Τί αλλάζει στα προγράμματα «εξοικονομώ» και στα κτήρια για τις ενεργειακές απαιτήσεις

Αλλάζει το πλαίσιο που γίνεται – και μετριέται – η εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια (νέα και παλαιά), το τί ζητείται από πλευράς ενεργειακών μελετών στις άδειες για νέες οικοδομές, πώς – πότε και από ποιους εκδίδονται τα ενεργειακά πιστοποιητικά, μεταξύ άλλων – πολυσήμαντων – ρυθμίσεων, με το περιβαλλοντικό (κατά βάση, αλλά και με «ενεργειακή» ταυτότητα) πολυνομοσχέδιο που στέλνει για συζήτηση στη βουλή το ΥΠΕΝ.

Στην πραγματικότητα, τα άρθρα του πολυνομοσχεδίου που αφορούν την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα αποτελούν τη θεσμική υλοποίηση της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν το ΥΠΕΝ και το ΤΕΕ για το θέμα, όπως είχε αναδείξει ο συνεργάτης περιεχόμενου της EURACTIV.gr economix.gr, μετά από μπρος – πίσω ενός και πλέον έτους – και δύο διαφορετικές κυβερνήσεις…

Σημαντική ρύθμιση, που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο, είναι το νέο πλαίσιο για την ενίσχυση επενδύσεων στον κτιριακό τομέα ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι ενεργειακής απόδοσης στο γηρασμένο – κατά βάση – δυναμικό οικοδομών της χώρας, μέσα από ένα στρατηγικό πλάισιο ανακαινίσεων. Στην πραγματικότητα, είναι η νομοθετική ρύθμιση που επιβεβαιώνει το ρεπορτάζ του economix.gr για πολλά νέα προγράμματα «εξοικονομώ».

Νέο πλαίσιο για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, με το Κεφάλαιο Ζ’ του περιβαλλοντικού «νομοσχεδίου»  ενσωματώνεται στο ελληνικό δίκαιο η κοινοτική οδηγία 2018/844 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (Energy Performance Building Directive II). H EURACTIV.gr σημειώνει ότι η ενσωμάτωση καθυστέρησε ελαφρώς, αλλά σε σχέση με τις καθυστερήσεις που είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν σε αντίστοιχες νομοθεσίες, μοιάζει να γίνεται εγκαίρως. Αν και εν τέλει, όλα εξαρτώνται από τα επιμέρους κείμενα που προβλέπει ο νόμος και τις άλλες διοικητικές και λοιπές δράσεις, ώστε να ενσωματωθεί στην πραγματικότητα η νέα κοινοτική οδηγία…

Όπως αναφέρει το ΥΠΕΝ, οι σχετικές ρυθμίσεις αποσκοπούν στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, θέτοντας πιο φιλόδοξους στόχους και πιο αυστηρά κριτήρια. Επίσης φέρνουν στο προσκήνιο τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα επικαιροποιούν και αναβαθμίζουν τα ενεργειακά πιστοποιητικά και επιθεωρήσεις, τις μελέτες ενεργειακής απόδοσης, καθώς και τους ενεργειακούς επιθεωρητές.

Πρόκειται ουσιαστικά για το νέο πλαίσιο για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, στη βάση του οποίου θα εκπονηθεί η Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για την κινητοποίηση επενδύσεων για την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Στρατηγική που θα κληθεί να εφαρμόσει το ΥΠΕΝ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, μέσω του Μνημονίου Συνεργασίας που υπέγραψαν πρόσφατα και που στοχεύει αφενός στη στήριξη του κατασκευαστικού κλάδου (δεδομένων των μεγάλων προβλημάτων που δημιουργεί η κρίση του κορωνοϊού), αφετέρου τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής απόδοσης που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Θυμίζουμε ότι ένας από τους στόχους του ΕΣΕΚ είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του 12-15% των κτιρίων έως το 2030 , ή 60.000 σπίτια κάθε χρόνο.

