Αντιμετώπιση τροφικής δηλητηρίασης από Σαρακοστιανά και νηστίσιμα

του Ξενοφώντα Τσούκαλη, M.D., medlabnews.gr

Ψωνίζοντας και τρώγοντας τα σαρακοστιανά εδέσματα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Αν ξαφνικά μετά τα νηστίσιμα εδέσματα αισθανθείτε λίγο...περίεργα, είναι πιθανόν να έχετε πάθει τροφική δηλητηρίαση. H καλύτερη θεραπεία της τροφική δηλητηρίασης είναι η πρόληψη.


Με τον όρο τροφική δηλητηρίαση εννοούμε μια διαταραχή που προέρχεται από τη βρώση τροφίμων ή ποτών που έχουν επιμολυνθεί με τοξίνες, δηλαδή ουσίες παραγόμενες από βακτήρια που αναπτύσσονται πάνω στις τροφές, όπως ο σταφυλόκοκκος ή ομάδες βακτηρίων, όπως είναι για παράδειγμα η σαλμονέλα και το κολοβακτηρίδιο.
Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι μια τοξίνη μπορεί να μην έχει επίδραση μόνο στο πεπτικό σύστημα, αλλά η δράση της να επεκτείνεται και σε άλλα τμήματα του οργανισμού. Ανάλογα με την ποσότητα της τοξίνης ή του βακτηρίου που εισήλθε στο γαστρεντερικό σύστημα, μπορεί να δώσει έντονα συμπτώματα και ν' αναγκάσει τον ασθενή ν' αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
Τα τρόφιμα μπορεί να φαίνονται φυσιολογικά και να έχουν φυσιολογική γεύση και οσμή. Μερικά άτομα κινδυνεύουν περισσότερο απ' την τροφική δηλητηρίαση όπως μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες ηλικιωμένοι και άτομα με άλλες ασθένειες.


Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης μπορεί να ποικίλουν και εξαρτώνται απ' το είδος των βακτηρίων ή μολυσματικών ουσιών που προκαλούν τις ασθένειες. Η δηλητηρίαση μπορεί να είναι έκδηλη αλλά μπορεί και όχι. Μπορεί να αισθανθείτε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:
πόνος στην κοιλιά,
επίμονος πονοκέφαλος,
διάρροια,
ναυτία και εμέτους,
ζάλη.
Πιο σπάνια αδυναμία ή λιποθυμία
Τα συμπτώματα μπορεί  να συμβούν σε 30 λεπτά αφού φάγατε ή αρκετές ώρες αργότερα. Μπορεί να είναι ήπιας ή σοβαρής μορφής. Μερικά βακτήρια μπορεί επίσης να προκαλέσουν και άλλα συμπτώματα.
Αντιμετώπιση
Όταν ο ασθενής κάνει εμετό, φροντίστε ώστε το κεφάλι του να είναι χαμηλότερα από το στήθος του για να μην πνιγεί. Αν είναι ενήλικος ή παιδί, βάλτε τον να ξαπλώσει μπρούμυτα, με το κεφάλι κρεμασμένο στην άκρη του κρεβατιού. Αν είναι βρέφος τοποθετήστε το μπρούμυτα στα γόνατα σας.

Κατά την διάρκεια που ο ασθενής έχει διάρροια ή έμετο, μήν δώσετε αντιεμετικά ή αντιδιαρροϊκά, επειδή τόσο η διάρροια όσο και ο έμετος βοηθούν να αποβληθούν οι τοξίνες. Επειδή όμως μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση, προσπαθήστε να αντικαταστήσετε άμεσα τα υγρά που χάνονται. Δώστε στον πάσχοντα άφθονα υγρά και μια λεκάνη (αν κάνει έμετο). Αποφύγετε τη στερεά τροφή για μια ολόκληρη μέρα και δώστε στον ασθενή σκέτα υγρά (τσάι, νερό, χυμός μήλου, ζωμός κρέατος ή ζελέ).

Όταν νιώσετε ότι μπορεί να πιεί κάτι χωρίς να πειράξει τον άρρωστο, φροντίστε να πίνει διαυγή υγρά για 12 περίπου ώρες και στη συνέχεια να καταναλώνει ελαφρές και εύπεπτες τροφές, όπως είναι το ρύζι και οι σούπες. Μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων,  Τη δεύτερη μέρα δώστε στερεά τροφή σε μικρές ποσότητες κουάκερ,  λευκό ρύζι, μπανάνες, εύπεπτα λαχανικά και γιαούρτι και αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα που δεν έχουν υποστεί ζύμωση.

Χρειάζεται να απευθυνθείτε χωρίς καθυστέρηση στο γιατρό ή στο νοσοκομείο ο ασθενής παρουσιάσει:
Στεγνά χείλη και μάτια με μαύρους κύκλους.
Ανορεξία που επιμένει.
Αίμα στις κενώσεις.
Ξαφνική αδυναμία που συνοδεύεται από μούδιασμα, δύσπνοια ή παραισθήσεις.
Διάρροια που συνοδεύεται από πυρετό για περισσότερες από 24 ώρες.
Έντονους πόνους στην κοιλιά που διαρκούν πάνω από 2 ώρες και συνοδεύονται από εμετούς.

Προσέξτε αν και άλλα άτομα που συνέφαγαν με τον ασθενή παρουσιάζουν τα ίδια κλινικά σημεία τότε είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για τροφική δηλητηρίαση, αντίθετα αν τα μέλη μιας οικογένειας παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα αλλά σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, τότε είναι πιθανότερο ότι πρόκειται για μια γρίπη ή κοινό κρυολόγημα.

Αν και η τροφική δηλητηρίαση από θαλασσινά προκαλεί δυσάρεστη κρίση διάρροιας και εμέτου, συνήθως υποχωρεί μέσα σε ένα 24ωρο. Ακόμα και παραλυτική δηλητηρίαση από θαλασσινά να πάθει κανείς (είναι μια μορφή βαριάς δηλητηρίασης), το πιθανότερο είναι πως θα ταλαιπωρηθεί επιπλέον από γενικευμένη κακουχία, συν ένα αίσθημα «μυρμηγκιάσματος» γύρω από το στόμα και τη γλώσσα του, μαζί με λίγη δύσπνοια. Τα συμπτώματα αυτά είναι ανησυχητικά, αλλά σπανίως γίνονται επικίνδυνα - γι' αυτό και μπορεί κανείς να απολαμβάνει τα θαλασσινά του, εκτός κι αν έχει ιατρική αντένδειξη σε αυτό.