Ο Περιφερειάρχης Ηπείρου για τον κόμβο Δρίσκου και την αντιπλημμυρική προστασία

 

Τοποθετήσεις του  Περιφερειάρχη κ. Αλεξ, Καχριμάνη

στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου

Σημεία τοποθέτησης του Περιφερειάρχη κ. Αλέξανδρου Καχριμάνη στη σημερινή Ειδική Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για τη Λογοδοσίας της Περιφερειακής Αρχής, για την  για είσοδο από την Εγνατία Οδό στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων από την μεριά του Δρίσκου και για την αντιπλημμυρική προστασία. 

Α΄ Για τον κόμβο Δρίσκου

Η σύνδεση του Βορείου Τμήματος της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων με την Εγνατία οδό  μας απασχολεί από τότε που δόθηκε στην κυκλοφορία ο οδικός άξονας, που αντικειμενικά πλέον άλλαξε τις τύχες της Ηπείρου και σε συνδυασμό με την Ιόνια Οδό άλλαξε τις τύχες και όλης της Βορειοδυτικής Ελλάδος. 

Συνοπτικά θα ενημερώσω για τα εξής: 

Οι πρώτες προσπάθειες ξεκίνησαν το 2009, όταν ως Νομάρχης είχα  ζητήσει την κατασκευή κόμβου στην περιοχή Δροσοχωρίου.  Τη μελέτη είχε αναλάβει η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. η οποία όμως δεν προχώρησε παραπέρα,  καθώς όπως μας είχε αναφερθεί δεν καλύπτονταν οι απαιτήσεις ασφάλειας. 

Στη συνέχεια θέσαμε το ζήτημα της σύνδεσης μέσω του Δρίσκου. Το 2010 ο τότε Υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Μαγκριώτης, απαντώντας σε ερώτηση στη Βουλή (Μ. Παντούλας) μεταφέρει απάντηση της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. η οποία είναι αρνητική για το έργο, επικαλούμενη σοβαρά τεχνικά προβλήματα. 

Επιμένουμε και στις 1.8.2016, η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. επαναλαμβάνει ότι  η κατασκευή του εν λόγω κόμβου δεν κρίθηκε σκόπιμη. 

Το  2018 ο τότε  Πρόεδρος και  Διευθύνων Σύμβουλος  κ. Απ. Αντωνακούδης, σε απάντηση ερώτησης που είχε καταθέσει ο τότε βουλευτής κ. Κ. Τασούλας επαναλαμβάνει ότι δεν είχε κριθεί σκόπιμη η κατασκευή κόμβου στην περιοχή του Δρίσκου και επιπλέον,   πως δεν μπορούσε  να γίνει καμία μεταβολή στα στοιχεία οδού,  όπως αυτά είχαν ληφθεί  υπόψη στο σχεδιασμό της παραχώρησής της στο ΤΑΙΠΕΔ. 

Μετά από σύσκεψη που είχε γίνει στην Περιφέρεια Ηπείρου, στις 20 Δεκεμβρίου του 2018 στείλαμε επιστολή στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Α.Ε. στην οποία αναφέραμε ότι είμαστε στη διάθεση της Εταιρείας για να προετοιμάσουμε με δικούς μας πόρους προμελέτη και στη συνέχεια την οριστική, ώστε να υπάρχει απόλυτη ετοιμότητα για την υλοποίηση του έργου, όταν ολοκληρωθεί η μεταβίβαση του οδικού άξονα. Αμέσως αναθέσαμε στην εταιρία ΑΝΑΧ NW την εκπόνηση προκαταρκτικής /διερευνητικής προμελέτης για τη δυνατότητα κατασκευής πλήρη κόμβου μετά τη σήραγγα Δρίσκου, από την οποία προέκυπτε ότι μπορεί να γίνει η αναβάθμιση του ημικόμβου (έξοδος από Ιωάννινα) σε πλήρη κόμβο. 

Παράλληλα δρομολογήσαμε και κατασκευάσαμε το έργο βελτίωσης της επαρχιακής οδού σύνδεσης της Εγνατίας Οδού στην περιοχή της Μπαλτούμας, που σήμερα λειτουργεί ικανοποιητικά. Τη βελτίωση του συγκεκριμένου τμήματος μας το είχε προτείνει η ΕΓΝΑΓΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.. Το 2021 με έγγραφό μας ζητήσαμε την τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας επί της Εγνατίας οδού που να καθοδηγεί τους οδηγούς για έξοδο προς Ιωάννινα, Αλβανία, Μ. Γότιστα- Κράψη. Επανήλθαμε στο αίτημά μας, τον Μάιο του 2022, αλλά και πάλι δεν έγινε απολύτως τίποτε. 

Ως προς το σκέλος της προμελέτης,- με οριστική τοποθέτηση επί του εδάφους- η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Ηπείρου έστειλε στις 10 Απριλίου 2024 στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. την οριζοντιογραφία του προτεινόμενου ημικόμβου στη θέση «Δρίσκος».  Ακολούθησε ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των υπηρεσιών και με νέο έγγραφό της στις 17 Ιουνίου 2024, μέσω της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ζητήσαμε εκ νέου της έγκριση της προμελέτης. 

