Τι σημαίνει όταν οι γιατροί λένε ότι κάποιος είναι εγκεφαλικά νεκρός; Πότε κάποια/ος μπορεί να γίνει δωρητής οργάνων;

 επιμέλεια Αλέξανδρος Γιατζίδης, M.D., medlabnews.gr iatrikanea

Τις τελευταίες ημέρες, γίναμε μάρτυρες μίας συγκλονιστικής εξέλιξης από μία τραγωδία σε ένα «θαύμα» με το 15χρονο από την Μυτιλήνη όπου ξύπνησε μετά από μήνες που βρισκόταν σε κώμα. Είπανε ότι πάνω που οι γονείς του αποφάσισαν να δωρίσουν τα όργανά του, τότε ξύπνησε από το κώμα. Αυτό προκάλεσε την αντίδραση του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων που ανέφερε ότι ποτέ δεν ετέθη θέμα δωρεάς οργάνων του παιδιού γιατί δεν ήταν ποτέ εγκεφαλικά νεκρό.

Επειδή η έννοια εγκεφαλικά νεκρός δημιουργεί πολλά ερωτηματικά ας προσπαθήσουμε λίγο να τα ξεδιαλύνουμε. Μάλιστα είναι ευκαιρία να δούμε και πότε κάποια/ος μπορεί να γίνει δωρητής οργάνων. 

Τι σημαίνει όταν οι γιατροί λένε ότι κάποιος είναι εγκεφαλικά νεκρός; Το "εγκεφαλικά νεκρός" είναι το ίδιο με το νεκρός; 

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο θάνατος συμβαίνει όταν η καρδιά σταματά να χτυπάει και οι πνεύμονες να σταματήσουν την αναπνοή, αλλά υπάρχουν μηχανές που μπορούν να υποστηρίξουν αυτές τις λειτουργίες, όταν ο εγκέφαλος δεν μπορεί, πια.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν πεθαίνουν σε μηχανική υποστήριξη, οπότε δεν είναι απαραίτητο να γίνει αξιολόγηση για το θάνατο του εγκεφάλου.

Συνήθως, εγκεφαλικός θάνατος ξεκινά με κάποιου είδους καταστροφική νευρολογική βλάβη. Αυτό μπορεί να συμβεί με πολλές διαφορετικές μορφές. Αυτές περιλαμβάνουν την τραυματική βλάβη εγκεφάλου, το εγκεφαλικό επεισόδιο που προκαλείται από ρήξη των αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο, ή εάν η καρδιά έχει σταματήσει και ο εγκέφαλος συνεχίζει χωρίς οξυγόνο και άλλα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να επιβιώσει για μεγάλο χρονικό χρονικό διάστημα.

Aν ένας ασθενής είναι σε μηχανική υποστήριξη, δεν σημαίνει ότι είναι και ζωντανός; 

Οι δικοί του άνθρωποι ίσως δυσκολεύονται να κατανοήσουν ότι κάποιος μπορεί να είναι νεκρός, από την στιγμή που εξακολουθεί να είναι ζεστός στην αφή και το στήθος του συνεχίζει να αυξάνεται και να μειώνεται ως αποτέλεσμα της μηχανικής υποστήριξης. 

Συνήθως λένε ότι “μοιάζει σαν να είναι νεκρός” ή “είναι σχεδόν νεκρός”, αλλά ποτέ δεν λένε “είναι νεκρός”. Τους είναι πολύ δύσκολο.

Οι γιατροί προτιμούν να μην χρησιμοποιούν τον όρο “μηχανική υποστήριξη στην ζωή” για να περιγράψουν τον αναπνευστήρα και τον υπόλοιπο εξοπλισμό που μπορεί να διατηρήσει τη ροή του αίματος και την αναπνοή σε έναν ασθενή, ο οποίος έχει κηρυχθεί εγκεφαλικά νεκρός. Κάποιοι χρησιμοποιούν τον όρο “μηχανική υποστήριξη των οργάνων”, που είναι κάπως πιο ακριβής. 

Τι κάνει τους γιατρούς να υποψιάζονται ότι ο ασθενής είναι εγκεφαλικά νεκρός και όχι απλά σε κώμα, αλλά ακόμα ζωντανός; 

Οι γιατροί ελέγχουν τον ασθενή με εγκεφαλική βλάβη για τις αντιδράσεις του σε συγκεκριμένα “τεστ”, τουλάχιστον μια φορά την ώρα. Μπορούν να μιλήσουν; Μπορούν να κινήσουν τα μάτια τους;

Οι αντανακλαστικές αντιδράσεις του εγκεφαλικού στελέχους είναι συχνά οι τελευταίες που εξαφανίζονται. Αυτά τα αντανακλαστικά περιλαμβάνουν τη διαστολή της κόρης των ματιών, όταν κάποιος ρίχνει φως στα μάτια και τον αντανακλαστικό ή πνίξιμο, όταν οι φωνητικές χορδές “γαργαλιούνται”.

