγλυφες επιφάνειες. Η ανάδειξη της αρνητικής φόρμας  όπως είναι αποτυπωμένη στο χαρτί αναπαριστά την ανάγλυφη εικόνα των σπολίων σε πραγματική κλίμακα στον εκθεσιακό χώρο. Μία άλλη αόρατη εικόνα είναι αυτή που υπονοείται από τον ανάγλυφο αρνητικό χαρακτήρα των πολλαπών εκτύπων, η εικόνα των σπολίων από την οποία προήλθαν τα έκτυπα.

Αυτή η εγκατάσταση έχει ως στόχο να προκαλέσει μία ειδική οπτική εμπειρία μέσω του φωτισμού, ο οποίος γίνεται κεντρικός σκηνογραφικός παράγοντας στον σχηματισμό αυτού του εικαστικού πειραματισμού. Μέσω των επιλεγμένων πηγών φωτός και της κατεύθυνσής τους, η αρνητική φόρμα των εκτύπων μοιάζει να μεταμορφώνεται σε μία θετική, τρισδιάστατη αναπαράσταση της ανάγλυφης λίθινης εικόνας των σπολίων. Η φαινομενικά ιεραρχική ιστορία της παραγωγής, αφαίρεσης, οικειοποίησης και έκθεσης των σπολίων αποδίδεται με αυτόν τον τρόπο σαν μια ταυτόχρονη, τριπλή χωρική αφήγηση.

Για την αρχιτέκτονα Νόρα Όκκα τα σπόλια παρουσιάζουν εικονογραφικό ενδιαφέρον αλλά αποτελούν και άμεση χωρική εμπειρία. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η ιδέα της έκθεσης επικεντρώνεται τόσο στην ανάρτηση των εκτύπων όσο και στη συνολική τους σκηνοθέτηση στον εκθεσιακό χώρο. Δίνοντας έμφαση στη σημασία της χωρικής αναπαράστασης τόσο των σπολίων όσο και της αρχιτεκτονικής, ο εκθεσιακός χώρος μετατρέπεται σε έναν σύνθετο σχηματισμό παρελθοντικών και παρόντων χρόνων με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχουν διαφορετικοί χρόνοι και χώροι.

Το προτεινόμενο έργο μπορεί να ερμηνευτεί και να βιωθεί αφενός ως μια συμβολική ανασύσταση των αυθεντικών αρχιτεκτονικών σπολίων και αφετέρου ως επιτελεστική συνέχιση της πρακτικής των σπολίων. Κάθε έκθεμα αυτής της εγκατάστασης προκαλεί με την ένταξη του στον εκθεσιακό χώρο ένα πλεόνασμα σημασίας που μας επιτρέπει να σκεφτούμε τις σύγχρονες πολιτισμικές τεχνικές ως συνεχείς μετατοπίσεις και μεταγραφές των πραγμάτων.
Η σειρά των εγκαταστάσεων Σπόλια αποτελεί μέρος του εικαστικού έργου Επιμέλεια Αρχιτεκτονικών Σπολίων (2010). Αξιολογώντας γενικά την έννοια των σπολίων ως κεντρική αρχιτεκτονική ιδέα μιας μακράς σειράς πολιτισμικών μείξεων, αυτό το έργο αποσκοπεί να παρουσιαστεί ως ένα έργο σε εξέλιξη. Ανάμεσα σε αυτές τις εγκαταστάσεις: Σπόλια (2014) Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Σπόλια: 99 Μεταγραφές (2015) Ωδείον Αθηνών, Σπόλια: Το Αττικό Ημερολόγιο της Μικρής Μητρόπολης Αθηνών (2017) Σπίτι της Κύπρου, Σπόλια: 11 Μεταγραφές (2017) Εταιρεία Πατμιακού Πολιτισμού.

Αυτή τη χρονιά, η έκθεση Σπόλια: 11 Μεταγραφές αφιερώνεται στα 111 χρόνια από την πρώτη περιγραφή των 99 σπολίων της Μικρής Μητρόπολης από τους Γερμανούς αρχαιολόγους K. Michael, A. Struck and P. Steiner το 1906, στην οποία η Νόρα Όκκα συνέβαλε με την καταγραφή 44 επιπλέον μη δημοσιευμένων θραυσμάτων σπολίων κατά τη διάρκεια αυτής της έρευνας και του εικαστικού πειραματισμού. Τα πολλαπλών στρώσεων έκτυπα των σπολίων από τη μικρή αθηναϊκή εκκλησία σύντομα θα ανταμώσουν τα επιγραφικά της αδέλφια στις συλλογές του Ινστιτούτου Προηγμένων Σπουδών του Πρίνστον.

Η έκθεση θα εγκαινιασθεί την Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου στις 8μμ και θα την προλογίσει ο καθηγητής Στέφανος Γερουλάνος, θερμός υποστηρικτής και ιστορικός σύμβουλος αυτού του εικαστικού εγχειρήματος
Η έκθεση υποστηρίζεται από τις εταιρείες Ζαγόρι - Φυσικό Μεταλλικό Νερό, Οινοποιείο Ζοίνος, Bright Special Lighting, Vinci Concessions και Zolotas.