ΚΕ.Π.ΚΑ.: Συμβουλές για το σαρακοστιανό τραπέζι

Συμβουλές για το σαρακοστιανό τραπέζι δίνει το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕ.Π.ΚΑ.), υπογραμμίζοντας ότι όλα τα τρόφιμα που καταναλώνονται την Καθαρή Δευτέρα, είναι «αρκετά ακριβά και οι τιμές τους διαμορφώνονται ελεύθερα».
Το ΚΕ.Π.ΚΑ. σημειώνει ενδεικτικά ότι «ενώ η παραδοσιακή λαγάνα δεν διαφέρει σε τίποτα από το ψωμί, που προμηθευόμαστε (παρασκευάζεται από το ίδιο αλεύρι, με το κοινό ψωμί), ωστόσο, η τιμή της είναι μεγαλύτερη, από αυτή του κοινού ψωμιού. Αν συνυπολογίσουμε και το μικρότερο βάρος της, τότε η τιμή της είναι δυσανάλογα υψηλή».
Για την ταραμοσαλάτα, που αποτελεί παραδοσιακό σαρακοστιανό έδεσμα, το ΚΕ.Π.ΚΑ. αναφέρει ότι είτε αγοράζεται έτοιμη, είτε παρασκευάζεται στο σπίτι, καλό είναι να έχει λευκό έως καστανό ανοιχτό χρώμα, γιατί έτσι αποφεύγουμε τις χρωστικές ουσίες, ενώ τονίζει ότι θα πρέπει, επίσης, να έχει χρώμα ομοιόμορφο, με ευχάριστη οσμή και γεύση.
Σε ό,τι αφορά και τα θαλασσινά, το Κέντρο επισημαίνει ότι οι καταναλωτές πρέπει να γνωρίζουν τα ακόλουθα:
1. Μαλάκια:
α. Κεφαλόποδα (Χταπόδια, Καλαμάρια, Σουπιές, Μοσχιοί, Θράψαλα, κ.λπ.): Τα βρίσκουμε στην αγορά, είτε ως νωπά, είτε ως κατεψυγμένα ή ως αποψυγμένα, δηλ. ως κατεψυγμένα που αποψύχθηκαν.
Νωπά: Προσέχουμε ιδίως την οσμή, η οποία πρέπει να είναι η οσμή της θάλασσας. Οποιαδήποτε άλλη οσμή θεωρείται μη φυσιολογική. Επίσης, η σάρκα πρέπει να είναι συμπαγής, ελαστική, γυαλιστερή και τα πλοκάμια-βεντούζες να είναι ανθεκτικά στο τράβηγμα.
Κατεψυγμένα: Τα κατεψυγμένα πρέπει να συντηρούνται, στο σημείο πώλησης, σε καταψύκτη στους –18 βαθμούς Κελσίου, να πωλούνται συσκευασμένα και να φέρουν τις προαναφερόμενες ενδείξεις.
β. Δίθυρα (Μύδια, Κυδώνια, Γυαλιστερές, Στρείδια, κ.λπ.): Πωλούνται συσκευασμένα σε μικρές συσκευασίες, (συνήθως σε δίχτυ) οι οποίες φέρουν το υγειονομικό σήμα, καθώς και όλες τις υποχρεωτικές ενδείξεις.
Σε κάθε περίπτωση τα οστρακοειδή πρέπει να είναι ζωντανά, πριν καταναλωθούν και ο έλεγχός τους είναι εύκολος. Τα κελύφη τους πρέπει να είναι ερμητικά κλειστά, ή, αν είναι μερικώς ανοιχτά, με την ελάχιστη πίεση, πάνω στο κέλυφος, πρέπει να κλείνουν ερμητικά μόνα τους. Αν τα κελύφη τους είναι ανοικτά, ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΚΑΙ ΑΠΟΡΡΙΠΤΟΝΤΑΙ.
