Ενθυμήσεις από το Σιναϊτικό Μετόχιον Ιωαννίνων

                                                      Γράφει ο Γαλακτίων Μετοχίτης
Κατά τον φετινό εορτασμό της μνήμης της Μεγαλομάρτυρος Νύμφης του Χριστού Αγίας Αικατερίνης, προστάτιδος της Ιεράς Αυτονόμου Αυτοκρατορικής Μονής και Αρχιεπισκοπής του Θεοβαδίστου Όρους Σινά, την κυριώνυμη ημέρα (25 Νοεμβρίου) τελέστηκε ἀρχιερατικό συλλείτουργο όπου συλλειτούργησαν ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. κ. Μάξιμος, ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο, και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ. κ. Δημήτριος. Στον πανηγυρικό εσπερινό της προηγουμένης ημέρας χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ. κ. Δημήτριος, ενώ ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. κ. Θωμάς, ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτου Ιωαννίνων κ. κ. Μαξίμου ομίλησε για την εορταζομένη Αγία.
Στα πλαίσια του εορτασμού εντάχθηκε και μία ξεχωριστή έκθεση φωτογραφιών με θέμα «Ενθυμήσεις από το Σιναϊτικό Μετόχι της Αγίας Αικατερίνης» στους άνετους και φιλόξενους χώρους του Λαογραφικού Μουσείου της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών «Κώστας Φρόντζος»  στην οδό Μιχαήλ Αγγέλου 42 στα Ιωάννινα. Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής, 23 Νοεμβρίου 2018.

Στα εγκαίνια της έκθεσης παρέστησαν ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ. κ. Δημήτριος και ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτου Ιωαννίνων ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων κ. κ. Θωμάς με τη συνοδεία του (Ἀρχιμ. π. Στέφανος), ο Επίτροπος και Ηγούμενος του Σιναϊτικού Μετοχίου Ιωαννίνων Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Πάμφιλος Σιναΐτης με τη συνοδεία του (Ἀρχιμ. π. Πορφύριος και π. Ευστάθιος), ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή κ. Μάργαρης, η εκκλησιαστική επιτροπή του Ιερού Ναού της Αγίας Αικατερίνης του Σιναϊτικού Μετοχίου Ιωαννίνων, πανεπιστημιακοί και πλήθος κόσμου.
Ο πρόεδρος της Ε.Η.Μ. , κ. Βλάχος,  στην εναρκτήρια ομιλία του αναφέρθηκε στους στενούς δεσμούς που συνδέουν την πόλη των Ιωαννίνων με το Σινά και συγκεκριμένα ανέφερε τα εξής:\
  «Αναφέρθηκα και παλαιότερα, μιλώντας για τις σχέσεις της πόλεώς μας και της Μονής Σινά, στις γοητευτικές και σεβάσμιες ιδιαιτερότητες αυτής της περιφήμου και περιφανούς πόλεως των Ιωαννίνων, των Αθηνών της Τουρκοκρατίας, στην οποία έχουμε την ευλογία και το προνόμιο να ζούμε.
Ένα κατοικούμενο φρούριο, μια ζωγραφική και θρυλική λίμνη, ένα Τούρκο που χτίζει εκκλησιά, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που σφράγισε όχι μόνο αρνητικά, την ιστορία της πόλεώς μας, το μόνο κατοικούμενο λιμναίο νησί με μια μικρή Θηβαίδα επτά περίπυστων μονών.

Και πάνω απ’ όλα, ένα νεομάρτυρα, που απεικονίστηκε 13 μόλις μέρες μετά το μαρτύριό Του και αγιοκατατάχθηκε 1 ½ έτος μετά την εκδημία Του.

Και μια μονή, ανάμεσα σε 40 και πλέον μονές της περιοχής, με μόνη συντροφιά της γειτονική μονή του Αρχιμανδρείου, που την αγκάλιασε κατόπιν στοργικά και την έκανε εγκόλπιό της η πόλη και στην οποία δεν μνημονεύεται ο επιχώριος μητροπολίτης, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος του μακρινού και Θεοβαδίστου Όρους Σινά! Δεσμός ιερός αιώνων!  

Ακαθόριστος ακόμη ο χρόνος ιδρύσεως του Μετοχίου μας. Κατά μαρτυρία εγκρίτου ιστορικού, το έτος 1681 πρώτος οικονόμος και πρωτοσύγκελος του Μετοχίου είναι ο Ιωαννίτης Άνθιμος. Ο υπάρχων ναός ανηγέρθη εκ βάθρων το 1872 με δαπάνη της Αγγελικής  Παπάζογλου. 

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες αγάπης των Ιωαννιτών για το Σιναϊτικό μετόχιο. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες αγάπης των Σιναϊτών για την πόλι και την πατρίδα γενικώτερα. Μνημονεύω ενδεικτικώς την εθνική δράσι του πρωτοσυγκέλου Ανθίμου Κτενιάδου του Κρητός κατά τον απελευθερωτικό αγώνα 1912-13.

Οι φωτογραφίες που εκτίθενται παραπέμπουν και στην προμνημονευθείσα αμφίδρομη σχέση αγάπης Ιωαννίνων και Σιναϊκού Μετοχίου. Πολλοί από εμάς τους παλαιούς των ημερών θα αναπολήσουν εν συγκινήσει και προσωπικές στιγμές 

Ευχαριστώ τον πανοσιολογιότατο πρωτοσύγκελο και οικονόμο του Μετοχίου π. Πάμφιλο, που προφρόνως εδέχθη την πρότασή μας να συνδιοργανώσουμε την έκθεση.  

Θεωρώ υποχρέωσί μου να ευχαριστήσω τους κυρίου Σωτήρη Χριστογιώργο επί χρόνια διευθυντή της χορωδίας του ναού και τον Φίλιππο Γιωβάνη για τη διάθεση των φωτογραφιών.

Ευχαριστώ τον επίτροπο του ναού, τον αγαπητό κ. Θ. Τσάγκα για τη συνεργασία του. Ευχαριστώ το προσωπικό του Μουσείου, τις κυρίες Φρειδερίκη Γαράφα και Βάσω Μπίλλη για τη βοήθεια τους στο στήσιμο της εκθέσεως. 

Ευχαριστώ τον Άγιο Αργυροκάστρου κ.κ. Δημήτριο και τον εκπρόσωπο του Αγίου Ιωαννίνων πρωτοσύγκελο π. Θωμά κι όλους εσάς κυρίες και κύριοι που τιμάτε με την παρουσία σας την εκδήλωσι»

Ο επίσκοπος Αργυροκάστρου, κ.κ. Δημήτριος,  ο οποίος διετέλεσε επίτροπος και ηγούμενος του Σιναϊτικού Μετοχίου Ιωαννίνων από το 1990 έως την εκλογή του ως Μητροπολίτης Αργυροκάστρου, το 2006, αλλά διηκόνησε και ως Βιβλιοφύλαξ και Σκευοφύλαξ της Ιεράς Μονής του Θεοβαδίστου Όρους Σινά, ανέφερε ότι «η παρουσία των πρώτων Σιναϊτών πατέρων στα Ιωάννινα ξεκινάει πριν το 1637. Το 1611, ίσως και ενωρίτερα. Το Σιναϊτικό Μετόχι  Ιωαννίνων έχει μια παρουσία αιώνων στην Ήπειρο και ιδιαίτερα στα Ιωάννινα, αφού οι πρώτοι «ταξιδιώτες», όπως λέγονταν οι πατέρες οι οποίοι ἐρχονταν ως εκπρόσωποι της Μονής Σινά, και όπως αναφέρει και ο κ. Θεόδωρος Τσάγκας στην διπλωματική μεταπτυχιακή του εργασία, εμφανίζονται ενωρίτερα στην περιοχή. Τον 17ο αιώνα ξεκινάει η επίσημη και μόνιμη παρουσία Σιναϊτών πατέρων στα Ιωάννινα.  Δόξα τω Θεώ. Είναι ευλογία. Και οι Σιναίτες ευλογήθηκαν από τον νεομάρτυρα Γεώργιο και οι Ιωαννίτες ευλογήθηκαν από την Αγία Αικατερίνη». 

Ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιωαννίνων, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. κ. Θωμᾶς, διεβίβασε τις πατρικές ευχές του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου Ιωαννίνων κ. κ. Μαξίμου για ευόδωση της εκθέσεως αναφέροντας ότι η «έκθεση  αυτή προβάλλει ένα σημαντικό και ιστορικό μοναστικό καθίδρυμα στην καρδιά της Ηπείρου που συνδέεται άρρηκτα και από πάσης απόψεως με την Ιερά Μονή του Όρους  Σινά». «Η φωτογραφία» πρόσθεσε, «από μόνη της μας παραπέμπει στο παρελθόν και έχει σκοπό να μας μυήσει μαζί του. Με πολύ ενδιαφέρον δεχθήκαμε την πρόσκληση να παρεβρεθούμε στα εγκαίνια που προβάλει το ιστορικό καθίδρυμα αυτό. Όπως διαβεβαίωσε τους Σιναΐτες Πατέρες και Αδελφούς, ως Μητρόπολις Ιωαννίνων  είμαστε πάντοτε στο πλευρό τους για οτιδήποτε χρειαστούν. Στον Μητροπολίτη Αργυροκάστρου που υπηρέτησε με υποδειγματική αφοσίωση όλα αυτά τα χρόνια και στους Σιναίτες πατέρες το μόνο που ζητάμε είναι οι προσευχές τους».

Ο Επίτροπος και Ηγούμενος του Σιναϊτικού Μετοχίου Ιωαννίνων, Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Πάμφιλος  σημείωσε: «Η έκθεση των φωτογραφιών του Σιναϊτικού Μετοχίου συνδέει έντονα την πνευματική ζωή και αρχαία παράδοση του αρχαιότερου ορθόδοξου Μοναστηριού από τον 3ο αἰ. μέχρι σήμερα. Με την παρούσα έκθεση συνδέεται ο χωροχρόνος τόσο αρμονικά και πνευματικά, ώστε να παρουσιάζεται μπροστά μας μία χαριτωμένη πολιτιστική ελληνορθόδοξη γέφυρα. Είναι γεγονός ότι εμείς οι Σιναΐτες είτε στο μακρυνό και ερημιτικό Σινά βρισκόμαστε είτε στο Μετόχι το Σιναϊτικό των Ιωαννίνων αισθανόμαστε ὀτι βιώνουμε την ίδια ατμόσφαιρα. Ευχαριστοῦμε θερμά εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Σινά, Φαράν και Ραϊθού κ. κ. Δαμιανού, της Ιεράς Συνάξεως και όλης της Σιναϊτικῆς Αδελφότητος, τον εμπνευστή αυτής της επιμελημένης και πολύ όμορφα δημιουργημένης ἐκθεσης φωτογραφιών εξαίρετο ιστορικό επιστήμονα, πολύτιμο συνεργάτη και φιλοσιναΐτη αδελφό κ. Κωνσταντίνο Βλάχο, όπως με την ευκαιρία δημόσια ευχαριστούμε ολόψυχα τόν Μητροπολίτη Ιωαννίνων κ. κ. Μάξιμο για την πολύτιμη στήριξη και ποικίλη βοήθειά του προς την παλαίφατη Μονή του Σινά μέσα από το Σιναϊτικό Μετόχι μας. Ευχαριστούμε όλους Εσάς για την εκφρασμένη αγάπη Σας προς τό Μετόχι μας, το συνδεδεμένο τόσο στενά με την ασφαλή προστασία και πολιτιστική ιστορία της πόλεως των Ιωαννίνων. Οι φωτογραφίες αυτές τις οποίες αμέσως τώρα θα δούμε έχουν αποτυπώσει όλη αυτή τη βιωμένη αιωνιότητα μέσα σε κάποιες στιγμές. Στιγμές αιωνιότητας, λοιπόν, θα θεαθούν, τις οποίες θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε».   

Στη συνέχεια ο οικοδεσπότης του Λαογραφικού Μουσείου κ. Κ. Βλάχος, ξενάγησε τους προσκεκλημένους στους χώρους της εκθέσεως, όπου είχαν τοποθετηθεί με εξαιρετική επιμέλεια, χρονολογική σειρά, επεξηγηματικές λεζάντες και θεματικές ενότητες οι φωτογραφίες και τα άλλα εκθέματα. 

