ΟΧΙ και από το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Ηπείρου – Νήσων στην κατασκευή του Μικρού Υδροηλεκτρικού Έργου στην πηγή Αγίου Γεωργίου

Από 18-03-2021 βρίσκεται σε διαβούλευση η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)  του έργου «Μικρό Υδροηλεκτρικό έργο  (ΜΥΗΕ) Άγιος Γεώργιος, ισχύος 2,13 MW», με φορέα πραγματοποίησης της δραστηριότητας την εταιρία WATT ΕΝΕΡΓEΙΑΚΗ ΕΠΕ, σύμφωνα με την αρίθμ. 35840/605/17-03-2021 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ του Προέδρου Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου.

Ως Παράρτημα ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Ηπείρου – Νήσων, εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην κατασκευή του ως άνω έργου.

Καθοριστικοί λόγοι των αντιρρήσεων μας είναι ότι το έργο αυτό εφαρμόζεται σε μια περιοχή όπου βρίσκεται η πηγή Αγίου Γεωργίου, ένα από τα σημαντικότερα σημεία λήψης πόσιμου νερού αλλά και όπου υπάρχουν ιχθυοπαραγωγικές μονάδες που πλήττονται άμεσα.

Η αξία και η σημασία της πηγής Αγίου Γεωργίου έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και διαρκούς παρακολούθησης από το ΙΓΜΕ. Η σημασία της πηγής έχει αποτυπωθεί στο «Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών» του υδατικού διαμερίσματος της Ηπείρου που προορίζεται για την άντληση ύδατος για ανθρώπινη κατανάλωση.

Α. Η πηγή Αγίου Γεωργίου είναι από τις σημαντικότερες και μεγαλύτερες πηγές της Δυτικής Ελλάδας. Πρόκειται για πηγή ζωτικής σημασίας η οποία καλύπτει τις υδρευτικές ανάγκες των Δήμων Άρτας, Ζηρού, Πρέβεζας, Λευκάδας και Μεγανησίου. Η αξία της πηγής αναδείχθηκε από την αρχαιότητα όταν κατασκευάστηκε το ρωμαϊκό υδραγωγείο για την ύδρευση της αρχαίας Νικόπολης. Με βάση τα βιβλιογραφικά δεδομένα και τις έρευνες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, η πηγή βρίσκεται σε υψόμετρο 112,9 μέτρων, η μέση ετήσια παροχή της είναι 2,61 m3 /sec, η μέση ετήσια αγωγιμότητα 540 μS/cm/25 oC, και η μέση ετήσια θερμοκρασία 13,7oC. Η μεγάλη παροχή της πηγής οφείλεται στην ανάπτυξη ενός εκτεταμένου καρστικού συστήματος τροφοδοσίας που αναπτύσσεται στους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς και περιλαμβάνει τους ορεινούς όγκους Κερασώνα, Άνω Παναγιάς, Άνω Κουκλεσίου, Ζαρκόραχης, Μουσωτίτσας, Πεντόλακου και του Τόμαρου, δηλαδή τις ασβεστολιθικές μάζες που βρίσκονται δυτικά του ποταμού Λούρου. Η τεκτονική δραστηριότητα, οι λιθολογικές διαφοροποιήσεις και οι μεταβολές της περατότητας και οι γεωμορφολογικές διεργασίες είναι παράγοντες που δικαιολογούν την παρουσία της πηγής στη θέση που βρίσκεται. Η κίνηση του υπόγειου νερού ακολουθεί προνομιακές ροές μέσα από καρστικούς αγωγούς, οι οποίοι ακολουθώντας ένα δαιδαλώδες μοτίβο συγκλίνουν προς την πηγή. 

