Σ. Φάμελλος: «Στρατηγικός στόχος η οικονομία πραγματικού προϊόντος, μηδενικών εκπομπών άνθρακα και αποβλήτων»

“Η κλιματική αλλαγή και η λειτουργία και οι κανόνες του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ETS) πρέπει να αποτελέσουν το έναυσμα για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, με κύριο στόχο το πώς η βιομηχανία μπορεί να δημιουργήσει πραγματικό οικονομικό προϊόν και εργασία, με ταυτόχρονη σταδιακή απεξάρτηση από τον άνθρακα», επεσήμανε ο Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος, σήμερα, απευθύνοντας χαιρετισμό στη συνάντηση εργασίας για τους κανόνες της 4ης περιόδου του ETS (2021-2030) που διοργάνωσε η Δ/νση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Αναφερόμενος στο ευρύτερο θέμα της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων της COP24 στο Κατοβίτσε το περασμένο Σάββατο, ο Αν. ΥΠΕΝ σημείωσε ότι πλέον η παγκόσμια κοινότητα έχει το κείμενο κανόνων για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων, που μπορεί να μην είναι ό,τι πιο προοδευτικό όσον αφορά στους παγκόσμιους στόχους, αλλά αποτελεί έναν οδικό χάρτη, χωρίς τον οποίο η Συμφωνία των Παρισίων θα παρέμενε απλά ως ένα “όμορφο και ηθικό» κείμενο. Είναι σαφές ότι η εντατικοποίηση των διεθνών προσπαθειών και η αύξηση της φιλοδοξίας συναντούν εμπόδια. Η πρόσφατη έκθεση της IPCC για τον 1,5 βαθμό δείχνει ότι οι παγκόσμιες δεσμεύσεις δεν είναι αρκετές, και ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διατυπώσει το φιλόδοξο όραμα μιας ανθρακικά ουδέτερης οικονομίας έως το 2050, όραμα που συνεπάγεται τεράστιες αλλαγές στον τομέα της ενέργειας, στον τομέα των μεταφορών, σε παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα. «Οι στόχοι για το 2030 είναι δεδομένοι, η Ελλάδα θα υπερκαλύψει τους ευρωπαϊκούς στόχους και ήδη υπάρχει το πλαίσιο κανόνων για το πώς αυτοί θα επιτευχθούν, όπως και το σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα 2030, αλλά είναι σαφές ότι ο στόχος για το 2050 θα είναι πολύ πιο μακρόπνοος και θα απαιτήσει μεγάλες αλλαγές», σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Ο Σωκράτης Φάμελλος στάθηκε επίσης σε ορισμένες μεγάλες επιτυχίες της χώρας στην πορεία της ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης για την 4η περίοδο εφαρμογής του ETS. Η χώρα εξασφάλισε χρηματοδότηση από τα έσοδα εκπλειστηριασμού 25 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα οποία αναμένεται να αποφέρουν έσοδα της τάξης των 625 εκατ. ευρώ για τη δεκαετία 2021-2030, τα οποία και θα χρησιμοποιηθούν για τη συγχρηματοδότηση (σε ποσοστό 60%) υποδομών για την διασύνδεση με το ηπειρωτικό δίκτυο, των μη διασυνδεδεμένων νησιών και για ενίσχυση των υποδομών ΑΠΕ στα νησιά. Επίσης, αποφεύχθηκαν μονομερείς ευρωπαϊκές ενέργειες σε θέματα διεθνούς ναυτιλίας. Στο πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού έχει ήδη ληφθεί απόφαση για φιλόδοξες μειώσεις εκπομπών σε παγκόσμια κλίμακα. Κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης και διαμόρφωσης των κανόνων για την 4η περίοδο του ETS απορρίφθηκαν οι προτάσεις που εξαιρούσαν τη βιομηχανία οικοδομικών υλικών από τους κλάδους που ενισχύονται, επειδή είναι ευάλωτοι σε «διαρροή άνθρακα». Οι προτάσεις αυτές θα είχαν εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στην ελληνική βιομηχανία οικοδομικών υλικών (τσιμεντοβιομηχανία, κεραμοποιίες, ασβεστοποιίες κ.λπ.), αφού, λόγω της γεωγραφικής μας θέσης, οι ελληνικές βιομηχανίες, σε αντίθεση με το μέσο όρο της αντίστοιχης ευρωπαϊκής βιομηχανίας, έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα και θα είχαν απώλειες λόγω του ανταγωνισμού γειτονικών χωρών. Τέλος, αξιοποιώντας μέρος των εσόδων από τον εκπλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπών δημιούργησε το Ελληνικό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για τις περιοχές που είναι εξαρτημένες από τη χρήση λιγνίτη, ώστε να δημιουργηθεί νέα και βιώσιμη εργασία και επιχειρηματικότητα.
Ωστόσο, ο Αν. ΥΠΕΝ. επεσήμανε ότι και η ίδια η βιομηχανία της χώρας θα πρέπει να ενταχθεί και να προσαρμοστεί σε νέους απαιτητικούς και φιλόδοξους στόχους μείωσης εκπομπών, προκειμένου να διατηρήσει μακροπρόθεσμα την ανταγωνιστικότητά της, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. «Στηρίζουμε ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους για το 2050, γιατί αυτό είναι καταρχήν θέμα επιβίωσης και όλοι πρέπει να συνταχθούμε στην παγκόσμια προσπάθεια», τόνισε, επισημαίνοντας και τη σύνδεση μεταξύ των στόχων της οικονομίας χαμηλού άνθρακα και της κυκλικής οικονομίας. «Υπάρχουν ήδη εκτιμήσεις ότι η εφαρμογή μέτρων που στοχεύουν στην κυκλική οικονομία θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, όπως π.χ. μέσω της ανακύκλωσης χάλυβα, αλουμινίου και πλαστικού με οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο», σημείωσε, και το ΥΠΕΝ έχει καταρτίσει το εθνικό σχέδιο για την κυκλική οικονομία που θα παρουσιαστεί στην Ευρ. Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος αυτή την εβδομάδα».