Οι δημόσιες βιβλιοθήκες εκπέμπουν SOS

 

Αυτονόητα οι Βιβλιοθήκες παντού στον κόσμο αποτελούν χώρους Παιδείας & Πολιτισμού . Είναι οι οργανισμοί που έχουν κάθε μέρα την πόρτα τους ανοιχτή σε όλους, στέκονται δίπλα στο μαθητή, στο φοιτητή, στον εκπαιδευτικό, στην οικογένεια, στον ηλικιωμένο, στον ερευνητή, σε κάθε άνθρωπο, ανοίγοντας του παράθυρο στην γνώση και στην πληροφορία. 

Στην Ελλάδα του 2022 αυτό δεν είναι αυτονόητο. 

Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες της χώρας "βουλιάζουν” και εκπέμπουν SOS προς κάθε κατεύθυνση. 

Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες επικοινωνίας μέσω εγγράφων, τηλεφωνικών κλήσεων, τόσο από τις Βιβλιοθήκες όσο και από τον Σύλλογο Υπαλλήλων Δημοσίων Βιβλιοθηκών για να δοθούν λύσεις σε σοβαρά προβλήματα από το ΥΠΑΙΘ, το Υπουργείο στέκεται άπραγο σε αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς η καθημερινή λειτουργία για πολλές Δημόσιες βιβλιοθήκες έχει γίνει δύσκολη, ένας "Γολγοθάς” για τους ελάχιστους υπαλλήλους που τις στελεχώνουν και οι οποίοι με φιλότιμο και συνείδηση τις κρατούν ανοιχτές για το κοινό τους. 

Θεωρούμε χρέος μας να ενημερώσουμε την κοινωνία και να κάνουμε γνωστά τα προβλήματα των Δημόσιων Βιβλιοθηκών τα οποία συνοπτικά αναφέρονται παρακάτω: 

Λήξη θητείας Εφορευτικών Συμβουλίων που διοικούν τις Βιβλιοθήκες, παραιτήσεις μελών, αδυναμία αντικατάστασης. 

Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες από τη νομοθεσία που τις διέπει διοικούνται από τους Προϊσταμένους και τα Εφορευτικά Συμβούλια, τα οποία έχουν τριετή θητεία και ορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας. Σε πολλές Βιβλιοθήκες υπάρχουν Εφορευτικά Συμβούλια που έχουν οριστεί από το 2015 και ενώ ισχύει η παράταση της θητείας τους με βάση το ΦΕΚ 21/τ.α/21 2-16, το μεγάλο χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει (σχεδόν 8 χρόνια), καθιστά αδύνατη τη λειτουργία τους (λόγω παραιτήσεων και αποχωρήσεων για αιτίες διαφορετικές σε κάθε περίπτωση), με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα όπως: 

• απλήρωτοι λογαριασμοί (φως, νερό, τηλέφωνο), 

εκκρεμότητες σε απολογισμούς και κλείσιμο βιβλίων προηγούμενων ετών, αδυναμία ολοκλήρωσης των έργων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, το οποίο είναι μια μεγάλη ανάσα για την ενίσχυση και την βελτίωση νευραλγικών υπηρεσιών για τις βιβλιοθήκες, ανύπαρκτη τεχνική υποστήριξη στις υπηρεσίες (υπολογιστές, φωτοτυπικά, Scanner, ψηφιακοί αναγνώστες, projectors, κλπ), σοβαρά προβλήματα καθαριότητας, με κίνδυνο της δημόσιας υγιεινής σε χώρους κοινόχρηστους, ειδικά σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας, παντελής έλλειψη αναλωσίμων υλικών σε επίπεδο γραφικής ύλης, υλικών καθαρισμού και υλικών προστασίας για δημόσια υγεία (μάσκες γάντια αντισηπτικά). 

Κτιριακά προβλήματα, απλήρωτα ενοίκια, εξώσεις. 

Πολλές Δημόσιες Βιβλιοθήκες δε διαθέτουν ιδιόκτητα κτίρια και στεγάζουν τις υπηρεσίες τους σε χώρους που ενοικιάζουν. Με τα προβλήματα που έχουν προκύψει λόγω μη ορισμού Εφορευτικών Συμβουλίων από το ΥΠΑΙΘ, υπάρχουν αυτή τη στιγμή βιβλιοθήκες οι οποίες βρίσκονται σε κίνδυνο έξωσης από τα μισθωμένα ακίνητα που έχουν από ιδιώτες, και 

δυστυχώς δεν μπορούν να προχωρήσουν καμία διαδικασία. Παράλληλα εκτός από τα μισθωμένα ακίνητα υπάρχουν και σοβαρά κτιριακά προβλήματα σε Βιβλιοθήκες που στεγάζονται σε παλαιά κτίρια με φθορές και ιδιαιτερότητες που χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης. 

Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού - Επαναφορά οργανογραμμάτων 

Στο σύνολο σχεδόν των βιβλιοθηκών υπάρχει σοβαρή έλλειψη προσωπικού, με Βιβλιοθήκες που δεν καλύπτουν ούτε το 10% από τις προβλεπόμενες θέσεις του Οργανισμού, με τον αριθμό των συνταξιοδοτήσεων την τελευταία πενταετία να αποδυναμώνει τις υπηρεσίες. Δυστυχώς τα κενά που καλύπτονται κάθε χρόνο με αποσπάσεις εκπαιδευτικών δε δίνουν λύση στις πραγματικές ανάγκες των Βιβλιοθηκών απλά διευκολύνουν περιστασιακά τη λειτουργία τους. Υπάρχει άμεση ανάγκη προκήρυξης θέσεων εργασίας με ειδικό επιστημονικό προσωπικό. Επίσης, επειδή με τις μνημονιακές περικοπές του 2012 καταργήθηκε σημαντικός αριθμός θέσεων από τα αρχικά οργανογράμματα των Δημόσιων βιβλιοθηκών (Ν. 3149/2003), θα πρέπει αυτές να επανέλθουν για να καλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες των Βιβλιοθηκών. 

Υποχρηματοδότηση και Εγκρίσεις Προϋπολογισμών 

Ως γνωστόν οι προϋπολογισμοί των Δημόσιων Οργανισμών κατατίθενται στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς για την επόμενη. Έχουν κατατεθεί προϋπολογισμοί από τις Βιβλιοθήκες τέλη του 2021, βρισκόμαστε στον Μάιο του 2022 και αρκετές Βιβλιοθήκες δεν μπορούν να εκτελέσουν καμία δαπάνη, ούτε καν τις απαραίτητες, διότι δεν έχει εγκριθεί από το ΥΠΑΙΘ ο Προϋπολογισμός τους. Επιπλέον, όσες Βιβλιοθήκες δεν έχουν εφορευτικά συμβούλια δεν έχουν πραγματοποιήσει δαπάνη για ένα ή και δύο χρόνια. Παράλληλα, πρέπει να γίνει άμεση ενίσχυση στη χρηματοδότηση των τακτικών προϋπολογισμών διότι οι υπέρογκες αυξήσεις στην ενέργεια και σε όλες τις υπηρεσίες και τα αγαθά δεν καλύπτονται από τις υπάρχουσες χρηματοδοτήσεις. 

Οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες κάθε τοπικής κοινωνίας είναι ένας πυρήνας διακίνησης ιδεών, εύρεσης πληροφοριών, δημιουργίας και εκπαίδευσης. Εξυπηρετούν ανθρώπους όλων των ηλικιών και αποτελούν κομβικά σημεία γνώσης και πολιτισμού για τις πόλεις και τις ευρύτερες περιοχές στις οποίες εδρεύουν, με πολλές από αυτές να έχουν ιστορική αξία και διαχρονικότητα άρρηκτα δεμένη με τον τόπο τους. 

Ζητάμε την στήριξη και συμπαράσταση όλων, ώστε οι Δημόσιες Βιβλιοθήκες να συνεχίσουν απρόσκοπτα την λειτουργία τους προς όφελος της κοινωνίας. 

Για TO:Δ.Σ. 

Ο Πρόεδρος 

Πάντος Παναγιώτης 

Η Γεν. Γραμματέας 

Γκόγια Ευαγγελία