Β. Στο Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι:

…Τα μοναδικά επιφανειακά υδάτινα σώματα που χρησιμοποιούνται για ύδρευση στο Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου, και επομένως αποτελούν προστατευόμενη περιοχή πόσιμου νερού, είναι τα ανάντη τμήματα του ποταμού Λούρου. Από αυτά τα ποτάμια υδάτινα σώματα «Λούρος Π. 4» και «Λούρος Π. 5» δεν γίνονται απολήψεις για νερό ύδρευσης αλλά εντάσσονται στο μητρώο προστατευόμενων περιοχών λόγο της συσχέτισής τους με το αντίστοιχο υπόγειο Υ.Σ.. Ειδικότερα, στα τμήματα αυτά απαντούν οι πηγές Αγ. Γεωργίου οι οποίες παρέχουν νερό στην Άρτα, στην Πρέβεζα και στη Λευκάδα καθώς και οι πηγές Μουσιωτίστας-Τερόβου οι οποίες παρέχουν νερό στις τοπικές κοινότητες της περιοχής και περιλήφθηκαν στον κατάλογο των προστατευόμενων περιοχών πόσιμου νερού κατόπιν σχετικών παρατηρήσεων της Διεύθυνσης Υδάτων Ηπείρου και του ΤΕΕ Ηπείρου…

Η κατασκευή κάθε έργου που γίνεται σε περιοχή του "Μητρώου Προστατευόμενων Περιοχών", απαιτεί ειδική υδρογεωλογική μελέτη για το αν είναι δυνατή η κάθε εγκατάσταση.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Η κατασκευή του προτεινομένου υδροηλεκτρικού έργου, θα επιφέρει σημαντική επίδραση στο μηχανισμό λειτουργίας της πηγής. Η διάνοιξη της σήραγγας και η εκτεταμένη χρήση εκρηκτικών είναι μια ισχυρή παρέμβαση και η οποία επιδρά στους αγωγούς τροφοδοσίας της πηγής με απρόβλεπτες και ανεπανόρθωτες εξελίξεις. Η σήραγγα εκτροπής βρίσκεται σε υψόμετρα κάτω από την υδροστατική επιφάνεια του υδροφόρου ορίζοντα της πηγής. 

Ταυτόχρονα η λεκάνη ηρεμίας που θα σχηματιστεί ανάντη του φράγματος εκτροπής θα μειώσει την ταχύτητα ροής του ποταμού και θα μειώσει επίσης τη δυνατότητα μεταφοράς των φερτών υλών με αποτέλεσμα την γρήγορη επιχωμάτωση. Οι συνθήκες αυτές σε σχέση με το ύψος του φράγματος θα προκαλέσουν εκτεταμένα και συχνά πλημμυρικά φαινόμενα στις ανάντη περιοχές και ιδιαίτερα στις εγκαταστάσεις του ιχθυοτροφείου που βρίσκεται σε μικρή απόσταση. Η αυξημένη στερεοπαροχή του ποταμού και η μείωση της ταχύτητας ροής θα έχει ως αποτέλεσμα επίσης την αυξημένη κατείσδυση από το ποτάμι προς το καρστικό σύστημα της πηγής με άμεση επίδραση στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του υδροφόρου. 

Η θέση κατασκευής του σταθμού παραγωγής ενέργειας βρίσκεται στη βόρεια όχθη και σε πρανή με απότομες έως ισχυρές κλίσεις. Τα έργα διάνοιξης για τη προσπέλαση και τη διαμόρφωση του χώρου θα δημιουργήσουν απότομα πρανή και εκτεταμένες εκσκαφές. 

Με βάση τα ανωτέρω προτείνουμε να αποτραπεί η αδειοδότηση και κατασκευή του μικρού υδροηλεκτρικού στη θέση Ασπροχάλικο της Τ.Κ. Αγίου Γεωργίου του Δήμου Ζηρού αλλά και όποιων άλλων έργων έχουν άμεση επίδραση στον υδροφόρο ορίζοντα που τροφοδοτεί τις πηγές Αγίου Γεωργίου.