Η μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ανακαίνιση κτιρίων είναι πολύ σημαντική, διότι αποτελεί τη νομική βάση για να υπάρξουν πολλά νέα προγράμματα «εξοικονομώ». Και μάλιστα αυτή τη φορά θα πρέπει να αφορούν και τα παλαιότερης γενιάς κτίρια, γιατί αλλιώς δεν θα γίνει εφικτό να πιάσουμε τους στόχους του ΕΣΕΚ και της κοινοτικής νομοθεσίας. Μάλιστα για να μπορέσουν να πάρουν μπροστά τέτοια προγράμματα, το ΥΠΕΝ προβλέπει εκτός από κοινοτικούς πόρους και τη χρήση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Τα βασικά σημεία για την εξοικονόμηση
Τα βασικά σημεία του προτεινόμενου σχεδίου νόμου είναι τα εξής:

α)      Τίθενται συγκεκριμένοι και αυστηροί στόχοι για την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, σε πλήρη εναρμόνιση με τους στόχους του ΕΣΕΚ. Οι στόχοι είναι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι, με κλιμάκωση και διαδικασίες για το 2030, 2040 και το 2050. Επίσης προβλέπονται συγκεκριμένες δράσεις, μέτρα και πολιτικές που θα προωθήσουν την ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος, τόσο για τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά κτίρια όλων των χρήσεων.

β)    Τροποποιούνται οι Τεχνικές Οδηγίες στο πλαίσιο του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), τόσο για την εναρμόνιση με τα ισχύοντα υψηλότερα πρότυπα, όσο και για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στο ΕΣΕΚ. Πλέον τα νέα και τα ριζικά ανακαινιζόμενα κτίρια οφείλουν να είναι ακόμα πιο αποδοτικά, να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια και ταυτόχρονα να παράγουν περισσότερη (ηλεκτρική ή θερμική). Προς αυτό το σκοπό, τίθενται νέα αυστηρότερα κριτήρια και απαιτήσεις για όλα τα κτίρια, που θα πρέπει να εμφανίζουν την βέλτιστη σχέση κόστους/οφέλους.

γ)      Εισάγονται συστήματα ευφυούς ετοιμότητας των νέων και υφιστάμενων κτιρίων, για την εγκατάσταση συστημάτων, αυτοματισμών και μηχανισμών ελέγχου, προς την επίτευξη των στόχων ενεργειακής απόδοσης.

δ)    Προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα, δράσεις και πολιτικές κινήτρων (χρηματοδότησης ή άλλης μορφής) ώστε να βοηθήσουμε τους πολίτες, τους επιχειρηματίες, αλλά και τους φορείς της κυβέρνησης να προχωρήσουν με έργα και δράσεις που αφορούν το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα.

ε)      Τέλος, επικαιροποιούνται, αναθεωρούνται και θεσπίζονται αυστηρότερες διαδικασίες ελέγχου για τις μελέτες ενεργειακής απόδοσης (ΜΕΑ), τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ), τις ενεργειακές επιθεωρήσεις και τους επιθεωρητές που τις διενεργούν. Με αυτό το τρόπο αναβαθμίζουμε το σύνολο του μηχανισμού που μελετά, εκδίδει και επιθεωρεί το ενεργειακό κομμάτι των κτιρίων, ενώ ταυτόχρονα θέτουμε αυστηρότερες προδιαγραφές, διαδικασίες ελέγχου και ποινές ώστε να αντιμετωπιστεί η παραβατικότητα και να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Οι σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου είναι εξαιρετικά σημαντικές και θα αναδειχθούν ιδιαιτέρως το επόμενο διάστημα. H EURACTIV.gr θα επανέλθει αναλύοντας συγκεκριμένα σημεία, αναδεικνύοντας ερωτηματικά και αντιθέσεις, καταγράφοντας τις σημαντικές παραμέτρους, σε νεότερα ρεπορτάζ επί του θέματος, καθώς το νομοσχέδιο των 166 σελίδων έχει πολλές και ενδιαφέρουσες πτυχές που το ΥΠΕΝ επιλέγει μόνο ακροθιγώς να βάλει στο δημόσιο διάλογο…

Από Theodore Karaoulanis and Θοδωρής Καραουλάνης | economix.gr and EurActiv.gr
Euractiv