Τα μύδια πωλούνται, με κέλυφος ή αποκελυφωμένα και κατεψυγμένα. Τα αποκελυφωμένα συσκευάζονται, μέσα σε πλαστικές σακούλες, με μια ποσότητα πόσιμου νερού. Στην συσκευασία τους, πρέπει να φέρουν όλες τις υποχρεωτικές ενδείξεις, που προαναφέρθηκαν. Τα κατεψυγμένα πρέπει να φέρουν, ομοίως, όλες τις υποχρεωτικές ενδείξεις. To ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. - Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων για την προστασία των καταναλωτών από τον ιό της ηπατίτιδας Α, συστήνει μαγείρεμα των οστρακοειδών στον ατμό, για τουλάχιστον 90 δευτερόλεπτα ή βράσιμό τους στους 85-90 βαθμούς Κελσίου, για 4 λεπτά πριν την κατανάλωση.
γ. Γαστερόποδα (σαλιγκάρια): Διατίθενται στην αγορά, είτε ως νωπά, χωρίς συσκευασία, είτε ως κατεψυγμένα. Τα νωπά πρέπει να είναι, οπωσδήποτε, ζωντανά. Τα κατεψυγμένα πρέπει να φέρουν, στη συσκευασία τους, όλες τις υποχρεωτικές ενδείξεις.
2. Εχινόδερμα: Είναι οι γνωστοί μας αχινοί, oι οποίοι πρέπει να είναι ζωντανοί, όταν καταναλώνονται. Η διαπίστωση αυτή, γίνεται με απλή παρατήρηση, κατά την οποία βλέπουμε να κινούνται τα αγκάθια τους.
3. Μαλακόστρακα: Συμπεριλαμβάνονται Γαρίδες, Καραβίδες, Αστακοί, Καβούρια, Ψείρες, Γάμπαρι, κ.λπ. Όταν είναι ζωντανά εμφανίζουν κινήσεις στις κεραίες και στα πόδια. Πρέπει να έχουν την ευχάριστη οσμή της θάλασσας, τα αρθρωτά τους μέρη να είναι στερεά προσκολλημένα στο σώμα, η επιφάνειά τους να είναι γυαλιστερή και το κεφάλι τους δεν πρέπει να φέρει μαύρες εστίες ή να είναι όλο μελανιασμένο. Τα κατεψυγμένα πρέπει να φέρουν, στη συσκευασία τους, όλες τις προβλεπόμενες ενδείξεις.
Πριν από κάθε προμήθεια θαλασσινών, επιστρατεύουμε όλη την προσοχή μας. Τα θαλασσινά, γενικά, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα. Η οσμή και η εξωτερική όψη τους είναι τα πιο σταθερά χαρακτηριστικά, για να κρίνουμε την καταλληλότητά τους. Πρέπει να ελέγχουμε, πάντα, το βάρος των προϊόντων, όταν τα αγοράζουμε (να τα ζυγίζουμε και αλλού).
Ορισμένα είδη θαλασσινών διαφέρουν ελάχιστα μεταξύ τους στην μορφολογία, διαφέρουν όμως, όσον αφορά την τιμή πώλησής τους, πχ. καλαμάρια-θράψαλα, χταπόδια-μοσχιοί, μπαρμπούνια-κουτσομούρες. Πρέπει να προσέχουμε καλά, την πινακίδα που αναγράφουν τις πληροφορίες της ονομασίας πώλησης. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε επίσης για τα κατεψυγμένα αλιεύματα, που πωλούνται μετά από απόψυξη τους και στα οποία πρέπει να αναγράφεται ότι είναι αποψυγμένα, στην πινακίδα πώλησης τους, ώστε να μην παραπλανηθούμε, από τους επιτήδειους.
Τέλος, τα αλιεύματα που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες θαλασσινού ή γλυκού νερού πρέπει να αναγράφουν τις προαναφερόμενες αναλυτικά ενδείξεις επίσης στην πινακίδα πώλησης τους. Ενδεικτικά στα είδη αυτά περιλαμβάνονται κυρίως τσιπούρες, λαβράκια, φαγκριά, μυλοκόπια, χιόνες ή μυτάκια, σολομός, γαρίδες, πέστροφες κ.ά. Θα πρέπει να επισημανθεί, η μεγάλη ομοιότητα τους με τα άγρια είδη, αλλά και η μεγάλη διαφορά στις τιμές τους, με συνακόλουθο τον κίνδυνο παραπλάνησης του καταναλωτή.
EEA