Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τα αδέσποτα και δεσποζόμενα ζώα

Διανύουμε τον έβδομο χρόνο ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου για πρώτη φορά Νόμου για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία αυτών από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό. Ο Νόμος αυτός θέτει καινοφανώς για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ρυθμίσεις, σκοπούσες στην ευζωία των ζώων, τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε ως έμβια συναισθανόμενα όντα. Η ανάγκη επικαιροποίησης των υφιστάμενων ρυθμίσεων προέκυψε εντόνως από την εγγενή αδυναμία των αρμοδίων υπηρεσιών (ΟΤΑ, ΕΛΑΣ) να αντιμετωπίσουν το ζήτημα διαχείρισης αδεσπότων ζώων, εξαιτίας έλλειψης αναγκαίων υποδομών (πχ δομές φιλοξενίας), λόγω ελλιπούς έως ανύπαρκτης χρηματοδότησης.
Στόχος του Νομοθέτη με τις εν θέματι προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι ο περιορισμός του αριθμού των αδεσπότων, θέτοντας αυστηρές κυρώσεις στους ιδιοκτήτες δεσποζόμενων, με κύριο στόχο να αντιληφθούν την πολύ μεγάλη ευθύνη που αναλαμβάνουν, σκοπούσα στη βελτίωση της ευζωίας αυτών. Ειδικότερα, ως και στο άρθρο 4 ορίζεται, επεκτείνεται η διαδικτυακή ηλεκτρονική βάση, η οποία πλέον θα περιλαμβάνει επιπλέον πληροφορίες, όπως εάν το ζώο είναι στειρωμένο ή αστείρωτο, η την υγειονομική του κατάσταση σε σχέση με νοσήματα που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία, εάν είναι εμβολιασμένο ή όχι το ζώο σε σχέση με τη λύσσα κ.α.
Καθίσταται το τέλος καταγραφής των ζώων συντροφιάς υποχρεωτικό και ορίζεται το ελάχιστο ύψος του σε 6 ευρώ.
Τίθεται αυστηρό χρονικό πλαίσιο 2 ημερών δήλωσης της απώλειας των ζώων και 10 ημερών για δήλωση οποιαδήποτε άλλης μεταβολής σε σχέση με τα στοιχεία κατάστασης του ιδιοκτήτη ή του ζώου. 

Ακόμη θεσπίζεται η υποχρέωση των κτηνιάτρων να εφαρμόζουν καθολικά το σύστημα σήμανσης και καταγραφής σκύλων και γατών και των ιδιοκτητών τους και για την επίτευξη του σκοπού αυτού απαγορεύεται η περίθαλψη σκύλου ή γάτας που δε φέρει σήμανση και δεν έχει καταγραφεί στην ηλεκτρονική βάση του ΥΠΑΑΤ, με εξαίρεση τα επείγοντα περιστατικά.

Ο κάθε Δήμος της χώρας καθίσταται θεματοφύλακας της εφαρμογής του Νόμου, κυρίαρχα στο ζήτημα των υιοθεσιών αδέσποτων ζώων συντροφιάς, καθώς όλες οι διαδικασίες διενεργούνται πλέον από τις αρμόδιες υπηρεσίες του.
Προς τούτο στο άρθρο 5 οριοθετείται το πλαίσιο δημοσίευσης αγγελιών για ζώα συντροφιάς προς πώληση ή υιοθεσία ή δωρεάν παραχώρηση μέσω οργανωμένης προβολής των αιτημάτων, με ταυτόχρονη αναφορά στον αριθμό σήμανσης και στον αριθμό άδειας εκτροφής και άδειας πώλησης. Ειδικότερα υιοθεσίες προωθούνται μέσα από τις ιστοσελίδες των δήμων, οι οποίες μπορούν να αναπαράγονται μέσα από το δίκτυο ενημέρωσης των πολιτών δήμων και περιφερειών.
Επιπλέον στο άρθρο 6  ενισχύεται και εκσυγχρονίζεται το γενικό  πλαίσιο για την εκτροφή, αναπαραγωγή και εμπορία ζώων συντροφιάς με την υποχρέωση των εκτροφέων και των καταστημάτων πώλησης να πωλούν ζώα μόνο σημασμένα, καταγεγραμμένα στη βάση και με διαβατήριο, με ταυτόχρονη διατήρηση αρχείων με πλήρη στοιχεία ιχνηλασιμότητας που βρίσκονται στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών.

