Τα Χάνια στα Ιωάννινα..Ενα μοναδικό οδοιπορικό στο παρελθόν ..

ΤΑ ΧΑΝΙΑ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΝΑ (χώροι φιλοξενίας ανθρώπων και ζώων ).
[Ενα μοναδικό οδοιπορικό στο παρελθόν  που επιμελήθηκε ο Δημήτριος  Βλάχος και δημοσίευσε στην προσωπική του σελίδα στο facebook]
Στα Γιάννινα πριν το ΄40 αλλά και πολύ πιο παλιότερα επι τουρκοκρατίας, και μέχρι τις αρχές της δεκαετία του 60 λειτουργούσαν μέσα στην πόλη περίπου 95 χάνια.
Μερικά από αυτά είχαν και δωμάτια για διανυκτέρευση, μαγειρείο για τους επισκέπτες που στην πλειοψηφία ήταν χωρικοί, οι οποίοι φέρνοντας προϊόντα που παρήγαγαν και καλλιεργούσαν, διανυκτέρευαν σε αυτά. Τα Χάνια που διέθεταν υπνοδωμάτια και μαγειρεία, ήταν των: Χαόγια, Καλογερόπουλου,Τζιμογιάννη, Κιτσολάμπρου,Γκάβα, Ντανάκα, Αθανασίου, Μπρόσγου, Κόρακα. Τα δε υπόλοιπα ηταν μόνο για παραμονή και διανυκτέρευση των ζώων και αυτά ηταν των : Ματσάγγα, Κ.Παππά, Ν.Ανθή. Τ.Σιαράβα, Μέγα,Καλαμπόκα, Γ.Πρέντζα, Γ.Μαζιανίτη, Γερακαρίτη, Γοργόλη, Τζίμα, Παππά Χολέβα, Ρούκα, Γκόλα. Το δικό μου μαγαζί, πριν γίνει ταβέρνα- γαλακτοπωλείο, ήταν κι αυτό χάνι .Τα δωμάτια ήταν απλά είχαν από ένα έως 3 κρεβάτια με έναν καθρέφτη , τουαλέτα δεν είχαν, αλλά είχε κοινόχρηστες στο ισόγειο . Θέρμανση δεν υπήρχε ξεχωριστή αλλά στο μαγειρείο που ήταν στο ισόγειο .

Για την περιποίηση των ζώων προμηθεύονταν χόρτο, βρίζα, βρώμη, απ΄ τα χωριά που τα καλλιεργούσαν. Τροφή για τα ζώα διέθεταν και τα χάνια. Όλα δε τα χάνια είχαν και στέρνες για πότισμα των ζώων και καθάρισμα του χώρου. Τα φαγητά που μαγείρευαν , ήταν φασολάδα, φακές, κολοκυθάκια ,πατάτες, μακαρόνια ,πιλάφι, ψάρια της λίμνης, πατσιά, φτηνά σε αξία, γιατί οι πελάτες, όπως είπα πιο πάνω ήταν στην πλειοψηφία χωρικοί και δεν είχαν την επιλογή εκλεκτών φαγητών.

Οι χωρικοί που φιλοξενούνταν στα χάνια για λίγες ώρες, έφερναν προϊόντα που καλλιεργούσαν και παρήγαγαν όπως , βούτυρο φρέσκο και λιωμένο, τυριά, τραχανά, τσάι του βουνού, χαμομήλι μαλλί προβάτων, δέρματα, αυγά ,κότες, αρνιά, ειδικά την μεγάλη εβδομάδα , ξύλα , κάρβουνα, καρύδια, εποχιακά φρούτα, καλαμπόκι , σιτάρι.
Ο ερχομός τους στην πόλη δεν ήταν μόνο να πουλήσουν τα προϊόντα τους ,αλλά και να αγοράσουν , δηλαδή ήταν πηγή ζωής για την αγορά της πόλης. Για τους περισσότερους το ταξίδι ήταν πολύ κουραστικό ,κρατούσε και 7 ώρες πεζοπορεία και γινόταν ολους τους μήνες του χρόνου .Τους χειμερινούς μήνες μόλις εφταναν εξω από την πόλη αλαζαν τα λαστιχένια παπούτσια που φορούσαν και τα οποία ηταν λασπωμένα , φορώντας τα καλύτερα που διέθεταν .

Οι χώροι στα Χάνια ήταν διαμορφωμένοι ως εξής . Στο ισόγειο που στάβλιζαν τα ζώα ,το δάπεδο ήταν από καλντερίμι ,στα πλαϊνά ήταν οι ταΐστρες σαν σκάφη, για να μην πέφτουν κάτω οι τροφές, χόρτο, βρίζα, βρώμη. Απ έξω ήταν η στέρνα απ την οποία έβγαζαν νερό για να ποτίζουν τα ζώα αλλά και να καθαρίζουν το χώρο. Ο καθαρισμός γινόταν με φτυάρια, τσουγκράνες και σκούπες από κλαδιά. Τις κοπριές τις έπαιρναν οι μποσταντζίδες μέσα σε μεγάλες καλάθες, τις φόρτωναν σε γαϊδουράκια και τις μετέφεραν στα μποστάνια όπου τις άπλωναν να χωνέψουν, μέχρι τις αρχές της άνοιξης που θα τις άπλωναν στα μπάσια, για να έχουν εξαιρετική συγκομιδή. Τα δε νερά, από το πλύσιμο του στάβλου, έρεαν στα πεζοδρόμια ή στις σχάρες, όπου υπήρχαν ,και κατέληγαν στην λίμνη. Η παραμονή στο χάνι ήταν για ένα βράδυ αφού ξεκουράζονταν τα ζώα και οι ίδιοι  και την αλλη μέρα πρωί πρωί, έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής ...