Eγκρίθηκε το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) της Ηπείρου

Η Περιφέρεια Ηπείρου έχει αναπτυξιακές καθυστερήσεις, αλλά και αξιοσημείωτες δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν, με σχέδιο, ώστε η αντίφαση αυτή να επιλυθεί, απελευθερώνοντας τη δυναμική που διαθέτει το υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό σε συνδυασμό με τους πλούσιους φυσικούς πόρους της περιοχής. Μια από τις κύριες αιτίεςυστέρησης υπήρξε ηαπομόνωσή της από τους βασικούς αναπτυξιακούς άξονες της χώρας. Η υλοποίηση σημαντικών έργων μεταφορικών υποδομών διαμορφώνει νέες αναπτυξιακές προοπτικές. Η Εγνατία Οδός και η Ιόνια Οδός που ολοκληρώνεται συντείνουν καθοριστικά στην άρση της απομόνωσης της Ηπείρου, ως άξονες μεταφορών και ως υποδομές λειτουργικής και παραγωγικής ενοποίησης του χώρου της Βόρειας και της Δυτικής Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφέρεια μπορεί να αποκτήσει κομβικό ρόλο σε σχέση με την ενίσχυση των υφισταμένων και την πιθανή μελλοντική συγκέντρωση παραγωγικών δραστηριοτήτων, παραδοσιακών και νέων, διεθνούς ενδιαφέροντος (γεωργία, κτηνοτροφία, ιχθυοκαλλιέργειες, αγροδιατροφή, ενέργεια, εμπόριο, μεταποίηση, τουρισμός, πολιτισμός),καθώς και στην προοπτική συγκρότησης διασυνοριακών αναπτυξιακών περιοχών υποδοχής παραγωγικών δραστηριοτήτων. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει και η δυνατότητα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στον χερσαίο χώρο της Ηπείρου και τον θαλάσσιο του Β. Ιονίου. Η περιοχή διαθέτει, επίσης, υψηλές δυνατότητες για αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων από ισχυρά ακαδημαϊκά ιδρύματα. Υπό αυτές τις συνθήκες απαιτούνται σημαντικές εξωστρεφείς δράσεις, προκειμένου η Περιφέρεια Ηπείρου να διαμορφώσει τη νέα της ταυτότητα και να αναβαθμίσει το ρόλο της στη σύγχρονη συγκυρία.
1. Προτεραιότητες του ΠΧΠ Ηπείρου:
• Βελτίωση και αξιοποίηση της διεθνούς αναγνωρισιμότητας και της γεωπολιτικής θέσης της Περιφέρειας, στη βάση ενός εξωστρεφούς προτύπου ανάπτυξης.
• Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Περιφέρειας με κριτήριο τη βελτίωση των τοπικών κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων.
• Υποστήριξη της δημογραφικής δυναμικής, περιορισμός του ποσοστού ανεργίας σε επίπεδα συγκρίσιμα με τον εθνικό μέσο όρο και άμβλυνση των αντιθέσεων μεταξύ αστικών κέντρων και αγροτικής ενδοχώρας.
• Βελτίωση των προϋποθέσεων αξιοποίησης των διαθέσιμων για:
 την ενίσχυση, εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση της πρωτογενούς παραγωγής
 τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των μεταποιητικών επιχειρήσεων και τη σύνδεσή τους με την έρευνα και την καινοτομία
 την αναβάθμιση του τριτογενούς τομέα μέσα από τη στοχευμένη ενίσχυση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων: α) διαμόρφωση ισχυρής και διακριτής τουριστικής ταυτότητας, β) υποστήριξη του ερευνητικού έργου του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων, γ) αναβάθμιση της ποιότητας και βελτίωση της ελκυστικότητας των υποδομών Υγείας στην ευρύτερη περιοχή (Β. Ιόνιο, Ν. Αλβανία).
• Ενίσχυση του ρόλου των αστικών κέντρων της Περιφέρειας και ιδίως των Ιωαννίνων, μέσα από την αξιοποίηση και ολοκλήρωση των νέων μεταφορικών δικτύων και της διοικητικής αναδιάρθρωσης, με προοπτική τη διαμόρφωση αστικών πόλων με διαπεριφερειακό και διεθνή ρόλο.
• Έλεγχος της εκτός σχεδίου δόμησης, διαχείριση των οχλουσών χρήσεων, ενίσχυση του ρόλου των οικισμών στην κατεύθυνση της λειτουργικής, χωρικής και θεματικής ολοκλήρωσης του οικιστικού δικτύου.