Τίθεται στο άρθρο 7 υποχρέωση σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς, που συμμετέχουν σε εκθέσεις, ενώ οι συνοδοί τους υποχρεούνται να φέρουν το διαβατήριο τους, από το οποίο να προκύπτει ότι είναι εμβολιασμένα και ότι έχουν υποβληθεί σε πρόσφατο αποπαρασιτισμό.
Στο άρθρο 8 τίθενται οι όροι διατήρησης των ζώων συντροφιάς στις πολυκατοικίες και στις μονοκατοικίες, οι οποίοι αυστηροποιούνται με σκοπό τη διασφάλιση της ευζωίας τους και την αρμονικότερη συμβίωση, εν γένει, με το ανθρώπινο στοιχείο.
Στο δε άρθρο 9, το οποίο αποτελεί εκ του περιεχομένου του θεμελιακό άρθρο του παρόντος, αφορόν στη διαχείριση του προγράμματος αδέσποτων ζώων συντροφιάς, με κύριο και πρωτεύοντα σκοπό την προαγωγή της ευζωίας τους,  αποσαφηνίζονται οι αρμοδιότητες των Δήμων και των Φιλοζωικών Οργανώσεων, με ρητό καθορισμό πεδίων εμπλοκής τους. Δίνονται εργαλεία στους Δήμους για τη διαχείριση των αδεσπότων, επικουρούμενοι από τα φιλοζωικά σωματεία και τις ενώσεις. Ειδικότερα θεσπίζεται: Α) κεντρικό μητρώο φιλοζωικών σωματείων και ενώσεων με σκοπό την ενίσχυση του ρόλου τους, Β) υποχρέωση ενημέρωσης των πολιτών για τα προς υιοθεσία αδέσποτα ζώα, μέσω της ιστοσελίδας του δήμου και τη δημιουργία δικτύου ενημέρωσης πολιτών με τη συνεργασία των φιλοζωικών οργανώσεων, Γ) αυστηρότερο πλαίσιο προστασίας των αδεσπότων σκύλων και γατών (καλύτερη εκπαίδευση των συνεργείων περισυλλογής, απαγόρευση εμπορίας τους κ.α.) και θέτονται όροι και προϋποθέσεις για τα φυσικά πρόσωπα που υιοθετούν αδέσποτα, ενώ Δ) δίνεται κίνητρο για υιοθεσία αδέσποτων ζώων με απαλλαγή από όλα τα τέλη.Ακόμη τροποποιείται το πλαίσιο υιοθεσίας ζώων από άτομα που δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι της Ελλάδας, εναρμονιζόμενο με την Ενωσιακή Νομοθεσία, ενώ συνακόλουθα αυξάνεται η ευελιξία των Δήμων σχετικά με τη συγκρότηση των 5μελών επιτροπών παρακολούθησης και ελέγχου του προγράμματος, με σκοπό την αντιμετώπιση της αδυναμίας συγκρότησης τους από τους Δήμους.

Τέλος ενισχύονται οι ειδικές επιτροπές για τη διαχείριση των επικινδύνων ζώων, προκειμένου να προστατευτεί η ευζωία και η προστασία των ζώων, χωρίς να θίγεται η δημόσια υγεία και η δημόσια ασφάλεια.
Στα άρθρα 10 και 11 επικαιροποιείται το θεσμικό πλαίσιο της μετακίνησης και μεταφοράς ζώων συντροφιάς, ως και το θεσμικό πλαίσιο της μετακίνησης και μεταφοράς ζώων συντροφιάς, ενώ θεσπίζεται η υποχρέωση στους ΟΤΑ να διαθέτουν ψυκτικούς θαλάμους ή καταψύκτες για τη διαχείριση των νεκρών ζώων συντροφιάς.
Στο άρθρο 16 ορίζεται η μη σύννομη θανάτωση του ζώου που συνιστά κακοποίηση του ζώου σε υπέρτατο βαθμό και τιμωρείται με ξεχωριστή επαυξημένη ποινή
 ενώ στο άρθρο 17 διασφαλίζεται η σωστή διάγνωση και ολοκληρωμένη θεραπεία των ασθενών ζώων με ταυτόχρονη προστασία της δημόσιας υγείας, ενώ ενισχύεται το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Στο άρθρο 20 θεσπίζονται αυστηρές ποινικές κυρώσεις για τη μη σύννομη θανάτωση και για τη μη σύσταση των επιτροπών της παρ. 12 αρθ.9, ενώ στο Άρθρο 21 προβλέπεται εξορθολογισμός των προστίμων των διοικητικών κυρώσεων μετά την εμπειρία της έως τώρα εφαρμογής, ενώ θεσπίζονται νέες διοικητικές κυρώσεις (αρ.3, αρ. 35, αρ.47 κ.α.).
 Στο δε άρθρο 22 δίνεται η δυνατότητα εντός 6μήνου οι ιδιοκτήτες δεσποζόμενων σκύλων και γατών που δεν έχουν σημάνει τα ζώα τους, να σημάνουν αυτά χωρίς να υποστούν κυρώσεις. Σε αυτό το διάστημα γίνεται η αντικατάσταση του βιβλιαρίου υγείας του ζώου με διαβατήριο, χωρίς ουσιαστική οικονομική επιβάρυνση. Τέλος στο άρθρο 23 θεσπίζεται η δυνατότητα δημιουργίας ειδικού λογαριασμού προστασίας αδέσποτων ζώων στους Δήμους, ενώ παράλληλα θεσπίζεται ειδικό τέλος ζωοφιλίας στα είδη που πωλούνται στα καταστήματα ζώων συντροφιάς (pet–shops), με σκοπό την ενίσχυση της χρηματοδότησης των δήμων για τον εκσυγχρονισμό και τη δημιουργία υποδομών διαχείρισης των ζώων συντροφιάς.
Βασικός στόχος των εν θέματι διατάξεων αποτελεί η εφαρμοσιμότητα αυτών, η οποία δύναται να πραγματοποιηθεί διά της ενίσχυσης του ρόλου των διοικητικών οργάνων υλοποίησης τους, αλλά και η ενίσχυση του ελέγχου διαχείρισης των αδεσπότων ζώων με πρωτεύοντα και κυρίαρχο σκοπό την αποτροπή αύξησης φαινομένων κακοποίησης τους, με κυρώσεις αναλογικότερες και πιο δίκαιες, σταθμίζοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα είσπραξης των επιβαλλόμενων διοικητικών προστίμων. Διά της αρτιότερης λειτουργίας των διοικητικών μηχανισμών παρακολούθησης και ελέγχου του προγράμματος διαχείρισης αδεσπότων ζώων θα επιτευχθεί συνακόλουθα η ευζωία των ζώων, που αποτελεί το κυρίαρχο πνεύμα των εδώ διατάξεων.