Πόσα ..έτη φωτός μπορεί να απέχει το Φινλανδικό απο το Ελληνικό σχολείο

Γράφει η Εύχαρις Γουβέλη & Νίκη Λιάσκου Προωθήτριες Ευρωπαϊκών προγραμμάτων Π.Δ.Ε. Ηπείρου

Στο πλαίσιο Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ ΚΑ1 στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης το οποίο υλοποιεί η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ηπείρου, με τίτλο: “Διαμορφώνοντας ένα Σύγχρονο Συμπεριληπτικό Σχολείο με Ευρωπαϊκό Προσανατολισμό”, οκτώ εκπαιδευτικοί από οκτώ διαφορετικά περιφερειακά λύκεια συμμετείχαν στην τρίτη κατά σειρά δραστηριότητα που έλαβε χώρα στο Ελσίνκι, με τίτλο: Δομημένες Εκπαιδευτικές Επισκέψεις και Εκπαιδευτικά Σεμινάρια στη Φινλανδία”.
Κατά την επιστροφή τους, έχοντας επισκεφτεί τρεις σχολικές μονάδες- ένα επαγγελματικό λύκειο, ένα γενικό λύκειο και ένα γυμνάσιο- έχοντας περιηγηθεί ιστορικούς χώρους, δημόσιες βιβλιοθήκες, το κέντρο Μ.Μ.Ε. και το κέντρο μουσικής και τέλος έχοντας παρακολουθήσει εισηγήσεις από πανεπιστημιακούς δασκάλους για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας , την ιστορία και την οργάνωση της Φινλανδικής κοινωνίας, μας μετέφεραν την πραγματικά ενδιαφέρουσα εμπειρία τους, η οποία συνοψίζεται στις παρακάτω παρατηρήσεις.
-Εκπαιδευτικοί, οι οποίοι ως μαθητές συμπεριλαμβάνονται στο10% των άριστων, με παιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση. Όλοι έχουν κάνει μεταπτυχιακές σπουδές , επιδοτούμενες από το κράτος και απολαμβάνουν της μέγιστης αποδοχής και εκτίμησης της Φινλανδικής κοινωνίας.
-Σχολεία με άριστες κτιριακές υποδομές , πολύ καλά συντηρημένα, έχει κανείς την εντύπωση πως κατασκευάστηκαν “μόλις χθες”.
-Ελκυστικό περιβάλλον για τους μαθητές αλλά και τους καθηγητές, που μοιάζει να νιώθουν το σχολείο “σαν το σπίτι τους”. Αίθουσες όμορφα διακοσμημένες, εξοπλισμένες με διαδραστικούς πίνακες, πίνακα προβολών, προτζέκτορα οροφής, διαφανοσκόπιο. Φιλόξενοι χώροι, ζεστό κλίμα.

-Παντελής απουσία “κουδουνιού” ή του θεσμού της “εφημερίας”, καλλιέργεια πνεύματος εμπιστοσύνης και της ατομικής ευθύνης, θετική ατμόσφαιρα, μαθητές που αγαπούν το σχολείο, δεν ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον και δεν απουσιάζουν συχνά.

-Εξατομικευμένη διδασκαλία, υποστηρικτική για το σύνολο των μαθητών. Αίθουσες ειδικά διαμορφωμένες για τα παιδιά μεταναστών ή για μαθητές με μαθησιακές ιδιαιτερότητες, με καναπέδες ή πουφ. Η επαφή με μικρά ζώα (σαύρα/ έντομα) μέσα στην τάξη ή και με μεγαλύτερα εκτός των αιθουσών (άλογα) συμβάλλει στη χαλάρωση των ανήσυχων μαθητών. Το μότο του Φινλανδού εκπαιδευτικού: ”Είμαι εδώ μόνο για σένα”.

-Προώθηση της συνεργατικής και αυτοδιαχειριζόμενης μάθησης. Οι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες και εκπονούν τακτικά εργασίες μέσω έρευνας. Δουλεύουν στην τάξη με τον ατομικό φορητό υπολογιστή, με tablet αλλά και το κινητό. Ο εκπαιδευτικός έχει το ρόλο του καθοδηγητή ενώ ο μαθητής παραμένει πρωταγωνιστής της μάθησης. 

