Έχουν εξαφανιστεί τα ψάρια, τις τελευταίες ημέρες, από Πατραϊκό και Ιόνιο. Το ίδιο παρατηρείται και στο Αιγαίο. Τι λένε ειδικοί;

 επιμέλεια medlabnews.gr iatrikanea

«Σεισμικές» επιπτώσεις έχει επιφέρει σε Πατραϊκό και Ιόνιο, ο «χορός» του Εγκέλαδου στις Κυκλάδες με τα ψάρια να έχουν μειωθεί κατά 70%, επιφέροντας αύξηση στις τιμές πώλησης.

Ο ιχθυέμπορος – ιχθυοπαραγωγός, Δημήτρης Φιντιρλής, μιλώντας στην «Πελοπόννησο», έδωσε τον τόνο του προβλήματος: «Τις τελευταίες μέρες έχουμε μεγάλη μείωση του ιχθυοπληθυσμού. Μιλάμε για μείωση περίπου 70% Προφανώς είναι από τους σεισμούς. Ολο αυτό έχει ξεκινήσει εδώ και δύο μήνες και σταδιακά ήταν και πιο έντονο. Ομως τώρα έχει ενταθεί σε πολύ δυσάρεστο βαθμό».

Οπως σημειώνει ο κ. Φιντιρλής, σε παλαιότερους σεισμούς είχε παρατηρηθεί και πάλι το ίδιο φαινόμενο: «Το είχαμε παρατηρήσει κάποιες φορές και στο παρελθόν, σε διάφορα σεισμικά φαινόμενα, αλλά όχι σε τέτοιο σημείο. Ποτέ! Είναι μεγάλο το πρόβλημα που υπάρχει. Τα καΐκια αυτή τη στιγμή, δεν μπορούν να βγάλουν ούτε τα πετρέλαιά τους! Είναι μια εβδομάδα, που είμαστε σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Εμείς ψαρεύουμε και εδώ και το Κατάκολο και στο Ιόνιο. Παντού υπάρχει αυτή η κατάσταση. Και με συναδέλφους που μιλάμε στο Αιγαίο, το ίδιο συμβαίνει».

Ο κ. Φιντιρλής, μας λέει, ότο λόγω της κατάστασης που επικρατεί, έχει παροπλίσει προς το παρόν τις δύο μηχανότρατές του και δουλεύουν μόνο τα δύο γρι-γρι του.Απόρροια της μείωσης των αλιευμάτων είναι η τελική επιβάρυνση των καταναλωτών: «Υπάρχει έλλειψη ψαριών και οι τιμές στα ιχθυοπωλεία έχουν αυξηθεί ακριβώς λόγω αυτής της έλλειψης. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Από την άλλη, ο κόσμος δεν έχει λεφτά, οπότε καταλαβαίνετε τι γίνεται. Γενικά ο κόσμος ψώνιζε με δυσκολία ψάρια, αλλά τώρα έχει γίνει απαγορευτικό για το μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού». Αλλά και οι ίδιοι οι ψαράδες, μιλώντας στην «Π», επιβεβαιώνουν την έλλειψη ψαριών στον Πατραϊκό: «Ξεκινάμε το ψάρεμα από τις 6 το πρωί και γυρίζουμε στις 7 το βράδυ. Υπάρχει δραματική μείωση των ψαριών και όλα δείχνουν ότι αυτό το γεγονός έχει σχέση με τους σεισμούς»

Στη διεθνή βιβλιογραφία, οι επιστήμονες σημειώνουν για το «πρόδρομο φαινόμενο σεισμών»: «Υπάρχει το θέμα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί και να τεκμηριωθεί επιστημονικά, έχει παρατηρηθεί να συμβαίνει πολύ συχνά πριν ή μετά την εκδήλωση ενός ισχυρού σεισμού. 

Η σύσταση του νερού, η πιθανή περιεκτικότητά του σε μεθάνιο, αλλά και κάποια χαμηλής συχνότητας ηλεκτρομαγνητικά κύματα είναι πιθανές αιτίες που επηρεάζουν αρνητικά τους θαλάσσιους οργανισμούς. Σίγουρα χρειάζεται μια προσεκτική προσέγγιση του θέματος, είναι κάτι το οποίο είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια».

Οι σεισμοί μπορούν να επηρεάσουν τη θαλάσσια ζωή, αν και το πώς και σε ποιο βαθμό συμβαίνει αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί μέσω των οποίων οι σεισμοί μπορεί να οδηγήσουν στην προσωρινή ή μακροχρόνια απομάκρυνση των ψαριών από μια περιοχή: 

 1. Υποθαλάσσιοι θόρυβοι και δονήσεις

Οι σεισμοί δημιουργούν ισχυρούς ήχους και δονήσεις που διαδίδονται στο νερό. Τα ψάρια, τα οποία είναι πολύ ευαίσθητα στις αλλαγές πίεσης και στις ηχητικές διαταραχές, μπορεί να τρομάξουν και να μετακινηθούν μακριά από την περιοχή του σεισμού. 