• Προστασία, ανάδειξη και αξιοποίηση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου και του τοπίου, έλεγχος και περιορισμός των πηγών ρύπανσης, βελτίωση της ποιότητας των φυσικών και πολιτιστικών πόρων.
• Παροχή κατευθύνσεων χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού στον υποκείμενο ή θεματικά εξειδικευμένο σχεδιασμό της Περιφέρειας.
2. Το χωρικό πρότυπο της Περιφέρειας Ηπείρου
Το πρότυπο χωρικής οργάνωσης στηρίζεται στην αρχή της ολοκληρωμένης αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων και υποδομών με ταυτόχρονη προστασία των στοιχείων που συνθέτουν το περιβάλλον και τοπίο της Ηπείρου.
 Στον παράκτιο Ιόνιο χώροπροωθείται η ανάπτυξη του οργανωμένου (μαζικού) τουρισμού με στόχο την ένταξη των προορισμών στη διεθνή τουριστική αγορά, την ανάπτυξη άλλων ειδικών μορφών τουρισμού, τη φιλοξενία σύγχρονων υποδοχέων ιχθυοκαλλιέργειας, καθώς και αλιείας. Η πιθανότητα εξεύρεσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο βόρειο Ιόνιο, ως προοπτική εθνικής σημασίας, είναι πιθανόν να αναδείξει την ανάγκη χρήσης κάποιου τμήματος του παρακτίου μετώπου για την κάλυψη των απαιτήσεων που θέτει η συγκεκριμένη δραστηριότητα.
 Η πεδινή και ημιορεινή ενδοχώρα (στα δυτικά του άξονα Άρτα – Ιωάννινα – Κακκαβιά) αποτελεί την πλέον δυναμική περιοχή δραστηριοτήτων του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα,ενώ προβλέπεται να δεχτεί και εγκαταστάσεις ΑΠΕ και δευτερευόντως, ορισμένες ειδικές μορφές τουρισμού.
 Ο ορεινός χώρος της Πίνδου αποτελεί σημαντικό και αναξιοποίητο πόρο για την Περιφέρεια. Ο ήπιος και εναλλακτικός τουρισμός, η ορεινή γεωργία, η εκτατική κτηνοτροφία, η υλοτομία και οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ, αποτελούν δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στον ορεινό χώρο.
Οι βασικοί αναπτυξιακοί άξονες είναι:
 Ο εγκάρσιος άξονας Ανατολής – Δύσης (Εγνατία Οδός): Η λειτουργία της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αξόνων διευκολύνει τους όρους διαπεριφερειακής και διεθνούς ένταξης της Ηπείρου στις αναπτυξιακές προοπτικές της ευρύτερης περιοχής.
 Ο κεντρικός άξονας Βορρά – Νότου / Δυτικός Άξονας (Ιόνια Οδός): Ο άξονας Κακκαβιά – Ιωάννινα – Άρτα – Αιτωλοακαρνανία συγκεντρώνει κατά μήκους του ένα σημαντικό τμήμα των παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της Ηπείρου. Η προοπτική επέκτασής του μέχρι τα Ελληνοαλβανικά σύνορα, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο.
 Ο παράκτιος Ιόνιος άξονας: Η τουριστική ανάπτυξη περιοχών του παρακτίου μετώπου της Ηπείρου, αλλά κυρίως οι δυνατότητες περαιτέρω αξιοποίησης των πόρων του, διαμορφώνουν μια διακριτή αναπτυξιακή ταυτότητα στο παράκτιο μέτωπο με κατεύθυνση τον τουρισμό. Η περιοχή πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σημαντικό τμήμα του ενιαίου διεθνούς παράκτιου και νησιωτικού χώρου Αδριατικής – Ιονίου.
 Η οροσειρά της Πίνδου: Πρόκειται για έναν «δυνάμει» άξοναπου σχετίζεται με τη διαχείριση, προβολή, ήπια αξιοποίηση και προστασία του φυσικού πλούτου και του πολιτιστικού κεφαλαίου των ορεινών περιοχών (δύο τμήματα: Τζουμέρκα – Μέτσοβο και Ζαγοροχώρια - Κόνιτσα – Μαστοροχώρια).
Οι πόλοι ανάπτυξης αντιστοιχούν στις πέντε κύριες πόλεις
1. Τα Ιωάννινα ενισχύονται σε τομείς που διευκολύνουν την αναγνωρισιμότητά τους ως σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη μεσαίου μεγέθους (παιδεία, έρευνα, υγεία, αστικός τουρισμός). Ήδη ο αστικός πόλος των Ιωαννίνων, πληροί περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλο κέντρο της περιοχής τις προϋποθέσεις για να παγιώσει και να ενισχύσει την ταυτότητα του υπερτοπικού, βαλκανικού κέντρου με ευρύ χώρο επιρροής.