Όταν δεν υπάρχει καμία απόδειξη της τριτοβάθμιας λειτουργίας του εγκεφάλου ή των αντανακλαστικών του εγκεφαλικού στελέχους και, όταν άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να μιμηθούν τον εγκεφαλικό θάνατο, όπως κάποια φάρμακα ή μια πολύ χαμηλή αρτηριακή πίεση, έχουν αποκλειστεί, τότε είναι που θα μιλήσουμε στην οικογένεια του νεκρού και θα εξηγήσουμε την ανάγκη για μια επίσημη αξιολόγηση του εγκεφαλικού θανάτου.

Πώς οι γιατροί κρίνουν ότι ένας ασθενής είναι εγκεφαλικά νεκρός; 

Μια επίσημη αξιολόγηση του εγκεφαλικού θανάτου διαρκεί περίπου 20 λεπτά.

Κατ’ αρχάς, ο γιατρός θα ελέγξει για να δει αν ο ασθενής έχει οποιαδήποτε σύσπαση ως αντίδραση σε κάτι που μπορεί να προκαλέσει πόνο, όπως το τσίμπημα του δέρματος. Στη συνέχεια, ο γιατρός θα βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν βασικά αντανακλαστικά του εγκεφάλου. Τέλος, θα αποσυνδέσει τον ασθενή από τον αναπνευστήρα και θα ελέγξει για να δει αν η αύξηση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα διεγείρουν τον εγκέφαλο. Εάν κανένα από τα τρία αυτά τεστ δεν είναι θετικό, τότε ένας δεύτερος γιατρός καλείται να επιβεβαιώσει το θάνατο του εγκεφάλου.

Γιατί συνεχίζει η μηχανική υποστήριξη ενός ασθενούς ο οποίος είναι εγκεφαλικά νεκρός; 

Όταν οι γιατροί ανακοινώνουν ότι κάποιος είναι εγκεφαλικά νεκρός, πρέπει να καταστήσουν σαφές στους αγαπημένους του ασθενούς ότι η υποστήριξη αυτή πρόκειται να σταματήσει. Η μηχανική υποστήριξη θα μπορούσε να συνεχιστεί για ένα σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου συγγενείς που ενδεχομένως βρίσκονται μακριά να έχουν τον χρόνο να πάνε στο νοσοκομείο για να πουν το τελευταίο αντίο στον δικό τους άνθρωπο.

Αν η οικογένεια συμφωνεί να δωρίσουν τα όργανά του ασθενούς, όμως, μπορεί να χρειαστεί μηχανική υποστήριξη για να κρατήσει τα όργανα ζωντανά και σε καλή κατάσταση ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όταν αφαιρεθεί.

Μπορεί να επανέλθει ένας ασθενής που έχει κηρυχθεί εγκεφαλικά νεκρός; 

Όχι, ο εγκεφαλικός θάνατος είναι θάνατος, τελεία και παύλα.

Η Δωρεά Οργάνων είναι ενάντια στη θρησκεία;

Οι μεγαλύτερες θρησκείες στον κόσμο, όπως ο Χριστιανισμός (Ορθόδοξη, Καθολική και Προτεσταντικές Εκκλησίες), ο Βουδισμός, το Ισλάμ, ο Ιουδαϊσμός, ο Ινδουισμός είναι υπέρ της Δωρεάς Οργάνων και μέσω της διδαχής τους και μέσω των πνευματικών ηγετών τους.

Αυτές είναι μόνο λίγες από τις πολλές και σημαντικές ερωτήσεις που απασχολούν τους Έλληνες σχετικά με τη δωρεά οργάνων. Ωστόσο, οι 1.350 ασθενείς που αναμένουν στην Ελλάδα για ένα ή περισσότερα όργανα, έχουν γίνει γνώστες όλων αυτών των θεμάτων με τον δραματικό τρόπο, με την ίδια τους τη ζωή, που κρέμεται από την κλωστή της ενημέρωσης και της ενσυναίσθησης όλων των άλλων. Η πλειονότητα όσων χρειάζονται μεταμόσχευση είναι νεφροπαθείς - περίπου 1.200- ενώ οι αιμοκαθαιρόμενοι είναι περισσότεροι από 11.500. Πολλοί από αυτούς, σύμφωνα με τον ΕΟΜ, δεν εγγράφονται στην εθνική λίστα για μεταμόσχευση είτε γιατί δεν γνωρίζουν για τη θεραπευτική λύση της μεταμόσχευσης είτε γιατί είναι απογοητευμένοι από τη μακρά αναμονή.

Πανευρωπαϊκά στη λίστα αναμονής για ένα ή περισσότερα συμπαγή όργανα είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 150.000 ασθενείς, ενώ κάθε ώρα 6 νέοι ασθενείς προστίθενται κατά μέσο όρο στις εθνικές λίστες αναμονής στην Ευρώπη. Η αναμονή εκτός από μακρά, μπορεί να είναι και μοιραία:18 άνθρωποι στην Ευρώπη πεθαίνουν καθημερινά αναμένοντας να λάβουν ένα όργανο. Συνολικά, περίπου 6.500 άνθρωποι τον χρόνο.

http://www.webmd.com

ΕΟΜ

Πηγή: medlabnews.gr