Δόξα εν υψίστοις Θεώ

Ραφαήλ Μισιαούλης, θεολόγος

Αξιωνόμαστε και φέτος, να εορτάσουμε την μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας, το μεγάλο και θαυμαστό γεγονός των Χριστουγέννων, την μητρόπολη των εορτών, όπως δικαίως ονομάζει ο Ιερός Χρυσόστομος την εορτή της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου και Θεού μας.

«Σήμερα οι άγγελοι υμνολογούν, οι Αρχάγγελοι ανυμνούν, τα Χερουβείμ ψάλλουν και δοξολογούν τα Σεραφείμ. Πανηγυρίζουν όλοι βλέποντας το Θεό στη γη και τον άνθρωπο στους ουρανούς», μας λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος[1].

Σήμερα γεννιέται ο Λόγος του Θεού, ο οποίος φανερώθηκε με την ανθρώπινη θνητή σάρκα του Ιησού, ο Θεάνθρωπος Ιησούς, ο τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.

Το όνομα Ιησούς, σύμφωνα με τον Άγιο Κύριλλο Ιεροσολύμων, ερμηνεύεται ως εξής: «Ἰησοῦς ἐστί κατά μέν Ἑβραίους σωτήρ, κατά δέ τήν Ἑλλάδα γλῶσσαν, ὁ ἰώ­μενος»[2].

Ο σκοπός της Θείας Ενανθρωπήσεως είναι η θέωση του ανθρώπου.  Με την ενανθρώπηση και τη γέννησή Του ο Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός πραγματοποιεί το σκοπό της πλάσεως του ανθρώπου, την εμφάνιση του Θεανθρώπου στην ιστορία. Την ένωση του κτιστού πλάσματος με τον Άκτιστο Πλάστη. «Ἄνθρωπος γίνεται Θεός, ἴνα Θεὸν τὸν Ἀδὰμ ἀπεργάσηται». Ο Χριστός γίνεται άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός, σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο. Αυτό είναι και το νόημα των Χριστουγέννων. Με το να γίνει ο Θεός άνθρωπος, το ένα από τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, ο Υιός του Θεού Πατέρα, που είναι και αυτός Θεός, λαμβάνοντας ανθρώπινο σώμα και ψυχή, δημιουργεί μια γέφυρα που ενώνει Θεό και ανθρώπους.  Κατεβαίνει ο Θεός για να ανέβει ο άνθρωπος. «Ὁ άσαρκος σαρκούται, ο Λόγος παχύνεται, ο αόρατος οράται, ο αναφής ψηλαφάται, ο άχρονος άρχεται, ο Υἱός του Θεού Υἱός ανθρώπου γίνεται, Ιησούς Χριστός, χθες καὶ σήμερον, ο αυτὸς και εις τους αιώνας», αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος[3].

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας προτρέπει: «Λοιπόν ἐσεῖς οἱ ἐν τῇ γῇ ἄνθρωποι ὑψωθῆτε ἀπό τά γήϊνα, φρο­νοῦντες τά ὑψηλά καί μετεωριζόμενοι μέ τά πτερά τῆς πράξεως καί τῆς θεωρίας· διά τοῦτο γάρ κατέβει ὁ Θεός εἰς τήν γῆν, ἵνα οἱ ἐν τῇ γῇ ἀνα­βῶ­σιν εἰς τούς οὐρανούς»[4].

Γεννήθηκε ο Χριστός και έγινε άνθρωπος, ταπείνωσε τον εαυτό του για να γίνουμε εμείς οι πεπερασμένοι και χοϊκοί άνθρωποι τέκνα του Θεού, για να αποκτήσουμε το Θεό Πατέρα. Πήρε την ανθρώπινη φύση και της έδωσε την ηρεμία της χάριτος του Θεού. Έρχεται μετά την πλάση για να αναπλάσει τον άνθρωπο, για να γίνει ο νεός άνθρωπος, ο κατά Χριστόν κτισθείς.

Γιατί γεννάται, όμως, ο Χριστός από την Παρθένο και διατηρεί ακέραιη την παρθενία της; Την απάντηση μας την δίνει ο Ιερός Χρυσόστομος. Επειδή πριν από πολλούς αιώνες εξαπάτησε ο διάβολος την Εύα, η οποία ήταν κι εκείνη παρθένος, γι’ αυτό και πήγε ο αρχάγγελος Γαβριήλ τη χαρμόσυνη είδηση στη Μαριάμ, η οποία ήταν Παρθένος. Η Εύα όμως όταν εξαπατήθηκε, προκάλεσε με τα λόγια της το θάνατο στο ανθρώπινο γένος, ενώ η Μαρία, αφού δέχθηκε τη χαρμόσυνη είδηση, γέννησε με ανθρώπινη μορφή το Θεό που έγινε σε μας φορέας αιώνιας ζωής. Ο λόγος της Εύας υπέδειξε το ξύλο, με το οποίο εκδιώχθηκε ο Αδάμ από τον Παράδεισο, ο Λόγος όμως που γεννήθηκε από την Παρθένο έδειξε το σταυρό με τον οποίο μπροστά στα μάτια του Αδάμ οδήγησε το ληστή στον Παράδεισο[5].

Ο Ιερός Χρυσόστομος σχετικά με τη σημερινή εορτή μας αναφέρει « σήμερα λύθηκαν τα μακροχρόνια δεσμά, ο διάβολος καταντροπιάστηκε, οι δαίμονες δραπέτευσαν, ο θάνατος καταργήθηκε, ο παράδεισος ανοίχτηκε, η κατάρα εξαφανίστηκε, η αμαρτία διώχτηκε, η πλάνη απομακρύνθηκε, η αλήθεια αποκαλύφθηκε, το κήρυγμα της ευσεβείας ξεχύθηκε και διαδόθηκε παντού, οι άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους»[6].

Αξίζει να αναφέρουμε γιατί ο Χριστός μας διάλεξε να γεννηθεί σε μια φάτνη και όχι στα ανάκτορα και στα βασίλεια. Επιλέγει τη φάτνη να γεννηθεί ώστε να αναπλάσσει και να αναμορφώσει την φθαρτή και πεπερασμένη εικόνα του Αδάμ «Ἰδὼν ὁ Κτίστης ὀλλύμενον, τὸν ἄνθρωπον χερσίν, ὃν ἐποίησε, κλίνας οὐρανοὺς κατέρχεται, τοῦτον δὲ ἐκ Παρθένου θείας Ἁγνῆς»[7]. Το σπήλαιο είναι τύπος της ψυχικής αποκτηνώσεεως του ανθρώπου. Πάνω σε αυτή την κατάσταση του ανθρώπου, ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας αναφέρει « ο Κύριος βρήκε τον άνθρωπο σε κατάσταση αποκτήνωσης, γι΄ αυτό και τοποθετήθηκε στη φάτνη αντί τροφής, ώστε, μεταβάλλοντας την κτηνώδη ζωή μας, να επανέλθουμε στη φρόνηση που ταιριάζει στον άνθρωπο[8]». Ώ της θείας ταπεινώσεως! «Ὁ δρακί τήν πάσαν ἔχων κτίσιν»[9] επιλέγει να γεννηθεί σε φάτνη, δείγμα απλότητος και ταπείνωσης του μεγαλείου της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο.

Ας υποδεχθούμε όλοι με καθαρή την καρδία και τη συνείδησή μας το Νεογέννητο Χριστό, ας προσκυνήσουμε αληθινά και γνήσια, όπως οι Μάγοι και οι Ποιμένες, τον Ενανθρωπήσαντα Κύριό μας. Ας μιμηθούμε και υιοθετήσουμε την ταπείνωση του Κυρίου μας, ο οποίος έγινε άνθρωπος για να θεωθούμε εμείς οι άνθρωποι, την ταπείνωση της Παναγίας μας στο θέλημα του Κυρίου μας μέσω του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, με τα λόγια «Γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου». Ας δοξάσουμε την ένσαρκη γέννηση του Κυρίου από την Παρθένο και την προσκύνησή του από όλη την κτίση, προσφέροντας ολόκληρη τη ζωή μας, στον Χριστό. Ας εναποθέσουμε την ελπίδα μας στον τεχθέντα Κύριο, με την πίστη στην αγάπη του για τον συνάνθρωπό μας.

Χρόνια Πολλά και Ευλογημένα. Καλά και ειρηνικά Χριστούγεννα!

[1] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Λόγος «εις το Γενέθλιον του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού».

[2] Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, (Catecheses ad illuminandos) Κατήχησις Α΄ ΦΩΤΙΖΟΜΕΝΩΝ, ἐν Ἱεροσολύμοις σχεδιασθεῖσα, ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ τοῖς τῷ βαπτίσματι προσελθοῦσι. Καὶ ἀνάγνωσις ἐκ τοῦ Ἠσαΐου· Λούσασθε, καθαροὶ γίνεσθε· ἀφέλετε τὰς πονηρίας ἀπὸ τῶν ψυχῶν ὑμῶν, ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν μου, καὶ τὰ ἑξῆς.

[3] Αγίου Γρηγορίου Θεολόγου, «Λόγος ΛΗ´. Εἰς τὰ Θεοφάνια, εἴτουν Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος».

[4] Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Εορτοδρόμιον τόμος Α΄

[5] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία Β’ «στη Γενέθλιο ημέρα του Σωτήρος».

[6] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου,  Ομιλία «Χριστός Γεννάται».

[7] Τροπάριο α΄ ωδής του Κανόνος της εορτής των Χριστουγέννων.

[8] Αγίου Κυρίλλου Πατριάρχου Αλεξανδρείας, Εξήγησις υπομνηματική εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, 2ο κεφάλαιο, ΕΠΕ 25,179.

[9] Δοξαστικό της Θ΄ ώρας των Χριστουγέννων.
πηγη poimin.gr