Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη:Πρόληψη και Έγκαιρη Διάγνωση Αν Όχι Τώρα, Πότε;

 

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ (14 Νοεμβρίου)

 

Πρόληψη και Έγκαιρη Διάγνωση Σακχαρώδη Διαβήτη

 

Η Παγκόσμια Ημέρα Σακχαρώδη Διαβήτη (14 Νοεμβρίου), που χρονικά φέτος συμπίπτει με την 100η επέτειο από την ανακάλυψη της ινσουλίνης, δίνει την ευκαιρία να αναδειχτεί ο Διαβήτης ως παγκόσμιο ζήτημα δημόσιας υγείας και να υπάρξει περαιτέρω ευαισθητοποίηση και προβληματισμός για το τι πρέπει να γίνει -συλλογικά και ατομικά- για καλύτερη πρόληψη, διάγνωση και διαχείριση της πάθησης.

Στο πλαίσιο αυτό η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, αναγνωρίζοντας ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι σημαντική απειλή για το καρδιαγγειακό σύστημα, προσπαθεί να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για μια νόσο που αποτελεί εν δυνάμει κίνδυνο της ανθρώπινης υγείας.

Το τελευταίο διάστημα άλλωστε η πανδημία COVID-19, έχει προκαλέσει, σε υψηλό ποσοστό ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη, ανάγκη νοσηλείας και θάνατο, ενώ το Σύστημα Υγείας έχει περιορίσει την παροχή ιατρικής παρακολούθησης σε αυτούς τους ασθενείς με τον περιορισμό στην πρόσβαση των τακτικών ιατρείων.

Παράλληλα, αν και έχουμε περισσότερες γνώσεις από ποτέ σχετικά με τον τρόπο πρόληψης και θεραπείας του Σακχαρώδη Διαβήτη, ο αριθμός των ατόμων που νοσούν  αυξάνεται ραγδαία.

Συγκεκριμένα, περισσότερο από 420 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον Κόσμο έχουν Σακχαρώδη Διαβήτη. Ο αριθμός των ατόμων με αυτήν τη νόσο έχει τετραπλασιαστεί από το 1980 και αναμένεται να ξεπεράσει το μισό δισεκατομμύριο μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

Τα στατιστικά στοιχεία μιλούν από μόνα τους:

• Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών και των εφήβων ηλικίας 5-19 ετών αυξήθηκε δραματικά από 4% το 1975 σε πάνω από 18% το 2016.

• Οι θάνατοι από Διαβήτη αυξήθηκαν κατά 70% παγκοσμίως μεταξύ 2000 και 2019.

• Είναι η κύρια αιτία τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικού και ακρωτηριασμού κάτω άκρων.

• Ένας στους δύο ενήλικες με Διαβήτη Τύπου 2 δεν γνωρίζει την κατάστασή του.

Τι είναι ο Διαβήτης

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που εμφανίζεται είτε όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη είτε όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ινσουλίνη που παράγει. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα. Η υπεργλυκαιμία, ή το αυξημένο σάκχαρο στο αίμα, είναι μια κοινή επίδραση του ανεξέλεγκτου διαβήτη και με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε σοβαρή βλάβη σε πολλά από τα συστήματα του σώματος.

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2

Ο Διαβήτης Τύπου 2 προκύπτει από την αναποτελεσματική χρήση ινσουλίνης από τον οργανισμό. Πάνω από το 95% των ατόμων με διαβήτη έχουν Διαβήτη Τύπου 2. Αυτός ο τύπος Διαβήτη είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα του υπερβολικού σωματικού βάρους και της σωματικής αδράνειας.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια με εκείνα του Διαβήτη Τύπου 1, αλλά συχνά είναι λιγότερο έντονα, με πιθανό αποτέλεσμα, η νόσος να διαγνωστεί αρκετά χρόνια μετά την έναρξη, αφού έχουν ήδη εμφανιστεί επιπλοκές.

Μέχρι πρόσφατα, αυτός ο τύπος Διαβήτη παρατηρούνταν μόνο σε ενήλικες, αλλά τώρα εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στα παιδιά. 

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1

Ο Διαβήτης Τύπου 1 χαρακτηρίζεται από ανεπαρκή παραγωγή ινσουλίνης και απαιτεί καθημερινή χορήγηση ινσουλίνης. Το 2017 υπήρχαν 9 εκατομμύρια άνθρωποι με διαβήτη τύπου 1. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υπερβολική απέκκριση ούρων (πολυουρία), δίψα (πολυδιψία), συνεχή πείνα, απώλεια βάρους, αλλαγές όρασης και κόπωση. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά.

