Άρθρο σύνοψης εξελίξεων και σχεδιασμών στην ΥΓΕΙΑ, με επίκεντρο τα νοσοκομεία

ΠΑΜΕ ΥΓΕΙΑΣ -ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ         

Από τα «πρωτόκολλα», τους «κόφτες» στην ΠΦΥ και ταDRGs... στην ολοκληρωτική μετατροπή των νοσοκομείων σε επιχειρήσεις

Η επίθεση σεβάρος της Υγείας του λαού κλιμακώνεται διαρκώς, με την κυβέρνηση της ΝΔ νααξιοποιεί και να βαθαίνει παραπέρα το αντιλαϊκό έργο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ηοποία προετοίμασε το έδαφος για τα χτυπήματα που προωθούνται σήμερα.

Διαχρονικά η πολιτική όλων των αστικών κυβερνήσεωνέχει στόχο να εναρμονίσει τις δημόσιες μονάδες Υγείας με τους νόμους της αγοράς, να βαθύνει την εμπορευματοποίηση των υπηρεσιών τους και της λειτουργίαςτους, απαλλάσσοντας χρόνο με το χρόνο όλο και περισσότερο το κεφάλαιο και τοκράτος του από το «κόστος» της χρηματοδότησής τους.

Με το κριτήριο του κέρδους απέναντι στις λαϊκέςανάγκες

Στην πρώτη γραμμή αυτής της πολιτικής βρίσκεται η εξασφάλιση της περιβόητης«βιωσιμότητας» των δημόσιων μονάδων Υγείας, των κλινικών τους και τωνεργαστηρίων τους με κριτήριο τα έσοδα που θα εξασφαλίζουν από την πώληση τωνεργασιών τους είτε απευθείας στους ασθενείς είτε μέσω των ασφαλιστικώνταμείων, δημόσιων και ιδιωτικών.

Με αυτό το ανταποδοτικό κριτήριο λειτουργίας, που θα εξασφαλίζει την «αυτοχρηματοδότηση»των δημόσιων μονάδων Υγείας, θα «αξιολογούνται»η συνέχιση της λειτουργίας κλινικών και εργαστηρίων των δημόσιων μονάδωνΥγείας, η ανάπτυξή τους, ο περιορισμός ή και το κλείσιμό τους... Δηλαδή το κριτήριο του κέρδους θα καθορίζειτην ύπαρξη ή όχι δημόσιων υποδομών και παροχών αναγκαίων για τις ανάγκες τηςπρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης της υγείας του λαού.

Μαζί με την άναρχη ανάπτυξη των δημόσιων μονάδων Υγείας, θα ενισχυθεί και ηδιαφοροποίησή τους από περιοχή σε περιοχή. Π.χ. σύγχροναανεπτυγμένες δημόσιες μονάδες σε περιοχές με τουρισμό για «γερά πορτοφόλια»,και υποβαθμισμένες σε περιοχές που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν αυξημένα έσοδα.

Αντίστοιχα, ανάπτυξη τομέων όπουοι διαγνωστικές και θεραπευτικές πράξεις «υπόσχονται» αυξημένα έσοδα,οικονομικά αποδοτική χρήση σύγχρονης τεχνολογίας κ.λπ. (π.χ. ΙατρικώςΥποβοηθούμενη Αναπαραγωγή) και υποβάθμισηάλλων τομέων «μη οικονομικά αποδοτικών», ενώ είναι αναγκαίοι για την υγείατου λαού.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στις δημόσιες μονάδες Υγείας, με τοδραστικά λιγότερο προσωπικό και την αντικατάσταση μεγάλου μέρους του μόνιμουπροσωπικού με εργαζόμενους ορισμένου χρόνου εργασίας, συμβάλλει στο στόχο τηςμείωσης του λεγόμενου «μισθολογικού κόστους», βασικού χαρακτηριστικού στην επιχειρηματική λειτουργία των δημόσιωνμονάδων Υγείας.

Το αποτέλεσμα για τους ασθενείς είναι ακόμα και αυτές οι περιορισμένες καιανεπαρκείς «δωρεάν» παροχές που προβλέπονται από τον κανονισμό παροχών τουΕΟΠΥΥ να είναι «στα χαρτιά», αφού στο Δημόσιο οι αντίστοιχες υπηρεσίες είναιυποστελεχωμένες ή χωρίς ιατρική τεχνολογία, σπρώχνοντάς τους έτσι στον ιδιωτικότομέα, σε συνδυασμό με τα αντιεπιστημονικά πλαφόν - «κόφτες» τωνθεραπευτικών και διαγνωστικών «πρωτοκόλλων», που συμβάλλουν στη διατήρησητων ελάχιστων παροχών προκειμένου οι ασθενείς να «στοιχίζουν» όσο το δυνατόνλιγότερο στο κράτος και στα ασφαλιστικά ταμεία. Ολα αυτά διαμορφώνουν το «θερμοκήπιο»προκειμένου να αναπτυχθεί παραπέρα και η ιδιωτική ασφάλιση, όπου μεγάλομέρος των λαϊκών αναγκών θα αποτελεί και τυπικά ατομική υπόθεση.

DRGs: Αλμα στη βαθύτερη προσαρμογή των νοσοκομείωνστους νόμους της αγοράς

Σε αυτήν την κατεύθυνση, ικανοποιώντας τη βασική απαίτηση τωνασφαλιστικών εταιρειών να διαμορφωθούν παρόμοιοι όροι λειτουργίας μεταξύδημόσιων νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προώθησε την«πιλοτική» ανάπτυξη των ελληνικών DRGs (Diagnostic Related Groups -Κοστολόγηση Ομοιογενών Διαγνωστικών Κατηγοριών) σε 18 νοσοκομεία της χώρας,παρουσιάζοντάς τα ως εργαλείο που θα ενισχύσει τάχα τη «διαφάνεια» και τη«δικαιότερη κατανομή πόρων». Οπως έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση της ΝΔ,η εφαρμογή αυτή θα επεκταθεί σε όλα τα νοσοκομεία μέχρι το 2021.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα σύστημα κατηγοριοποίησης πουομαδοποιεί τους ασθενείς οι οποίοι νοσηλεύονται στα δημόσια νοσοκομεία όχι μόνο με βάση τα κλινικάτους χαρακτηριστικά, αλλά και το πόσο «κοστίζει» κάθε ασθενής, κάθεεργαζόμενος, μια χειρουργική επέμβαση, κάθε ιατρική πράξη, τα υλικά πουχρησιμοποιούνται κ.ά. Ετσι, για παράδειγμα, η τιμή αποζημίωσης για το έμφραγμαχωρίς επιπλοκές είναι 3.000 ευρώ, για το έμφραγμα με επιπλοκές η τιμή ανέρχεταιστα 6.000, ενώ για το έμφραγμα που θα χρειαστεί μηχανική υποστήριξη η τιμήεκτινάσσεται στα 12.000 ευρώ. Πρόκειται δηλαδή για την πλήρη επικράτηση τηςλογικής του «κόστους», με τη λειτουργία του να συνοψίζεται στο «ό,τικινείται κοστολογείται»...

Η ανάπτυξη τμημάτων νοσοκομείων, η στελέχωση, οεξοπλισμός τους, οι παρεχόμενες υγειονομικές υπηρεσίες - όπως επιβεβαιώνεται και από τις «διαρροές» του νομοσχεδίου που ετοιμάζειη κυβέρνηση για την «αξιολόγηση» των νοσοκομείων - θα συνδέονται απολύτως με το κριτήριο των εσόδων που θα έχουν από τηνπώληση υπηρεσιών, ενώ θα υποχωρεί ακόμα περισσότερο το κριτήριο των λαϊκώναναγκών. Στη βάση αυτή, το δημόσιο νοσοκομείο π.χ. σε ένα νησί δεν θα έχει«κίνητρο» να αναπτύξει μαιευτική κλινική, διότι ο αριθμός των τοκετών δεν θατου εξασφαλίζει τα έσοδα που θα την καθιστούν «βιώσιμη»...

Και το συγκεκριμένο σύστημα κοστολόγησης συνδέεται μετην πολιτική «απόσυρσης» του κράτους από τη χρηματοδότηση των δημόσιωννοσοκομείων, υπηρετώντας την πλήρη εναρμόνισή τους με τους κανόνεςτης επιχειρηματικότητας και της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών τους, ώστε απότο 2020 και μετά - σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ - να είναι πλήρωςαυτοχρηματοδοτούμενα.