Στις 4 Ιουλίου 2024 η ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. απαντά ότι ο αυτοκινητόδρομος τελεί υπό παραχώρηση και ως εκ τούτου η δημιουργία οποιουδήποτε νέου κόμβου, αποτελεί αρμοδιότητα του ΤΑΪΠΕΔ και χρήζει της σύμφωνης γνώμης αυτού. 

Στις 19 Ιουλίου 2024 στάλθηκε από την υπηρεσία και στο ΤΑΪΠΕΔ η οριζοντιογραφία, για την οποία θα πρέπει να ενημερωθεί πλέον και ο παραχωρησιούχος. 

Την περίοδο που διανύουμε όμως δεν μπορεί να γίνει καμία συζήτηση καθώς περιμένουμε την ολοκλήρωση των διαδικασιών μεταβίβασης της αρμοδιότητας και της χρήσης του οδικού άξονα από την εταιρία που κέρδισε το σχετικό διαγωνισμό παραχώρησης.. 

Από όσα εξιστόρησα, αποδεικνύεται ότι η Περιφερειακή Αρχή δεν έχει αφήσει το θέμα στην τύχη του, προσπαθεί να βρει λύση, έχει ήδη καταβάλλει σημαντικά ποσά από πόρους της, ωστόσο υπάρχουν διαδικασίες που υπερβαίνουν κατά πολύ τις αρμοδιότητές της.   

Μόλις αναλάβει τυπικά και ουσιαστικά την ευθύνη λειτουργία του οδικού άξονα η ανάδοχος εταιρία θα επανέλθουμε. 

Β΄ Για την Αντιπλημμυρική προστασία

Θα ξεκινήσω από τα ζητήματα της Άρτας. 

Μας εγκαλεί ο κ. Παπαχρηστάκης ότι δεν δείξαμε το απαιτούμενο ενδιαφέρον για τη διευθέτηση της κοίτης του Αράχθου ποταμού. 

Αναρωτιέμαι αν πρόκειται από άγνοια ή και για σκόπιμη παραπληροφόρηση για την αναφορά αυτή, καθώς πρόκειται για ζήτημα το οποίο διαχειρίζεται  διαχρονικά το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών, καθότι συν τοις άλλοις έχει χαρακτηριστεί ως έργο εθνικής εμβέλειας.. 

Ο κ. Παπαχρηστάκης με καλεί να εγγυηθώ για την ασφάλεια της γέφυρας και ακόμη να τον διαβεβαιώσω αν θα λυθούν τα προβλήματα με το ρέμα Μπούση. 

Πάλι καλά που δεν μου ζητά να εγγυηθώ για τα ύψη βροχής που πρέπει να πέσουν κατά περιοχή. 

Τις εγγυήσεις κ. Παπαχρηστάκη τις δίνουν οι επιστήμονες, αυτοί που ελέγχουν τις κατασκευές, εκείνοι που εκπονούν τις μελέτες και αυτοί που εκτελούν τα έργα. 

Για τη γέφυρα της Άρτας η Περιφέρεια έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση και μελέτη στο Υπουργείο Υποδομών και αναμένει τη χρηματοδότηση.  

Το ρέμα Μπούση καθαρίζεται κάθε χρόνο από την Περιφερειακή Ενότητα Άρτας. Πιστεύουμε ότι υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Οριστική λύση θα δοθεί με τα έργα που θα προταθούν από τη μελέτη που εκπονείται με χρηματοδότηση  από την Περιφέρεια Ηπείρου.  Σήμερα  έχει ολοκληρωθεί η οριοθέτηση (ΦΕΚ) και η έκδοση Περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ). Βρίσκεται σε εξέλιξη η στατική οριστική μελέτη του έργου και ολοκληρώνεται η μελέτη οδοποιίας.

*

Η Περιφέρεια Ηπείρου τα τελευταία χρόνια, κατά τα οποία  έχουν αρχίσει να  προκαλούνται έντονα πλημμυρικά φαινόμενα λόγω κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις, υλοποιεί μελέτες διευθέτησης/ οριοθέτησης ρεμάτων με σκοπό την αντιπλημμυρική προστασία περιοχών  που έχουν «δώσει» πλημμυρικά φαινόμενα και έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα και με τα έγγραφα του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. 

Δυστυχώς, η διαδικασία εγκρίσεων και ωρίμανσης έργων διευθέτησης/ οριοθέτησης είναι ιδιαίτερα δαιδαλώδης και χρονοβόρα. Παρόλα αυτά έχουν προγραμματιστεί να υποβληθούν προς χρηματοδότηση, μόλις προκύψει πρόσκληση από κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα  αρκετά έργα, ενώ προχωρούν και άλλες μελέτες. 

Επιγραμματικά αναφέρω:    

  

• «Έργα διευθέτησης/ οριοθέτησης τμήματος του ποταμού Αρέθωνα του Δήμου Πρέβεζας». Έχει ολοκληρωμένο φάκελο. 

• «Μελέτη έργων τμηματικής διευθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας στο ρέμα Καρυδά και τάφρου Παντοκράτορα του Δήμου Πρέβεζας». Η μελέτη εκπονείται από τον Ιούλιο 2024. 

• «Έργα διευθέτησης/ οριοθέτησης ρέματος Οξυδά».  Βρίσκεται στη φάση ολοκλήρωσης της Υδραυλικής μελέτης.

• «Έργα διευθέτησης/ οριοθέτησης ρέματος Τούση Ολοκληρώθηκε η μελέτη, από προχθές ξεκίνησε η κατασκευή του έργου που είναι ενταγμένο στο ΕΣΠΑ.

• «Μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων».   Βρίσκεται στο στάδιο σύνταξης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

• «Προγραμματική Σύμβαση Περιφέρειας Ηπείρου- Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Ξάνθης».  Η προγραμματική αφορά ολοκληρωμένες δράσεις Πολιτικής Προστασίας για την Περιφέρεια Ηπείρου.  Ολοκληρώνεται τον Ιούνιο του 2025

• «Συμμετοχή ως Κύριος του Έργου στη Σύνταξη Στρατηγικών Σχεδίων (Master Plan) Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας που θα υλοποιήσει το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας»    Η υλοποίηση αναμένεται να ξεκινήσει το 2025

• «Μελέτη τμηματικής οριοθέτησης - διευθέτησης του Ποταμού Λούρου για την αντιπλημμυρική προστασία της Φιλιππιάδας»:  

Τα  παραπάνω έργα είναι κρίνονται απολύτως  απαραίτητα, καθώς πρόκειται για ρέματα που έχουν δώσει πλημμυρικά φαινόμενα, με τις αντίστοιχες περιοχές να  έχουν κηρυχθεί κατά το παρελθόν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

*

Πολύ σημαντικές θεωρώ όμως τις άμεσες παρεμβάσεις που γίνονται για καθαρισμούς ποταμών, γιατί όπως έχει δείξει και το πρόσφατο παρελθόν και στη Θεσσαλία, αλλά και σε μικρότερο βαθμό στην Ήπειρο, τα «μικρά» προβλήματα, μπορούν πολύ γρήγορα να μετατραπούν σε μεγάλα και να προκαλέσουν   τεράστιες ζημιές. Και όταν λέμε «μικρά» εννοούμε το φράξιμο της ροής των ποταμών από κορμούς δένδρων, από επιχωματώσεις κ.α.

Η Περιφέρεια κλήθηκε φέτος να προβεί σε εκτεταμένους καθαρισμούς σε δύο ποταμούς, ήτοι στον Γορμό, παραπόταμο του Καλαμά  (περιοχή Γέφυρας Αγίων) και στον Άραχθο ποταμό πριν την Κλεισούρα και στις τοποθεσίες Φαπαμιά και Κουντέ. Καθαρισμοί που απέτρεψαν υπερχειλίσεις των δύο ποταμών και ανυπολόγιστες φυσικές ζημιές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν. 

Οι καθαρισμοί των ρεμάτων και τάφρων συνεχίζονται σε όλη την Ήπειρο και πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε πολύ καλό επίπεδο ως προς την αντιπλημμυρική προστασία. Το γεγονός μάλιστα ότι στις έντονες καταιγίδες των τελευταίων ημερών, δεν προέκυψαν προβλήματα, είναι θετική ένδειξη, χωρίς ασφαλώς να επιτρέπει εφησυχασμό. 

 Η διαχείριση ποταμών, ρεμάτων, χειμάρρων δεν μπορεί να γίνεται με το σημερινό καθεστώς, καθώς εμπλέκονται διάφορες υπηρεσίες, όπως Περιφέρειες, Δήμοι, Διεύθυνση Υδάτων Αποκεντρωμένης, Κτηματική Υπηρεσία, ΟΦΥΠΕΚΑ.  Η  διαδικασία έγκρισης έργων διευθέτησης και οριοθέτησης χειμάρρων – ποταμών, είναι πολύ  χρονοβόρα  με την εμπλοκή τόσων πολλών φορέων που πρέπει να γνωμοδοτήσουν,  ενώ  σε κάποιες περιπτώσεις «παρεμβαίνει» και το ΣτΕ, με αποτέλεσμα όταν απαιτούνται διορθώσεις να ξεκινά η διαδικασία από την αρχή, παρόλο που η ευθύνη τελικά για την  εμφάνιση πλημμυρικού φαινομένου σε ένα χείμαρρο ανήκει στην Περιφέρεια.

Θα πρέπει το καθεστώς αυτό να αποσαφηνιστεί, να γίνει πιο απλό και πιο εύκολο στη λειτουργία του. Η αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων γεννά σύγχυση, δυσλειτουργίες και αναποτελεσματικότητα, που στοιχίζει σε περιουσίες, υποδομές και,  όπως αποδείχτηκε στη Θεσσαλία,  και σε ανθρώπινες ζωές.