2. Η Ηγουμενίτσα εκτός από το ρόλο του ωςδιεθνής λιμένας - θαλάσσια πύλη, επιχειρείται να διαμορφώσει την ταυτότητα του αστικού κέντρου σε επαφή με τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πάνω στον Αδριατικό Άξονα. Αποτελεί πόλο με ιδιαίτερη δυναμική στην προοπτική αξιοποίησης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Βόρειο Ιόνιο και στο χερσαίο χώρο της Ηπείρου, καθώς και ως εν δυνάμει πόλος διαμετακόμισης.
3. Η Πρέβεζα εκτός από αστικό κέντρο υποστήριξης της τουριστικής δραστηριότητας του μετώπου Λούτσα – Λυγιά – Καστροσυκιά – Μύτικας, μπορεί να αποτελέσει και η ίδια τουριστικό προορισμό yachting, αξιοποιώντας τμήμα του λιμανιού ως υποδομή αστικής μαρίνας, την εγγύτητα σε διεθνείς τουριστικές πύλες και προορισμούς (αεροδρόμιο Ακτίου, Λευκάδα), αλλά και γειτονικούς πολιτιστικούς πόρους (αρχ. Νικόπολη, αστικά μνημεία οθωμανικής περιόδου κ.λπ.).
4. ΗΆρτα αποτελεί πόλο υποστήριξης της πρωτογενούς παραγωγής και με τη διέλευση του Δυτικού Άξονα έχει τη δυνατότητα να ενισχυθεί στους τομείς της μεταποίησης – βιομηχανίας και του εμπορίου. Οι δυνατότητες της πόλης της Άρτας και της ευρύτερης περιοχής επεκτείνονται και στους τομείς του τουρισμού (κέντρο βυζαντινών πολιτισμικών πόρων) της εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας.
5. Το Μέτσοβο συνδέεται με την παραγωγή προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής, ενώ επιδιώκεται η περαιτέρω σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την τουριστική δραστηριότητα.
3. Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης
(α) Οικιστικό δίκτυο
Προβλέπεται η ενίσχυση και προβολή του ρόλου των αστικών κέντρων και ιδιαίτερα των Ιωαννίνων ως πόλων εκπαίδευσης, έρευνας, καινοτομίας, εμπορίου, τουρισμού και παροχής υπηρεσιών υγείας. Τα αστικά κέντρα εκτός από το βασικό κοινωνικό εξοπλισμό και τις εξυπηρετήσεις που φιλοξενούν, θα πρέπει να αποκτήσουν διακριτή ταυτότητα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
(β) Παραγωγικές δραστηριότητες
Πρωτογενής τομέας:
Προωθείται η διαφύλαξη της γεωργικής γης (ειδικά της αρδευόμενης) από ασύμβατες χρήσεις (κυρίως από την αστική ανάπτυξη) και ο εκσυγχρονισμός της γεωργικής παραγωγής μέσω ελέγχου των λιπάνσεων, των φυτοφαρμάκων κ.λπ. Ενίσχυση, εκσυγχρονισμός και καθετοποίηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, προβολή και κατοχύρωση των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα και σύνδεσή τους με την τουριστική δραστηριότητα.
 Ίδρυση υποδοχέων σταβλισμένης κτηνοτροφίας και κτηνοτροφικών ζωνών εκτατικής εκμετάλλευσης.
 Δημιουργία ΠΟΑΥ (Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) στη λωρίδα της Σαγιάδας και τον Αμβρακικό Κόλπο.
Δευτερογενής τομέας
Στοχευμένη υποστήριξη της μεταποιητικής δραστηριότητας ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και να ενισχυθεί η εξωστρέφεια του τομέα. Σύνδεση της μεταποίησης με την έρευνα και την καινοτομία στη βάση της αξιοποίησης των τοπικών πόρων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σύνδεση της μεταποίησης με τον πρωτογενή τομέα.
 Υποστήριξη της λειτουργίας των υφιστάμενων μονάδων και οργάνωση των περιοχών όπου λειτουργούν μεταποιητικές επιχειρήσεις.
 Δημιουργία περιορισμένου αριθμού Επιχειρηματικών Πάρκων, αξιοποιώντας τις σημαντικές μεταφορικές υποδομές για επενδυτικές πρωτοβουλίες.