Τα DRGs αποτελούν λοιπόν ένα νέο άλμα βαθύτερης και πλήρους προσαρμογής τηςλειτουργίας των δημόσιων νοσοκομείων και των παρεχόμενων υπηρεσιών τους στουςκανόνες της «αγοράς». Είναι ένα «εργαλείο» που ανταποκρίνεται στηδιαμόρφωση «ενιαίου κόστους» ανά ασθένεια και ασθενή και αποτελεί βασικήπροϋπόθεση για να προχωρήσει η εφαρμογή των συμπράξεων των δημόσιων μονάδωνΥγείας με τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.

Η επίτευξη αυτού του «ενιαίου κόστους» θα αποτελεί και το βασικό κριτήριοτης απόδοσης του υγειονομικού προσωπικού, ακόμα και για τη διατήρηση τηςδουλειάς των εργαζομένων. Πρόκειται για κριτήρια που σε πολλές περιπτώσεις θαεπιδρούν αρνητικά στην υγεία των ασθενών, αφού το οικονομικό στοιχείο θαυπερτερεί του επιστημονικού.

Χαρακτηριστικά, είναι γνωστά τα λεγόμενα «αιματηρά εξιτήρια» σε κράτη όπου ήδη εφαρμόζεται αυτό το σύστημακαι οι ασθενείς παίρνουν εξιτήριο πριν την ώρα τους, προκειμένου να διατηρηθείτο προβλεπόμενο «κόστος». Οπως και η αποφυγή να καλούνται από τουςειδικευόμενους γιατρούς οι εφημερεύοντες ειδικευμένοι, διότι προστίθεται«κόστος» στη θεραπεία του ασθενούς, για το οποίο ελέγχεται ο ειδικευόμενος ότανξεπερνάει τον «μέσο όρο» του τμήματος όπου εργάζεται!

Τα «ιατρικά πρωτόκολλα» και το «gate keeping»

Τον ίδιο στόχο, της παραπέρα εμπορευματοποίησης, έρχεται να υπηρετήσει καιη θέσπιση των «ιατρικών πρωτοκόλλων», η επιτάχυνση των ΣυμπράξεωνΔημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στο χώρο της Υγείας.

Ηδη η ηγεσία του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, που πρόσκειται στη ΝΔ, σερόλο «λαγού» κάνει «προτάσεις» - αντιγραφή του κυβερνητικού προγράμματος για τηδημόσια Υγεία - όχι μόνο για ΣΔΙΤ αλλά και για τη μετατροπή των δημόσιωννοσοκομείων σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρακαι τη συνεργασία τους με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Ετσι, αντί τοκράτος να σχεδιάζει τις παρεχόμενες υπηρεσίες για την κάλυψη των σύγχρονωνλαϊκών αναγκών σε Πρόληψη, Πρωτοβάθμια - Δευτεροβάθμια - Τριτοβάθμια ΦροντίδαΥγείας και Πρόνοια, αναλαμβάνει ρόλο ρυθμιστή του ανταγωνισμού, των κανόνων τηςαγοράς και των ασφαλιστικών τιμών.

Στη βάση αυτή κινήθηκε και η περίφημη «μεταρρυθμιστική τομή» στην ΠρωτοβάθμιαΦροντίδα Υγείας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, καθώς βασική αποστολή των ΤΟΜΥείναι το λεγόμενο «gate keeping», η καρατόμηση των υπηρεσιών ΠρωτοβάθμιαςΥγείας που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ. Στο συμπληρωματικό μνημόνιο μεταξύ κυβέρνησηςΣΥΡΙΖΑ και «εταίρων» αναφερόταν χαρακτηριστικά η «υποχρεωτική εγγραφήασθενούς σε έναν οικογενειακό γιατρό ο οποίος θα ενεργεί ως φύλακας (σ.σ.gatekeeper - "πορτιέρης") που θα είναι υπεύθυνος για παραπομπές σεειδικούς».

Στο περιτύλιγμα της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης αναφερόταν ότι επιτέλους ανοίγει ο δρόμος για την καθιέρωση τωνοικογενειακών γιατρών, τις κατ' οίκον ιατρικές επισκέψεις, τα προγράμματαπρόληψης στην οικογένεια, στους τόπους κατοικίας, στα σχολεία, στουςεργασιακούς χώρους, για την εξειδικευμένη παροχή υπηρεσιών στις μητέρες, στιςέγκυες, στα ΑμεΑ, στους ηλικιωμένους κ.λπ. Οπωςβέβαια έχει ήδη επιβεβαιωθεί στην πράξη, τα παραπάνω δεν έχουν απολύτως καμίασχέση με την πραγματικότητα, αφού η ανύπαρκτη στελέχωση και οι τεράστιεςελλείψεις στον εξοπλισμό των δημόσιων δομών ΠΦΥ, σε συνδυασμό με τηναντιδραστική στόχευση της εν λόγω μεταρρύθμισης, το μόνο που «εξασφαλίζουν»είναι μια συνταγογράφηση και το πολύ μια υποτυπώδη ιατρική εξέταση...

Στην ουσία της αντιλαϊκής μεταρρύθμισης για την ΠΦΥ, ο«οικογενειακός γιατρός» θα λειτουργεί στην πραγματικότητα ως «κόφτης» σε ό,τι αφορά τη διενέργεια παραπέρα εξετάσεων, ιατρικών επισκέψεων σεγιατρούς άλλων ειδικοτήτων κ.ο.κ. Πρακτικά, στη βάση των περιβόητων«πρωτοκόλλων» - και όχι των πραγματικών λαϊκών αναγκών - θα διασφαλίζει ότιαυτά που θα «στοιχίζει» ο ασφαλισμένος δεν θα υπερβαίνουν το όριο τωνπετσοκομμένων προϋπολογισμών.

Πάλη που βάζει στο στόχαστρο τον πυρήνα και τη ρίζατης αντιλαϊκής πολιτικής

Ολα τα αστικάκόμματα έχουν συμφωνήσει στα «ελάχιστα πακέτα παροχών Πρωτοβάθμιας Υγείας», στημείωση του «κόστους» της λαϊκής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, στην τήρηση τωναντιλαϊκών δημοσιονομικών στόχων.

Οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις, εκτός από το να υπηρετούν τοναποπροσανατολισμό του λαού από την ουσία αυτής της πολιτικής, περιορίζονταιστην πραγματικότητα στον τρόπο με τον οποίο θα υπηρετηθούν αυτοί οι αντιλαϊκοίστόχοι. Οπως επιβεβαιώνεται και από τα παραπάνω, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑπροετοίμασε όλα τα νέα βήματα παραπέρα εμπορευματοποίησης της Υγείας πουπροωθεί σήμερα η ΝΔ, και με αυτήν την έννοια είναι διπλά προκλητική η σημερινήπροσπάθεια των στελεχών του να εμφανιστούν ως... καταγγέλλοντες!

Κι όλα αυτά όταν βασικός πυρήνας της ΠΦΥ πρέπει ναείναι η πρόληψη, που όμως για το κεφάλαιο θεωρείται αδικαιολόγητο «κόστος». Ολα αυτά όταν σήμερα σημειώνεται αλματώδης ανάπτυξη της επιστήμης καιτης τεχνολογίας, με μεγάλο αριθμό εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού που θαμπορούσε να υπηρετεί σχεδιασμένα την προάσπιση της υγείας του λαού, σε μιακοινωνία και οικονομία που θα είχε ως κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκώναναγκών. Αυτή η δυνατότητα όμως συνθλίβεται στις μυλόπετρες της καπιταλιστικήςοικονομίας, όπου η λαϊκή Υγεία δεν αποτελεί μόνο «κόστος» που πρέπει ναπεριορίζεται συνεχώς, αλλά και πεδίο επενδύσεων του κεφαλαίου για τηνεκμετάλλευση των λαϊκών αναγκών με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας τους.

Γι' αυτό η οργάνωση της λαϊκής πάλης ενάντια στην εμπορευματοποίηση της Υγείας, ο αγώνας για αύξηση της κρατικήςχρηματοδότησης, για προσλήψεις προσωπικού πλήρους και αποκλειστικήςαπασχόλησης, ανάπτυξη και εξοπλισμό των δημόσιων μονάδων Υγείας με βάση τιςλαϊκές ανάγκες, συνδέεται αντικειμενικά μετην πάλη για βαθύτερες αλλαγές στην κοινωνία και την οικονομία, με τηνπροοπτική του άλλου δρόμου, που θα εξασφαλίζει ένα σύγχρονο, αποκλειστικά κρατικό και δωρεάν σύστημα Υγείας, με κατάργησηκάθε επιχειρηματικής δράσης.