Μενδώνη: Ο πολυπολιτισμικός πλούτος των Ιωαννίνων καταλύτης ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής

Σε σύσκεψη της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη με τον Δήμαρχο Ιωαννιτών Θωμά Μπέγκα και υπηρεσιακούς φορείς στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού συζητήθηκε διεξοδικά η επιτάχυνση των έργων Πολιτισμού στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, τα οποία είναι σε εξέλιξη από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου, καθώς και ο προγραμματισμός των έργων που είναι αναγκαία για την ενίσχυση της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της πόλης.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Μείζον συγκριτικό πλεονέκτημα της πόλης των Ιωαννίων αποτελεί ο πολυπολιτισμικός της πλούτος, ο οποίος πρέπει να αναδειχθεί με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να λειτουργήσει και ως καταλύτης για την ανάπτυξη της ίδιας της πόλης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Στο Κάστρο των Ιωαννίνων εξελίσσεται ήδη ένα πρόγραμμα έργων και μελετών, που αλλάζει την εικόνα του μνημείου, αλλά και της ίδιας της πόλης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαίες οι παρεμβάσεις στον αστικό ιστό των πόλεων, που αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Στο πλαίσιο της εξαιρετικής συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Δήμο Ιωαννιτών, εξελίσσονται έργα και ωριμάζουν μελέτες, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία το αμέσως επόμενο διάστημα. Το Κάστρο διαθέτει εξαιρετικούς χώρους με πλούσια ιστορία, που πρέπει να ανοίξουν για τους πολίτες και τους επισκέπτες των Ιωαννίνων, με βιώσιμες χρήσεις που να επιτρέπουν δράσεις, σε συνεργασία με τους φορείς της πόλης, αλλά και με ιδιώτες. Η αποκατάσταση και η ανάπλαση του τόσο σημαντικού μνημειακού συνόλου του Κάστρου των Ιωαννίνων απαιτεί τη σύνταξη στρατηγικού σχεδίου, η οποία εξελίσσεται, για τη συνολική ανάδειξή του με την ενοποίηση των δύο φρουρίων. Πρέπει να περιλαμβάνει προτάσεις για τις χρήσεις των μνημείων και την ιεράρχηση των αναγκαίων μελετών και έργων, με στόχο τη δημιουργία μια ενιαίας πολιτιστικής διαδρομής, η οποία να αναδεικνύει την ιστορία και την πολυπολιτισμικότητα της πόλης και της κοινωνίας των Ιωαννίνων».

Ο Δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας δήλωσε: «Είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία με την κ. Υπουργό η οποία αποδεικνύει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που δείχνει προσωπικά για τη διάσωση και αναβάθμιση της πολυπολιτισμικής κληρονομιάς των Ιωαννίνων. Την ευχαριστώ και δεσμεύομαι ότι η συνεργασία μας θα είναι διαρκής, τόσο για την επιτάχυνση των εξελισσόμενων έργων όσο και για την ένταξη νέων σε ευρωπαϊκά προγράμματα προς όφελος του τόπου».

Προτεραιότητα για το ΥΠΠΟ και τον Δήμο αποτελεί η εμπρόθεσμη υλοποίηση του έργου που αφορά στις υποδομές προσβασιμότητας της βορειοανατολικής ακρόπολης του Κάστρου Ιωαννίνων, έργου ενταγμένου στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με φορέα χρηματοδότησης το ΥΠΠΟ και υλοποίησης των Δήμο Ιωαννιτών και την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, συνολικού προϋπολογισμού 1.550.000€. Το έργο βρίσκεται σε στάδιο δημοπράτησης από τον Δήμο, ενώ ένα μικρό έργο αυτεπιστασίας, περίπου 75.000€ υλοποιείται από την ΕΦΑ Ιωαννίνων.

Το στρατηγικό σχέδιο (masterplan) της βορειοανατολικής ακρόπολης του Κάστρου Ιωαννίνων, εκπονήθηκε από την ΕΦΑ και έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού μετά από την ομόφωνη θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Συγχρόνως, η ΕΦΑ Ιωαννίνων δρομολογεί την ανάθεση της μελέτης για το στρατηγικό σχέδιο της νοτιοανατολικής ακρόπολης του Κάστρου, ενώ παράλληλα, έχει ολοκληρώσει την ωρίμανση των μελετών για την εσωτερική ακρόπολη και τα εφαπτόμενα μνημεία, ενώ υπό εκπόνηση βρίσκονται οι μελέτες τμήματος των εξωτερικών τειχών του Κάστρου. Το σύνολο των μελτών αυτών εκπονούνται από εθνικούς πόρους του Υπουργείου Πολιτισμού. 

Οι εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του οθωμανικού λουτρού, προϋπολογισμού 1.473.698,00€, βρίσκονται σε εξέλιξη με αυτεπιστασία της ΕΦΑ. 

Το έργο ήταν ενταγμένο στο ΠΕΠ Ηπείρου-ΕΣΠΑ 2014-2020 και συνεχίζει ως Πράξη «τμηματοποιημένη» (phasing), στο ίδιο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021-2027. 

Σε διαδικασία ωρίμανσης βρίσκονται οι μελέτες αποκατάστασης του Μεντρεσέ και τη Βιβλιοθήκη στη βορειοανατολική ακρόπολη του Κάστρου, οι οποίες εκπονούνται από τον Δήμο μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης, μεταξύ Δήμου και ΥΠΠΟ. Με την ολοκλήρωση των ανωτέρω μελετών είναι δυνατή η χρηματοδότηση των έργων από το τρέχον ΕΣΠΑ.

Το έργο συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης, που αφορά στο Ασλάν Πασά Τζαμί, διαθέτει ήδη μελέτη εγκεκριμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού. Προκειμένου, να συνεχίσει να λειτουργεί ως δημοτικό μουσείο, απαιτείται η εκπόνηση μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης, προϋπόθεση των οποίων είναι η καταγραφή, η τεκμηρίωση και η λήψη άμεσων μέτρων συντήρησης των εξαιρετικά σημαντικών συλλογών του, που αφορούν και τις τρεις κοινόητες, χριστιανική, εβραϊκή, οθωμανική. Με πρόταση της Υπουργού οι εργασίες αυτές θα χρηματοδοτηθούν από το ΥΠΠΟ και θα υλοποιηθούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Ιωαννιτών. 

Συμφωνήθηκε, επίσης, η επανεξέταση και η όποια αναγκαία τροποποίηση, ώστε να προχωρήσει η πολιτιστική διαδρομή σημείων του ιστορικού κέντρου μέχρι και τα Λιθαρίτσια, καθώς και η αναβίωση του Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Δωδώνης, αφού προηγουμένως ο Δήμος υποβάλλει πλήρη πρόταση στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Τέλος, η Λίνα Μενδώνη ενημέρωσε τον Δήμαρχο για τις εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης στο Τζαμί της Καλουτσιάνης, που εκτελείται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟ, προϋπολογισμού 2.215.800,00€ και χρηματοδότηση από το Υπουργείο με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίες εξελίσσονται εντός χρονοδιαγράμματος με στόχο την ολοκλήρωση του έργου ως το τέλος του 2025. 

Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, η επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων Βαρβάρα Παπαδοπούλου, η Διευθύντρια Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιούλία Παπαγεωργίου, ο Διευθυντής Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Θεμιστοκλής Βλαχούλης, η Προϊσταμένη της Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Σταυρούλα Φωτοπούλου, ο Προϊστάμενος της Επιτελικής Δομής του Υπουργείου Πολιτισμού Γιάννης Μυλωνάς, και άλλοι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΥΠΠΟ.