H Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων για την ένταξη των ελασμάτων της Δωδώνης στην Unesco

 Στο πλαίσιο του Προγράμματος της  UNESCO «Μνήμη του Κόσμου» (Memory of the World), που θέτει ως στόχο τη διαφύλαξη έναντι της φθοράς και της λήθης, και την ανάδειξη, μέσω της συντήρησης και της διασφάλισης πλήρους προσβασιμότητας, της τεκμηριωμένης κληρονομιάς της ανθρωπότητας (π.χ. χειρογράφων, εικονογραφήσεων, αρχείων, ντοκουμέντων, ταινιών κλπ.), το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, τον Νοέμβριο του 2021, υπέβαλε την υποψηφιότητα του συντάγματος των μολύβδινων ελασμάτων για εγγραφή στο Σχετικό Διεθνή Κατάλογο του Προγράμματος. 

Τα μολύβδινα ελάσματα αποτελούν αποτμήματα λίγων εκατοστών, τα οποία κατά κανόνα είναι παλίμψηστα, επειδή χρησιμοποιήθηκαν πολλές φορές. Το μέγεθος των γραμμάτων δεν ξεπερνά το 1-1.5 χιλιοστό. Χρονολογούνται με βάση τη γραφή από τα τέλη του 6ου αι. π.Χ. έως τα μέσα του 3ου αι. π.Χ. Ως προς το θέμα τους, τα ερωτήματα διακρίνονται σε δημόσια και ιδιωτικά. Τα δημόσια ερωτήματα είναι σχετικά λίγα, τίθενται από πόλεις ή από Κοινά και αφορούν συνήθως πολιτικά ή θρησκευτικά ζητήματα. Τα περισσότερα ιδιωτικά ερωτήματα τίθενται συνήθως από άνδρες, σπανιότερα από γυναίκες ή ζεύγη, και αφορούν ζητήματα που σε όλες τις εποχές απασχολούν τους ανθρώπους και τους προκαλούν άγχος, όπως θέματα οικογενειακά, υγείας, επαγγελματικά, μετακίνησης, ιδιοκτησίας (βλ. https: // www.themata-archaiologias.gr / wp-content / uploads / 2022 / 06 / molivdina-elasmata-dodon-2021-5-2-226-235.pdf). 

Η αξία τους έγκειται στη μοναδικότητα του αυθεντικού, πρωτογενούς υλικού, το οποίο αποτελεί πολύ σημαντική συμβολή στην μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, η οποία υποφέρει από την έλλειψη γραπτών πηγών. 

Για την επιστημονική τεκμηρίωση της υποψηφιότητας, η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάστηκε με την Αναπληρώτρια Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Δρ Βαρβάρα Παπαδοπούλου και την αρχαιολόγο της Υπηρεσίας Δρ Ελένη Βασιλείου, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα των ελασμάτων φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων. 

Στην αίθουσα «Σωτήρης Δάκαρης»  του Μουσείου, η οποία είναι αφιερωμένη στο Ιερό της Δωδώνης, εκτίθεται  ένα σύνολο εξήντα εφτά (67) ελασμάτων. 

Την υποψηφιότητα στήριξαν επιστήμονες παγκοσμίου φήμης και εμβέλειας: καθηγητής Άγγελος Χανιώτης (Princeton University), Ομότιμη καθηγήτρια Αριάδνη Γκάρτζιου-Τάττη (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Prof. Dr. Julián Víctor Méndez Dosuna (Universidad de Salamanca), Prof. Elizabeth Meyer (University of Virginia), Dr Jessica Piccinini (University of Macerata), Pierre Bonnechere (Université de Montréal), Mat Carbon (Queen’s University), οι οποίοι εξήραν την αυθεντικότητα, την σπουδαιότητα και την μοναδική αξία του συντάγματος των μολύβδινων ελασμάτων. Η πρόταση στηρίχτηκε επίσης από τον περιφερειάρχη Ηπείρου κ. Αλέξανδρο Καχριμάνη, τον Δήμαρχο Δωδώνης κ. Χρ. Ντακαλέτση, τον εκλιπόντα Δήμαρχο Ιωαννιτών Μ. Ελισάφ, τον εκλιπόντα Πρόεδρο του Δ.Σ. του Μουσείου Ακρόπολης καθηγητή Δημήτρη Παντερμαλή, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ηπείρου και την πνευματική κίνηση «Η ΑΡΧΑΙΑ ΔΩΔΩΝΗ».