Οι μεγάλες προκλήσεις της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού στην Ελλάδα|Άρθρο του Δημάρχου Ιωαννίνων ενόψει συνεδρίου ΚΕΔΕ

 

Οι μεγάλες προκλήσεις της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού στην Ελλάδα

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού στην Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Το συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) που θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο, μας καλεί να επανεξετάσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά ως δήμοι, αλλά και να αναζητήσουμε λύσεις για το μέλλον της αυτοδιοίκησης στη χώρα μας.

Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί από τους δήμους να λειτουργούν με αποτελεσματικότητα, διαφάνεια και καινοτομία. Όμως, οι πόροι είναι περιορισμένοι, η γραφειοκρατία αντιστέκεται σθεναρά και οι ανάγκες των πολιτών αυξάνονται συνεχώς. Σε αυτό το περιβάλλον, καλούμαστε να διαχειριστούμε σύνθετα ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των πολιτών μας.

1. Οικονομική Αυτονομία και Πόροι

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι η διασφάλιση της οικονομικής αυτονομίας των δήμων. Ενώ οι αρμοδιότητες που μας έχουν εκχωρηθεί από το κεντρικό κράτος αυξάνονται, οι διαθέσιμοι πόροι δεν ακολουθούν την ίδια πορεία. Οι δήμοι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από κρατικές επιχορηγήσεις, οι οποίες συχνά δεν επαρκούν για την κάλυψη βασικών αναγκών. Είναι απαραίτητο να διεκδικήσουμε σταθερούς και επαρκείς πόρους, που να ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες αρμοδιότητες, καθώς και ένα νέο πλαίσιο χρηματοδότησης που θα επιτρέπει στους δήμους να διαχειρίζονται πιο ευέλικτα τους πόρους τους. Το κράτος πρέπει να σταματήσει να παρακρατεί του συνταγματικά κατοχυρωμένους πόρους της αυτοδιοίκησης.

2. Αντιμετώπιση των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής

Η κλιματική κρίση είναι πλέον πραγματικότητα. Οι φυσικές καταστροφές, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος επηρεάζουν τους δήμους μας σε μεγάλο βαθμό. Ο ρόλος του πρώτου βαθμού αυτοδιοίκησης στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και στη διαχείριση των φυσικών πόρων είναι κρίσιμος. Πρέπει να επενδύσουμε σε βιώσιμες υποδομές, να προστατεύσουμε τα φυσικά οικοσυστήματα και να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των πόλεών μας απέναντι σε φυσικές καταστροφές.

3. Ψηφιακή Μετάβαση και Καινοτομία

Η τεχνολογία έχει εισχωρήσει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Οι δήμοι πρέπει να πρωταγωνιστήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, προσφέροντας σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες στους πολίτες τους. Η γραφειοκρατία και οι χρονοβόρες διαδικασίες μπορούν να αντικατασταθούν με ηλεκτρονικές πλατφόρμες που διευκολύνουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες και ενισχύουν τη διαφάνεια. Ωστόσο, απαιτούνται επενδύσεις σε τεχνολογικές υποδομές, εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και στρατηγικές συνεργασίες για την αξιοποίηση της καινοτομίας σε τοπικό επίπεδο.

4. Κοινωνική Συνοχή και Ενσωμάτωση

Σε μια περίοδο αυξανόμενων ανισοτήτων και κοινωνικών προκλήσεων, οι δήμοι καλούνται να παίξουν κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Η στήριξη των ευάλωτων ομάδων, η καταπολέμηση της φτώχειας και η ενίσχυση της κοινωνικής ενσωμάτωσης είναι προτεραιότητες που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Τα κοινωνικά προγράμματα, οι δράσεις για την καταπολέμηση της ανεργίας και η ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας είναι απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.

5. Αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης

Η αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς μια σύγχρονη και καλά εκπαιδευμένη δημόσια διοίκηση. Η ανάγκη για συνεχή κατάρτιση του προσωπικού, για βελτίωση των δεξιοτήτων και για αξιοποίηση νέων μεθόδων διοίκησης είναι καθοριστική για την επιτυχία των δημοτικών αρχών. Η εκπαίδευση, η διαρκής ανανέωση και η αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού αποτελούν βασικούς πυλώνες για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες. Αναγκαία συνθήκη να σταματήσει το πάγωμα τον προσλήψεων κυρίως σε επιστημονικό προσωπικό.

6. Δημόσιος Χώρος και Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη

Οι πόλεις μας αντιμετωπίζουν πιέσεις από την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού, την υποβάθμιση του δημόσιου χώρου και την έλλειψη βιώσιμων υποδομών. Η αστική ανάπτυξη πρέπει να σχεδιάζεται με σεβασμό προς το περιβάλλον και τις ανάγκες των κατοίκων. Οι βιώσιμες μεταφορές, η ανάπτυξη πράσινων χώρων και η προστασία των φυσικών πόρων είναι κρίσιμες προκλήσεις για τη δημιουργία πόλεων που θα είναι ανθεκτικές, φιλικές προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Συμπερασματικά,

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού βρίσκεται ενώπιον πολλών προκλήσεων, αλλά και ευκαιριών. Το συνέδριο της ΚΕΔΕ θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για όλους τους δημάρχους και τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να ανταλλάξουμε απόψεις και να διαμορφώσουμε ένα κοινό πλαίσιο για την αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα. 

Οφείλουμε να κοιτάξουμε μπροστά, να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ένα καλύτερο αύριο για τις πόλεις μας και τους πολίτες μας.

Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά η ευκαιρία ακόμα μεγαλύτερη. 

Ας τη διεκδικήσουμε.

Θωμάς Μπέγκας

Δήμαρχος Ιωαννίνων