Ο πόνος στην κοιλιά μπορεί να οφείλεται στη χολή. Ποιες είναι οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης;

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D., medlabnews.gr


Ο πόνος στην κοιλιά είναι μια πολύ συχνή ιατρική κατάσταση. Μπορεί να είναι μέρος της εκδήλωσης πολλών παθήσεων είτε παθολογικών είτε χειρουργικών και προέρχεται από όργανα μέσα η έξω στην κοιλιά. Συχνά οφείλεται στις παθήσεις της χοληδόχου κύστης.
Χολή είναι ένα υγρό που βοηθάει στην πέψη του οργανισμού και παράγεται στο ήπαρ. Στη συνέχεια μέσω πολύ λεπτών σωλήνων (χοληφόρα) η χολή συγκεντρώνεται στη χοληδόχο κύστη, ένα σακουλάκι σαν αχλάδι που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ. 
Μετά από κάθε γεύμα η χοληδόχος κύστη συσπάται και στέλνει, μέσω άλλων σωλήνων, τη χολή στο έντερο όπου και συντελείται η πέψη των τροφών.
 Η χοληδόχος κύστη, λοιπόν, είναι αυτή που αποκαλούμε ¨χολή¨ και είναι αυτή που αφαιρούμε στην επέμβαση της χολοκυστεκτομής. Όταν αφαιρείται η χοληδόχος κύστη, κόβεται μόνο ο κυστικός πόρος και έτσι δεν επηρεάζεται η ροή της χολής και η λειτουργία της πέψης. Το ήπαρ συνεχίζει να παράγει και να προωθεί κανονικά τη χολή προς το έντερο, μόνο που δεν την αποθηκεύει πια στη χοληδόχο κύστη. Συνεπώς μπορεί κανείς να ζει κανονικά και χωρίς χοληδόχο κύστη.


Η παραμονή της χολής μέσα στη χοληδόχο κύστη σε αναμονή του γεύματος προδιαθέτει στο σχηματισμό λίθων. Οι λίθοι (πέτρες) στη χοληδόχο κύστη εμφανίζονται στο 30% των ανθρώπων, σε κάθε ηλικία και φύλο. Είναι όμως συχνότερες σε γυναίκες, παχύσαρκες, πολυτόκους, ηλικίας γύρω στα 50. Οι πέτρες αυτές – χολόλιθοι – ευθύνονται για μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις της χοληδόχου κύστης:
            Κωλικός χοληφόρων
 Πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς από πέτρα που έχει σφηνώσει στα χοληφόρα ¨σωληνάκια¨ της χολής
Συνήθως υποχωρεί εύκολα με απλά αναλγητικά φάρμακα.
            Οξεία χολοκυστίτιδα
 Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης η οποία προκαλεί πόνο και πυρετό. 
Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο και χειρουργική αντιμετώπιση.
            Αποφρακτικός ίκτερος
 Μία πέτρα αποφράσσει το χοληδόχο πόρο (το σωληνάκι που μεταφέρει τη χολή στο έντερο) με αποτέλεσμα να προκαλείται πόνος και ¨κιτρίνισμα¨ του ασθενούς
. Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο μέχρι να υποχωρήσει ο ίκτερος και στη συνέχεια πρέπει να αφαιρεθεί η χολή. Εάν δεν υποχωρεί ο ίκτερος τότε ο ασθενής υποβάλλεται σε μία ειδική εξέταση, σαν γαστροσκόπηση, που λέγεται ERCP.

            Παγκρεατίτιδα
 Αποφράσσεται το σωληνάκι του παγκρέατος και προκαλείται φλεγμονή στο πάγκρεας που εκδηλώνεται αρχικά με πόνο και εμετούς. Είναι μια κατάσταση που συνήθως αντιμετωπίζεται εύκολα αλλά μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο.
 Απαιτείται νοσηλεία στο Νοσοκομείο και εντατική ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα.
Ποιες είναι οι διαγνωστικές εξετάσεις για τις παθήσεις της χοληδόχου κύστης;
Εκτός από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική του εικόνα η πιο χρήσιμη διαγνωστική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα είναι μια φθηνή και ανώδυνη εξέταση που μας δίνει ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες για τις παθήσεις των χοληφόρων.
Επιπρόσθετα, σε ειδικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα χρήσιμες μπορεί να αποδειχθούν η αξονική τομογραφία, η μαγνητική χολαγγειογραφία (MRCP) και η ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειοπαγκρεατογραφία(ERCP).

Ποια η θεραπεία των παθήσεων της χοληδόχου κύστης;
Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Η επέμβαση αυτή γίνεται λαπαροσκοπικά –λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή – και είναι η πιο διαδεδομένη λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση.

Αν η χολολιθίαση αφεθεί χωρίς θεραπεία, κάποτε- κανείς δεν ξέρει πότε- μπορεί να οδηγήσει σε οξεία χολοκυστίτιδα. Τότε οι πέτρες προκαλούν φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη, ο ασθενής εμφανίζει πόνο ψηλά στην κοιλιά, στο κέντρο ή προς τα δεξιά κάτω από τα πλευρά (επιγάστριο ή δεξιό υποχόνδριο). Ο πόνος μπορεί να αντανακλά και στην πλάτη δεξιά. Προοδευτικά παρουσιάζεται ναυτία, έμετος και πυρετός. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται κάλυψη του ασθενούς με αντιβιοτικά και επείγουσα επέμβαση για αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως (χολοκυστεκτομή). Τότε η επέμβαση είναι πολύ πιο δύσκολη και μπορεί να απαιτηθεί κανονική χειρουργική τομή αντί της λαπαροσκόπησης. Βαρεία χολοκυστίτιδα μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο και πολλοί διάσημοι έχουν χαθεί έτσι. Είναι 100 φορές προτιμότερη από κάθε άποψη, μια προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, παρά μια επείγουσα χολοκυστεκτομή σε οξεία χολοκυστίτιδα.



Στη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή γίνονται 4 μικρές τομές 5-10mm διαμέσου των οποίων εισέρχονται η ειδική κάμερα και τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία. Με τα ειδικά αυτά εργαλεία γίνονται οι απαραίτητοι χειρισμοί μέσα στην κοιλιακή χώρα και αφαιρείται η χοληδόχος κύστη.
 Ο ασθενής εξέρχεται την επομένη και αναλαμβάνει πλήρη δραστηριότητα σε μία εβδομάδα.  Τα σημαντικά πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής (ελάχιστο χειρουργικό τραύμα , μηδαμινή απώλεια αίματος, σύντομη νοσηλεία στο νοσοκομείο, γρήγορη ανάρρωση και ταχεία επάνοδο στην εργασία, ελάχιστος πόνος, μικρότερες επιπλοκές σε σχέση με το τραύμα, λιγότερες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές κτλ) την έχουν καθιερώσει ως την πιο διαδεδομένη λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση.