Παγκόσμια Ημέρα Εγκεφάλου: Μεσογειακή Διατροφή & Εγκεφαλική Λειτουργία-Μεσογειακή διατροφή για καλύτερη υγεία του εγκεφάλου;

 

 Γράφει η Ειρήνη Κοντοπίδου

ΕΙΡΗΝΗ ΚΟΝΤΟΠΙΔΟΥΚλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.//mednutrition.gr

Όλοι γνωρίζουμε τα οφέλη της Μεσογειακής Διατροφής στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά, ο διαβήτης, κάποιες μορφές καρκίνου αλλά και εναντίον της γήρανσης. Μια νέα μελέτη έρχεται να προσθέσει ένα ακόμα όφελος από την υιοθέτηση του Μεσογειακού τρόπου διατροφής, που δεν είναι άλλο από την πνευματική μας υγεία κατά την τρίτη ηλικία.Η Μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει κατανάλωση ποικιλίας φρούτων και λαχανικών, κατανάλωση δημητριακών, οσπρίων και ρυζιού σε καθημερινή βάση, χρησιμοποίηση του ελαιολάδου σαν κύρια πηγή λίπους, μέτριες ποσότητες ψαριών, γαλακτοκομικών και κόκκινου κρασιού ενώ περιορισμένες ποσότητες κόκκινου κρέατος.

Πώς επηρεάζει η μεσογειακή διατροφή τη μνήμη και τη μάθηση;

Είναι γνωστό ότι μεγαλώνοντας χάνουμε εγκεφαλικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τη μάθηση και τη μνήμη. Η Μεσογειακή διατροφή φαίνεται να έχει μια θετική επιρροή στην εγκεφαλική λειτουργία. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν πληροφορίες σχετικά με τις διαιτητικές συνήθειες 967 Σκοτσέζων με μέσο όρο ηλικίας τα 70 έτη, οι οποίοι δεν έπασχαν από άνοια. Από αυτούς οι 562 υποβλήθηκαν σε μαγνητική τομογραφία στα 73 τους έτη και από αυτούς οι 401 και στα 76 τους χρόνια. Αυτές οι μετρήσεις συγκρίθηκαν με το κατά πόσο κοντά ακολουθούσαν τη Μεσογειακή διατροφή.Οι συμμετέχοντες διέφεραν στο κατά πόσο πιστά ακολουθούσαν το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής. Όσοι δεν το ακολουθούσαν τόσο πιστά, φάνηκε από τις μετρήσεις της μαγνητικής τομογραφίας να έχουν μεγαλύτερη απώλεια όγκου του εγκεφάλου, συγκριτικά με όσους υιοθέτησαν το μεσογειακό μοντέλο διατροφής. Η διαφορά άγγιζε το 0.5% στο συνολικό όγκο εγκεφάλου, μια επίδραση που ήταν η μισή σε μέγεθος συγκριτικά με αυτή της φυσιολογικής γήρανσης.Τα αποτελέσματα ήταν τα ίδια όταν οι ερευνητές εξέτασαν και άλλους παράγοντες όπως η ηλικία, η εκπαίδευση και η νόσος του διαβήτη ή η υψηλή αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, οι ερευνητές βρήκαν ότι η κατανάλωση ψαριών και κρέατος δε συσχετίζονταν με αλλαγές στον εγκέφαλο, όπως είχαν δείξει προηγούμενες έρευνες. Αυτό ήταν πιθανό να συνέβαινε λόγω άλλων συστατικών της Μεσογειακής διατροφής ή εξαιτίας του συνδυασμού των συστατικών. Συνήθως, οι προηγούμενες έρευνες συσχέτιζαν μετρήσεις του εγκεφάλου τη δεδομένη στιγμή της έρευνας και δεν υπήρχε παρακολούθηση στη διάρκεια των χρόνων, όπως στη συγκεκριμένη. Σε αυτή την έρευνα, οι διατροφικές συνήθειες καταγράφηκαν πριν τις εγκεφαλικές μετρήσεις, γεγονός που υποδεικνύει ότι η διατροφή μπορεί να προσφέρει υψηλής διάρκειας προστασία στον εγκέφαλο. Αλλά και πάλι χρειάζονται περισσότερες έρευνες με μεγαλύτερο αριθμό συμμετεχόντων και περισσότερα χρόνια παρακολούθησης αυτών, για να επικυρωθούν στατιστικά τα αποτελέσματα.

Ποια η επιδρασή της στη λειτουργικότητα του εγκεφάλου;

Παρόμοια έρευνα μελέτησε τη συσχέτιση της υιοθέτησης της Μεσογειακής διατροφής σε συνδυασμό με την ύπαρξη εμφράγματος σε εγκεφαλική αρτηρία και τη μείωση της λειτουργικότητας του εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, σε 707 ηλικιωμένους άνω των 65 ετών στη Νέα Υόρκη που παρακολουθούνταν κατά μέσο όρο για 5,8 έτη, όσοι είχαν υψηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή διατροφή είχαν χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, ισοδύναμα με εκείνα της ελεγχόμενης αρτηριακής πίεσης και άρα καλύτερη εγκεφαλική υγεία.

Ποια η δράση της απέναντι στις πνευματικές παθήσεις;

Μια άλλη έρευνα έγινε στην Ισπανία σε 243 συμμετέχοντες οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, όπου η μια ήταν η ομάδα ελέγχου που ακολούθησε διατροφή μειωμένων λιπαρών, η δεύτερη υιοθέτησε Μεσογειακού τύπου διατροφή η οποία ενισχύθηκε με συμπληρώματα ελαιόλαδου και η τρίτη υιοθέτησε επίσης Μεσογειακού τύπου διατροφή ενισχυμένη με συμπληρώματα φιστικιών. Σε αυτούς μετρήθηκε η συγκέντρωση στο πλάσμα νευροτροφικών παραγόντων (BDNF) που σχετίζονται με διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης, όπως το Alzheimer και η κατάθλιψη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες των δύο ομάδων που ακολούθησαν τη Μεσογειακή διατροφή είχαν μικρότερο ποσοστό ρίσκου εμφάνισης μιας πνευματικής πάθησης και συσχετίστηκαν με βελτίωση των συγκεντρώσεων στο πλάσμα των BDNF.Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι όντως η Μεσογειακή διατροφή μπορεί να βοηθήσει και στη διατήρηση της πνευματικής λειτουργίας, όταν αυτή εφαρμόζεται όσο πιο πιστά είναι δυνατόν.