Οι παρευρισκόμενοι θαύμασαν, αναπόλησαν το παρελθόν και συγκινήθηκαν από  τις φωτογραφίες που ζωντάνεψαν στη μνήμη τους στιγμές και χώρους οικείους. Όπως τονίζει και ο Αρχιεπίσκοπος Σινά κ.κ. Δαμιανός το ενδιαφέρον για την Ιερά Μονή του Θεοβαδίστου Όρους Σινά είναι παγκόσμιο, αφού, είναι ένα «Ελληνορθόδοξον Χριστιανικόν μοναστικόν κέντρον με αδιάκοπον πνευματικήν ζωήν δεκαεπτά αιώνων» . Ένας ιερός δεσμός αιώνων, συνεχής και ακατάλυτος συνδέει και την πόλη των Ιωαννίνων με την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Θεοβαδίστου Όρους Σινά. Η πόλη αγκάλιασε στοργικά το Μετόχι από την ίδρυσή του ως τις μέρες μας. Η πνευματική ακτινοβολία ης Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Θεοβαδίστου όρους Σινά είναι τεράστια. Πολύτιμη είναι κατ’ αναλογία και η παρουσία και λειτουργία του Μετοχίου των Ιωαννίνων. Όπως γλαφυρά αναφέρεται στην έκδοση του Ιδρύματος Όρους Σινά «Το ερημικόν μεγαλείον του Σινά έχει μιαν σαγηνευτικήν ωραιότητα, που παρέμεινε αμόλυντος από τον σύγχρονον κόσμον».  

Οι επισκέπτες της έκθεσης καταθέτουν τις καλύτερες εντυπώσεις  θαυμάζοντας την ιστορική πορεία του Σιναϊτικού Μετοχίου και την πολύτιμη σύνδεσή του με τα Ιωάννινα. 

Η σύλληψη της ιδέας για την πραγματοποίηση της έκθεσης ανήκει στον φιλόλογο – ερευνητή και «Άρχοντος Διδασκάλου του Γένους Σχολής της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας», πρόεδρο της ΕΗΜ, ακάματο ιστοριοδίφη, κ. Κωνσταντίνο Βλάχο. 

Στην υλοποίηση της έκθεσης συνεργάστηκαν αρμονικά η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών και το Σιναϊτικό Μετόχι  Ιωαννίνων. Οι αξιότιμοι συμπολίτες μας κ. Σωτήρης Χριστογιώργος και Φίλιππος Γιωβάνης κατέθεσαν το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που είχαν από το οποίο επιλέχθηκαν αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες που εκτίθενται. 

Η έκθεση παρουσιάζει εικόνες της Αγίας Αικατερίνης, της Ιεράς Μονής Σινά, των Πρωτοσυγκέλων του Μετοχίου (Άνθιμο Κτενιάδη, Μελέτιο Πανταζίδη), τους  Αρχιεπισκόπους του Σινά (Πορφύριο τον Α΄ και Πορφύριο τον Γ΄), τον «Αχτιναμέ», όψεις του Σιναϊτικού Μετοχίου και του Σινά, φωτογραφίες της γειτονιάς που είναι εγκατεστημένο το Μετόχι της Αγίας Αικατερίνης στα Ιωάννινα, και φωτογραφίες από την πορεία της χορωδίας στο διάβα των χρόνων που έψαλε στον Ιερό Ναό Αγίας Αικατερίνης, εκδόσεις που αναφέρονται στο Μετόχι κ.ά.   

Η έκθεση σημείωσε επιτυχία αφού καθημερινά την επισκέπτονται  πλήθος κόσμου καθώς και σχολεία της πόλεώς μας. Λόγω της μεγάλης συμμετοχής του κόσμου αποφασίστηκε η παράτασή της μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου 2018. 

Οι ημέρες και οι ώρες που η έκθεση είναι ανοικτή είναι οι ακόλουθες: Δευτέρα έως Παρασκευή από 9 μέχρι 1 το μεσημέρι, και Δευτέρα και Τετάρτη και απόγευμα 5-8.

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη