Tα αντιικά φάρμακα για την γρίπη (σημαντικά τώρα που δεν υπάρχουν εμβόλια). Πώς και πότε λαμβάνονται

του Κωνσταντίνου Λούβρου, M.D., medlabnews.gr

Η γρίπη Η1Ν1, όπως και η κοινή γρίπη, μεταδίδονται άμεσα από μολυσμένα σταγονίδια που εκπέμπονται από άτομο σε άτομο με την ομιλία, τον βήχα, το φτέρνισμα κ.λπ. και έμμεσα από τις επιφάνειες που μολύνονται από τα σταγονίδια και έρχονται σε επαφή με τα χέρια που αγγίζουν το στόμα, τη μύτη ή τον βλεννογόνο των οφθαλμών. Η μετάδοση του ιού είναι ευχερέστερη τις ψυχρές και ξηρές ημέρες του χειμώνα στα εύκρατα κλίματα.

Η κύρια διαφορά της νέας γρίπης Η1Ν1 από την κοινή γρίπη είναι ότι μεταδίδεται ταχύτερα και προσβάλλει ιδιαίτερα τα νέα άτομα.

Οι επιπλοκές της νέας γρίπης Η1Ν1 (βαριά νόσηση/θάνατος) δεν είναι συχνότερες από της κοινής γρίπης, αφορούν όμως κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας. Η πιθανότητα βαριάς επιπλοκής ή θανάτου στη νέα γρίπη Η1Ν1 είναι πολύ μικρή (περίπου 0.1%).

Ο ιός της γρίπης Η1Ν1 είναι ευαίσθητος στα αντιϊκά φάρμακα οσελταμιβίρη (Tamiflu) και ζαναμιβίρη (Relenza).

Τα φάρμακα αυτά είναι περισσότερο αποτελεσματικά εάν ληφθούν τις πρώτες 48 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Τα αντιϊκά φάρμακα παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση μιας πανδημίας γρίπης. Σε αντίθεση με τα εμβόλια, τα οποία δεν είναι κατά κανόνα διαθέσιμα στα πρώτα στάδια μιας πανδημίας, τα αντιϊκά φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την έναρξη της πανδημίας. Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως έχουν δημιουργήσει αποθέματα αυτών των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένου του Tamiflu, προκειμένου να τα καταστήσουν διαθέσιμα στο κοινό, σε συμφωνία με τα εθνικά σχέδια ετοιμότητας.
Τι είναι τα αντιικά φάρμακα;
Η γρίπη είναι αυτοϊούμενη και το πλείστο των ασθενών αναρρώνουν μετά από 5-7 ημέρες χωρίς θεραπεία. Βασικές θεραπευτικές οδηγίες παραμένουν η ανάπαυση στο κρεβάτι, η αυξημένη λήψη υγρών και η καταπολέμηση του πυρετού. 50% των νοσούντων λαμβάνει αντιβίωση χωρίς να είναι απαραίτητο. Αυτό που φαίνεται να αλλάζει τελευταία είναι η συνταγογράφηση αντιγριπικών φαρμάκων. Τέσσερα αντιγριπικά φάρμακα κυκλοφορούν παγκόσμια. Από αυτά η οσελταμιβίρη σε χάπια και η ζαναμιβίρη σε εισπνοές είναι τα νεότερα και πιο αποτελεσματικά. Όταν λαμβάνονται το πρώτο 24ωρο εμφάνισης των συμπτωμάτων μειώνουν την διάρκεια της γρίπης έως και 2,5 ημέρες και ελαττώνουν τις επιπλοκές. Η ζαναμιβίρη μπορεί να δοθεί και ως προφύλαξη για την πρόληψη της γρίπης σε μία οικογένεια.

Τα αντιικά φάρμακα είναι συνταγογραφούμενα φάρμακα τα οποία καταπολεμούν τη γρίπη μέσα στο σώμα σας. Ενώ το CDC συνιστά το εμβόλιο της γρίπης ως το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα στην πρόληψη της γρίπης, τα αντιικά φάρμακα είναι φάρμακα δεύτερης γραμμής άμυνας έναντι της γρίπης και διαφέρουν από τα αντιβιοτικά. Μπορείτε να τα λάβετε μόνο με ιατρική συνταγή.
Ποια αντιικά συστήνονται αυτή την περίοδο;
Υπάρχουν δύο αντιικά που συστήνονται . Οι εμπορικές τους ονομασίες είναι Tamiflu® και το Relenza® (η χημική τους ονομασία είναι oseltamivir and zanamivir).
Ποιος πρέπει να λαμβάνει αντιικά φάρμακα;
Είναι πολύ σημαντικό τα αντιικά να χρησιμοποιούνται νωρίς για τη θεραπεία της γρίπης σε άτομα πολύ άρρωστα από γρίπη ( πχ άτομα που νοσηλεύονται) και σε άτομα που νοσούν και κινδυνεύουν από σοβαρές επιπλοκές, καθώς και σε περιπτώσεις που ο γιατρός θα το κρίνει απαραίτητο.
Οι πιο υγιείς όμως δεν χρειάζονται θεραπεία με αντιικά όταν νοσήσουν από γρίπη.
Ποια είναι τα οφέλη των αντιικών φαρμάκων;
Τα αντιικά φάρμακα μπορούν να σας κάνουν να νοιώσετε καλύτερα και να μειώσουν το χρόνο ασθένειας κατά 1 με 2 ημέρες. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη σοβαρών επιπλοκών.
Πότε πρέπει να λαμβάνονται;
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα αντιικά "δουλεύουν" καλύτερα αν χορηγηθούν μέσα σε δύο μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων . Εξακολουθεί όμως να υπάρχει όφελος αν χορηγηθούν μετά τις 2 πρώτες μέρες ειδικά σε άτομα που κινδυνεύουν από επιπλοκές.
Για πόσο διάστημα πρέπει να λαμβάνονται τα αντιικά;
Συνήθως για 5 ημέρες αν και οι νοσηλευόμενοι μπορεί να χρειαστούν θεραπεία για παραπάνω από 5 ημέρες.
Μπορούν τα παιδιά να λαμβάνουν αντιικά;
Ναι. Τα παιδιά μπορούν να λάβουν αντιικά.
•   Το Tamiflu® είναι εγκεκριμένο σε παιδιά μεγαλύτερα του ενός έτους.
•   Το Relenza® είναι εγκεκριμένο για θεραπεία σε παιδιά άνω των 7 ετών αλλά μόνο σε άτομα χωρίς αναπνευστικά προβλήματα (όπως άσθμα), η καρδιακή νόσο. 

Μπορούν οι έγκυες να λαμβάνουν αντιικά;
Ναι. Προς το παρόν δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν βλάβες σε εγκύους ή στα έμβρυα μετά τη χορήγηση αντιικών. Aπό την άλλη, η γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο ακόμα και θάνατο στις έγκυες. Η λήψη αντιικών μπορεί να προλάβει αυτές τις σοβαρές επιπλοκές. Προς το παρόν, το Tamiflu® είναι το αντιικό φάρμακο που χορηγείται στην περίοδο της εγκυμοσύνης.