Διαβήτης Κύησης

Ο Διαβήτης Κύησης είναι η υπεργλυκαιμία με τιμές γλυκόζης στο αίμα πάνω από το φυσιολογικό αλλά κάτω από αυτές που είναι διαγνωστικές για διαβήτη. Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Οι γυναίκες με διαβήτη κύησης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά τον τοκετό. Αυτές οι γυναίκες και πιθανώς τα παιδιά τους διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο Διαβήτη Τύπου 2 στο μέλλον. Ο διαβήτης κύησης διαγιγνώσκεται μέσω προγεννητικού ελέγχου και όχι μέσω συμπτωμάτων.

Οι τραγικές συνέπειες της νόσου και η άμεση σχέση της με  τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα

Ο πλημμελής έλεγχος της νόσου οδηγεί τους περισσότερους ασθενείς στην εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου όπως στεφανιαία νόσος, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αλλά και σε επιπλοκές όπως νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές όρασης, νευρολογικές διαταραχές, καθώς και έλκη στα πόδια. Οι  ενήλικες με Σακχαρώδη Διαβήτη παρουσιάζουν 2 ως 4 φορές υψηλότερη πιθανότητα να αποβιώσουν από  καρδιαγγειακή νόσο σε σύγκριση με τους ενήλικες χωρίς Διαβήτη. 

Επιπλέον, μεγάλο ποσοστό των ατόμων με καρδιαγγειακή νόσο  παρουσιάζουν διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης. Τόσο ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 όσο και ο προδιαβήτης είναι συνήθεις καταστάσεις σε άτομα με οξέα και χρόνια στεφανιαία σύνδρομα και σχετίζονται με  πτωχότερη κλινική πρόγνωση. Περίπου το 20-30% των ασθενών με Στεφανιαία Νόσο έχουν γνωστό Διαβήτη, ενώ το 70% παρουσιάζει νεοδιάγνωση Διαβήτη. Επιπλέον, η παρουσία Καρδιακής Ανεπάρκειας συσχετίζεται με μεγαλύτερο επιπολασμό Σακχαρώδη Διαβήτη. Συγκεκριμένα, 30-40% των ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια εμφανίζουν είτε προδιαβήτη είτε κλινικά έκδηλο Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2. 

ΠΡΟΛΗΨΗ

Αν όχι τώρα, πότε;;

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία προτείνει απλά μέτρα υγιεινού τρόπου ζωής που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην πρόληψη ή την καθυστέρηση της εμφάνισης του Διαβήτη τύπου 2. Για να βοηθήσουν στην πρόληψη του Διαβήτη τύπου 2 και των επιπλοκών του, οι άνθρωποι θα πρέπει:

• Να διατηρούν ένα υγιές σωματικό βάρος.

• Να είναι σωματικά δραστήριοι – κάνοντας τουλάχιστον 30 λεπτά τακτικής, μέτριας έντασης δραστηριότητα τις περισσότερες ημέρες. Απαιτείται περισσότερη δραστηριότητα για τον έλεγχο του βάρους.

• Να επιλέγουν υγιεινή διατροφή, αποφεύγοντας τη ζάχαρη και τα κορεσμένα λίπη αλλά και ισοζυγισμένη όσον αφορά την πρωτεινική πρόσληψη. 

• Να αποφεύγουν τη χρήση καπνού καθώς το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο Διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Θεραπεία και Έγκαιρη Διάγνωση

Η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη και καρδιαγγειακή νόσο είναι επιτακτική στη σημερινή εποχή, που αντιμετωπίζουμε την κρίσιμη πανδημία COVID-19. Πράγματι, οι ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη ή καρδιαγγειακή νόσο ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς φαίνεται ότι πάσχουν συχνότερα και βαρύτερα. Επίσης, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιπλοκών από COVID-19 και παρουσιάζουν αυξημένη θνησιμότητα. 

Η αποδοχή της νόσου του Διαβήτη, η εκπαίδευση πάνω στην αντιμετώπισή της, η αλλαγή του τρόπου ζωής με σωστή δίαιτα και καθημερινή άσκηση, καθώς και η ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή με παρακολούθηση από τους κατάλληλους ιατρούς αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία για μια αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.