-Χαρακτηριστική η αυτονομία και ευελιξία κάθε σχολείου που ακολουθεί τις βασικές αρχές του εθνικού προγράμματος σπουδών, αλλά παράλληλα έχει τη δυνατότητα να το αναπροσαρμόσει ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών του. Οι καθηγητές μπορούν επίσης να επιλέξουν το βιβλίο που θα διδάξουν ή και να δημιουργήσουν το δικό τους υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό σε συνεργασία με τους συναδέλφους τους, το διευθυντή του σχολείου, το Δήμο και τον εκδοτικό οίκο στον οποίο θα απευθυνθούν.

-Σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή και την αγορά εργασίας. Επαγγελματικά λύκεια με τεράστια εργαστήρια, σύγχρονο εξοπλισμό που θυμίζουν βιομηχανικές μονάδες. Στο τέλος της χρονιάς οι μαθητές εκθέτουν, πωλούν τις κατασκευές τους και τα έσοδα αναχρηματοδοτούν το σχολείο.

-Ευελιξία στη μετακίνηση των μαθητών από τον ένα τύπο σχολείου στον άλλο. Οι μαθητές έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν το σχολείο στο οποίο θα φοιτήσουν, στέλνοντας βιογραφικό σημείωμα το οποίο εξετάζεται και αν το προφίλ τους ταιριάζει με αυτό του σχολείου γίνονται δεκτοί.

-Η διδασκαλία των ξένων γλωσσών είναι αποκλειστική ευθύνη του δημόσιου σχολείου. Όλοι οι μαθητές μιλούν άπταιστα αγγλικά.

-Σχολικές τσάντες δεν βαραίνουν τις πλάτες των μικρών μαθητών καθώς η εργασία στο σπίτι είναι ελάχιστη.                             Ωστόσο, η επικοινωνία των ελλήνων καθηγητών με μαθητές του γενικού λυκείου που επισκέφτηκαν αποκάλυψε πως σε αυτό το επίπεδο υπάρχει εντατικό διάβασμα και στο σπίτι και δεν λείπουν τα ιδιαίτερα μαθήματα για την εισαγωγή σε σχολές υψηλής ζήτησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

-Μαθητές που συμμετέχουν συχνά σε μακρινά ταξίδια στο εξωτερικό, συνοδευόμενοι από τους καθηγητές τους. Φυσικά οι γονείς τους δεν έχουν να σκεφτούν το κόστος, τα έξοδα καλύπτονται από την πολιτεία.

-Δωρεάν σίτιση στο εστιατόριο του σχολείου που παρέχει υψηλής διατροφικής αξίας γεύματα . Επίσης στους μαθητές παρέχεται δωρεάν ο απαραίτητος σχολικός εξοπλισμός αλλά και ιατρική φροντίδα.

-Ισότιμη και ποιοτική εκπαίδευση, επίσημη πολιτεία και κοινωνία που εμπιστεύεται τους εκπαιδευτικούς, εκπαιδευτικοί που εμπιστεύονται τους μαθητές τους.

Η Φινλανδική πολιτεία έχοντας αναγνωρίσει εδώ και χρόνια την αξία της εκπαίδευσης στην αναβάθμιση της κοινωνίας αλλά και της οικονομίας της, δεν παύει ποτέ να σχεδιάζει και να υλοποιεί ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις.

Κι αν το Φινλανδικό Εκπαιδευτικό σύστημα θεωρείται υποδειγματικό και οι Φινλανδοί μαθητές οι πιο ευχαριστημένοι από το σχολείο και με τις καλύτερες επιδόσεις, σύμφωνα με το Διεθνές Πρόγραμμα για την Aξιολόγηση των Mαθητών Pisa του ΟΟΣΑ, δεν είναι απλά θέμα χρηματοδότησης. Είναι κυρίως θέμα πολιτικής βούλησης , επιμελούς και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, φιλοσοφίας και στάσης ζωής.