Φυσικοθεραπεία για ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα στο ισχίο και το γόνατο

Οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθροπάθεια είναι μία πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις. Εμφανίζεται πιο συχνά στην τρίτη ηλικία και σπανιότερα σε μικρότερες ηλικίες.

Η αιτιολογία της οστεοαρθρίτιδας είναι άγνωστη, η εξέλιξη της αργή, αφορά μία ή περισσότερες αρθρώσεις. Οι αρθρικές επιφάνειες των οστών καλύπτονται από ένα λεπτό στρώμα λείο και μαλακό γύρω από το κόκκαλο, που λέγεται χόνδρος, πάνω από τον χόνδρο υπάρχει μία μεμβράνη (υμένας) που είναι κατασκευασμένη από κύτταρα (υμενοκύτταρα), τα οποία παράγουν φυσιολογικά αρθρικό υγρό, το οποίο λιπαίνει και προστατεύει την άρθρωση, μας λέει ο κύριος Παπαστρατής Ηλίας, Φυσικοθεραπευτής.

Επίσης στην καλή λειτουργία της άρθρωσης συμβάλλουν ο αρθρικός θύλακας, η αρθρική κάψα, σύνδεσμοι, τένοντες, μύες κ.α.
Στην οστεοαρθρίτιδα ο χόνδρος είναι αυτός που αρχίζει να υποφέρει, να αφυδατώνεται, να λεπτύνεται, να παρουσιάζει ρωγμές και να γίνεται ανώμαλος.

Το οστό τότε από κάτω αρχίζει να αντιδρά, γίνεται πιο σκληρό, πυκνό και αυξάνεται σε μέγεθος, ξεπερνά τα όρια της άρθρωσης με αποτέλεσμα να περιορίζει το εύρος των κινήσεων της άρθρωσης. Αυτά (οστεόφυτα) βλέπουμε στις ακτινογραφίες ( κακώς λεγόμενα άλατα), δεν είναι τίποτα άλλο από μία τοπική αντίδραση του οστού που απαντά στην φθορά του χόνδρου που έχει προηγηθεί, περιορίζοντας έτσι την κινητικότητα της άρθρωσης.

Το γόνατο είναι η πλέον συνήθης μεγάλη άρθρωση που προσβάλλεται από αρθρίτιδα, ενώ το ισχίο ακολουθεί.

Οι έρευνες μας δείχνουν ότι η χρήση των ''κλασσικών'' φυσικοθεραπευτικών μέσων (υπέρηχοι, TENS, laser, διαθερμίες κλπ) έχει μάλλον φτωχά αποτελέσματα σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα. Πολλές μελέτες συμφωνούν στο ότι ένα ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης σε συνδυασμό με την φαρμακευτική θεραπεία είναι ευεργετικό για τους ασθενείς. Ειδικότερα το πρόγραμμα άσκησης σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα θα πρέπει να περιλαμβάνει πέρα από ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεις αλλά και ασκήσεις νευρομυικού συντονισμού, επανεκπαίδευση ιδιοδεκτικότητας και επανεκπαίδευση βάδισης (motor control relearning).

Οι ασθενείς με αρθρίτιδα εμφανίζουν διαφοροποιημένα πρότυπα βάδισης και κίνησης λόγω του πόνου, που οδηγούν όμως σε διαφοροποίηση της επιβάρυνσης της άρθρωσης (συνήθως φορτίζεται περισσότερο ένα κομμάτι της άρθρωσης π.χ η έσω επιφάνεια στο γόνατο) με αποτέλεσμα η άρθρωση να καταπονείται ακόμη περισσότερο και να αυξάνεται ο πόνος. Επίσης συχνά έχουμε περιορισμό της κινητικότητας, μειωμένη δύναμη, αντοχή και μειωμένη ιδιοδεκτικότητα.

Ακόμη οι έρευνες αναφέρουν ότι μαζί με ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης είναι πολύ χρήσιμη η κινητοποίηση της άρθρωσης με ειδικές τεχνικές manual therapy, βελτιώνει την κινητικότητα της άρθρωσης και την λίπανση της , μειώνει τον πόνο και μας βοηθάει στην καλύτερη μυική ενεργοποίηση.

Για αυτούς λοιπόν τους λόγους είναι σημαντικό να σχεδιάσουμε ένα πολυπαραγοντικό πρόγραμμα αποκατάστασης με στόχους :

1. Την αύξηση της κινητικότητας (ώστε να εξασφαλίσουμε την ανταλλαγή των υγρών μέσα στην άρθρωση άρα και την τροφικότητα των ιστών)
2. Την μυική ενδυνάμωση των μυών γύρω απ'την άρθρωση (οι μυς μπορεί να μειώσουν την φόρτιση στην άρθρωση 30-40%)
3. Την επανεκπαίδευση της ιδιοδεκτικότητας ώστε οι μυς να λειτουργόυν γρήγορα και να προστατεύουν την άρθρωση σε κάθε κίνηση ή αλλαγή θέσης
4. Επανεκπαίδευση βάδισης και κίνησης ώστε οι αρθρώσεις να επιβαρύνονται ομοιόμορφα και πιο φυσιολογικά για να αντέχουν περισσότερο