Ασπράγγελοι Ιωαννίνων - Το μαρτυρικό χωριό του Ζαγορίου[video]

Σε κοντινή απόσταση από τα Ιωάννινα, σε μια προνομιακή τοποθεσία στην αρχή του ορεινού όγκου του Ζαγορίου, συναντάται το χωριό Ασπράγγελοι. Στις πλαγιές του όρους Μιτσικέλι και σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων, οι Ασπράγγελοι, μέχρι το 1927 ονομάζονταν Δοβρά ή Ντοβρά από τη σλάβικη λέξη dobr-bra-bro, δηλαδή «ο καλός». Πρόκειται για ένα από τα πιο ιστορικά χωριά της περιοχής, με την ταμπέλα στην είσοδο του χωριού να αναγράφει «Ασπράγγελοι, Μαρτυρικό Χωριό». Ένας τόπος μαγικός με την χαρακτηριστική ομορφιά και γραφικότητα των χωριών του Ζαγορίου και της Ηπείρου γενικότερα να συναντάται και εδώ. Με μία μόνο διαφορά: τη «βαριά» του ιστορία, που το ακολουθεί μέχρι και σήμερα.

Στις 15 Ιουλίου 1943 γερμανικές δυνάμεις κατέκαψαν το χωριό, καταστρέφοντας τη συντριπτική πλειονότητα από τα περίπου 130 υπέροχα πετρόκτιστα σπίτια του. Ανάμεσά τους και την εκκλησία του Αγ. Νικολάου, τα απομεινάρια αυτής της καμένης εκκλησίας στέκουν ακόμα για να θυμίζουν την τραγική ιστορία. Σημείο αναφοράς των Ασπραγγέλων το Μνημείο της Ζαγορίσιας Γυναίκας λίγο έξω από το χωριό και το παλιό μοναστήρι της Δοβράς, που χρονολογείται από το 1600. Για την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, χτισμένη το 1778, υπάρχουν σκέψεις να γίνουν εργασίες ανάδειξης με τη συνεργασία όλων των τοπικών φορέων, διατηρώντας όμως τη σημασία της ως μνημονικού τόπου. Κατά τον 19ο αιώνα γνώρισε ιδιαίτερη οικονομική άνθηση, ενώ κατά πολλούς εκείνη την περίοδο ήταν το πλουσιότερο από τα Ζαγοροχώρια.