 Αποτροπή της παρόδιας ανάπτυξης μονάδων και της χωροθέτησης νέων μονάδων εκτός οργανωμένων υποδοχέων, ιδιαίτερα στην περιοχή μελέτης του Ρυθμιστικού Σχεδίου Ιωαννίνων και στις περιαστικές ζώνες των αστικών κέντρων.
Ενέργεια – Εξορυκτικές δραστηριότητες
ΑΠΕ
o Προωθούνται τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή της Πίνδου. Οι εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης ΑΠΕ, στο βαθμό που δεν αλλοιώνουν το τοπίο και παραμένουν συμβατές με τους κανόνες προστασίας των περιβάλλοντος, αποτελούν δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν στον ορεινό χώρο.
o Προωθείται η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας κατά προτεραιότητα στο γεωθερμικό πεδίοΣυκεών Άρτας, της παραγωγής ενέργειας από βιομάζα και βιοαέριο πρωτίστως στον πρωτογενή τομέα (θερμοκήπια και κτηνοτροφικές μονάδες), καθώς και φωτοβολταϊκώνεγκαταστάσεων.
Φυσικό αέριο
o Προωθείται η χρήση φυσικού αερίου για αστική ή παραγωγική χρήση, είτε μέσω της σύνδεσης με συστήματα αγωγών φυσικού αερίου, είτε μέσω της αξιοποίησης τεχνολογιών αποκεντρωμένης χρήσης.Διερευνάται:
 Η σύνδεση της Περιφέρειας με αγωγούς που προωθούνται σε επίπεδο διακρατικών συμφωνιών (Poseidon και EastMed).
 Η σύνδεση με τον αγωγό TAP, εφόσον το έργο κριθεί βιώσιμο από οικονομοτεχνική και αναπτυξιακή σκοπιά μέσα από αντίστοιχη μελέτη.
Εξορύξεις - Υδρογονάνθρακες
o Προωθείται η έρευνα και πιθανή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, ως δραστηριότητα με εν δυνάμει σημαντικές αναπτυξιακές διαστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη την επίλυση ζητημάτων συγκρούσεων χρήσεων γης και την εξασφάλιση της προστασίας των περιβαλλοντικών πόρων.
Τουρισμός
Προβλέπεται η αναβάθμιση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος και η χωρική, η διαμόρφωση μιας ταυτότητας στηριγμένης στην ποικιλία των τουριστικών, φυσικών και πολιτιστικών πόρων της Περιφέρειας και η θεματική και χρονική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας.
Κύριες κατευθύνσεις είναι:
α) ο έλεγχος ανταγωνιστικών χρήσεων, β) η συγκρότηση τοπικών πολυθεματικών δικτύων, β) η αναβάθμιση τουριστικών υποδομών και μονάδων, γ) η ενίσχυση ειδικών μορφών τουρισμούκαι δ) η ενίσχυση της διαπεριφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας.
ΣτοΙόνιο παράκτιο μέτωπο (αναπτυσσόμενη τουριστικά περιοχή) προβλέπεται η ανάπτυξη μαζικού-οργανωμένου τουρισμού, με βασικό πόλο την Πάργα. Δίδονται, ακόμη, κατευθύνσεις για τη χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, για την ανάπτυξη υποδομών θαλάσσιου, αλιευτικού και καταδυτικού τουρισμού, την πύκνωση λιμένων σκαφών αναψυχής και τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στην περιοχή Συβότων.
Περιλαμβάνονται περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού:
o Οι ακτές του Αμβρακικού Κόλπου και η λωρίδα της Σαγιάδας, γιαήπιο φυσιολατρικό, εκπαιδευτικό, αλιευτικό, γαστριμαργικό τουρισμό
o Ο ορεινός χώρος της Πίνδου, για τουρισμό υπαίθρου, αγροτοτουρισμό, ορειβατικό, φυσιολατρικό, αθλητικό, πολιτισμικό, εκπαιδευτικό τουρισμό
o Η πεδινή και ημιορεινή ενδοχώρα για αγροτοτουριστικές δράσεις και ως διασύνδεση του παρακτίου χώρου με την Πίνδο.
o Τα Ιωάννινα μπορούν να αποτελέσουν αυτοτελή προορισμό αστικού, συνεδριακού, εκπαιδευτικού και ιατρικού τουρισμού.Προωθείται, επίσης, η ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού σε σχέση με τους διατιθέμενους πόρους.
(γ) Φυσικό περιβάλλον, πολιτιστική κληρονομιά και Τοπίο
• Ανάδειξη, αξιοποίηση και προστασία φυσικού και πολιτιστικού πλούτου και ενίσχυση προβολής της ιδιαιτερότητάς του.
• Προωθείται η συγκρότηση και ανάδειξη δικτύων, οι κόμβοι των οποίων συνίστανται από διακριτούς και ενδιαφέροντες προορισμούς:
 Παραμεθόρια ορεινή Ήπειρος (ενότητεςΠωγωνοχωρίων, Ζαγοροχωρίων και Μαστοροχωρίων)
 Κεντρική Πίνδος (Μέτσοβο, Τζουμέρκα)
 Γεωπάρκο Βίκου – Αώου και ευρύτερη περιοχή του Γράμμου (διασυνοριακή συνεργασίαΕλλάδα – Αλβανία)
• Επιπλέον, προτείνεται η προστασία και ανάδειξη μνημείων και παρδοσιακών συνόλων, οικισμών (π.χ. στις περιοχές Κόνιτσας – Μαστοροχωρίων – Γράμμου, την περιοχή των Τζουμέρκων καθώς και το ανατολικό Ζαγόρι), καθώς και η δημιουργία ενιαίου αρχαιολογικού πάρκου στη Νικόπολη
• Οι ζώνες τοπίου που εντοπίζονται στην Περιφέρεια χαρακτηρίζονται και αξιολογούνται με βάση την αξία τους σε Διεθνούς, Εθνικής και Περιφερειακής αξίας ή σε Ιδιαίτερα Υποβαθμισμένων και δίδονται οι αντίστοιχες κατευθύνσεις.
(δ) Μεταφορικές και τεχνικές υποδομές
Το ΠΧΠ παρέχει μια σειρά από κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης, σε συμφωνία με άλλες εθνικές και τομεακές πολιτικές, που αφορούν τη χωρική διάρθρωση:
 Βασικών δικτύων μεταφορικής υποδομής:Προβλέπεται κατά προτεραιότητα η ολοκλήρωση των συνδέσεων του οδικού δικτύου με την Ιόνια Οδό, η ολοκλήρωση της σύνδεσης Ιωάννινα-Κακκαβιά και η αναβάθμιση του παράκτιου άξονα Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας κ.α.
 Βασικών δικτύων τεχνικής υποδομής: Προωθείται η ολοκλήρωση και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης των τουριστικών οικισμών του παράκτιου χώρου και της αποχέτευσης των οικισμών αποδέκτες των οποίων είναι τα ευαίσθητα οικοσυστήματα του Αμβρακικού και της Παμβώτιδος, καθώς και η υλοποίηση του έργου ύδρευσης Πρέβεζας, Άρτας, Λευκάδας.
4. Εφαρμογή και περαιτέρω κατευθύνσεις
Το ΠΧΠ δίνει κατευθύνσεις προς τον υποκείμενο σχεδιασμό.
 Οι περιοχές στις οποίες απαιτείται κατά προτεραιότητα η ενεργοποίησή τους ως Περιοχές Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεωνείναι:
o Ο ορεινός παραμεθόριος χώρος κοντά στα Ελληνοαλβανικά σύνορα
o Η κεντρική ημιορεινή ζώνη Σουλίου – Δερβίζιανων
o Ο ορεινός όγκος της Πίνδου
o Ζώνες κατά μήκος και εκατέρωθεν της Εγνατίας Οδού και της Ιόνιας Οδού
 Κρίνεται σκόπιμο να προχωρήσει η εφαρμογή Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων:
o στην περιοχής του μητροπολιτικού κέντρου στα Ιωάννινα, στο οποίο θα πρέπει να περιληφθεί και η παραλίμνια ζώνη βορειοδυτικά του Κάστρου (περιοχή Λιμνοπούλας – Μάτσικα)
o Σε Κόνιτσα και Μέτσοβο.
o Στον οικισμό της Δωδώνης, στην προοπτική απόδοσης ενός δυναμικού ρόλου στο πλαίσιο της υλοποίησης του δικτύου των αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου.
 Ειδικά Χωρικά Σχέδια δύνανται να εκπονηθούν στην περιοχή των Ιωαννίνων (περιλαμβάνοντας το Μητροπολιτικό Πάρκο της Λίμνης, το Πάρκο Βελισαρίου και την περιοχή Λιμνοπούλας – Μάτσικα), καθώς και στο παράκτιο μέτωπο της Περιφέρειας και ιδιαίτερα από το Μύτικα μέχρι τη Λούτσα.
 Επιπλέον προωθείται κατά προτεραιότητα και η θεσμοθετημένη προστασία της λίμνης Παμβώτιδας ως Περιφερειακού Πάρκου.