 2. Αλλαγές στη χημεία του νερού

Οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν διαρροές αερίων όπως το μεθάνιο, το διοξείδιο του άνθρακα και το υδρόθειο από τον πυθμένα της θάλασσας. Αυτά τα αέρια μπορεί να κάνουν το νερό τοξικό για τη θαλάσσια ζωή, οδηγώντας σε μαζικές μετακινήσεις ή ακόμα και θανάτους ψαριών.

3. Ανατροπή ιζημάτων και θολότητα του νερού

Ένας σεισμός μπορεί να διαταράξει τον πυθμένα της θάλασσας, απελευθερώνοντας μεγάλες ποσότητες ιζημάτων στο νερό. Η αυξημένη θολότητα μειώνει την ποσότητα φωτός που φτάνει σε φυτά και πλαγκτόν, επηρεάζοντας έτσι την τροφική αλυσίδα και την ικανότητα των ψαριών να βρίσκουν τροφή.

4. Αλλαγές στις θαλάσσιες ροές

Οι σεισμοί μπορούν να επηρεάσουν τα υποθαλάσσια ρεύματα και να διαταράξουν τις συνήθεις μεταναστευτικές διαδρομές των ψαριών, οδηγώντας σε μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών.

5. Τσουνάμι και καταστροφή οικοσυστημάτων

Σε περίπτωση μεγάλου σεισμού, ένα τσουνάμι μπορεί να σαρώσει παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές, καταστρέφοντας ύφαλους, φυκιάδες και άλλα οικοσυστήματα που φιλοξενούν ψάρια. Αυτή η καταστροφή μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμες αλλαγές στην κατανομή των ψαριών.

Έχει ξανασυμβεί αυτό στο παρελθόν;

Υπάρχουν αναφορές ότι σε μεγάλους σεισμούς, όπως ο σεισμός της Σαντορίνης το 1956, οι ψαράδες είχαν παρατηρήσει παρόμοια εξαφάνιση ψαριών. Επιπλέον, μετά από τον σεισμό των 9,1 Ρίχτερ στην Ινδονησία το 2004 (που προκάλεσε το φονικό τσουνάμι), πολλοί επιστήμονες κατέγραψαν ασυνήθιστες μετακινήσεις ψαριών και αλλαγές στη θαλάσσια βιοποικιλότητα.

Συνοψίζοντας, είναι πιθανό οι σεισμοί να προκαλέσουν την εξαφάνιση των ψαριών από μια περιοχή, αλλά για να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο στον Πατραϊκό και το Ιόνιο, χρειάζονται επιστημονικές μελέτες που να εξετάσουν τους τοπικούς παράγοντες και τη συνολική εικόνα του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Δεν υπάρχει σταθερή απόσταση στην οποία τα ψάρια εξαφανίζονται λόγω σεισμών, καθώς αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ένταση του σεισμού, το είδος των υποθαλάσσιων δονήσεων, η γεωγραφία της περιοχής και οι περιβαλλοντικές συνθήκες. Ωστόσο, με βάση προηγούμενες μελέτες και αναφορές από ψαράδες και επιστήμονες, μπορούμε να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις:

1. Αμεση ζώνη επιρροής (0-50 χλμ από το επίκεντρο)

Οι πιο έντονες επιδράσεις παρατηρούνται σε κοντινές αποστάσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου υπάρχουν ρήγματα ή ισχυροί υποθαλάσσιοι κραδασμοί.

Τα ψάρια μπορεί να εξαφανιστούν για μέρες ή εβδομάδες λόγω θορύβου, θολότητας του νερού ή απελευθέρωσης τοξικών αερίων.

2. Μεσαία ζώνη επιρροής (50-200 χλμ)

Σε αυτή την απόσταση, οι υποθαλάσσιες δονήσεις εξακολουθούν να γίνονται αισθητές, αλλά με μικρότερη ένταση.

Τα ψάρια μπορεί να μετακινηθούν αν υπάρξουν αλλαγές στις θαλάσσιες ροές ή αν η οικολογία της περιοχής διαταραχθεί.

3. Μακρινή ζώνη επιρροής (200-500+ χλμ)

Οι επιδράσεις γίνονται πολύ πιο ήπιες, εκτός εάν ο σεισμός προκαλέσει μεγάλες περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως τσουνάμι ή ρήξεις του βυθού που επηρεάζουν τα οικοσυστήματα.

Οι ψαράδες αναφέρουν ότι ακόμα και σε αποστάσεις άνω των 500 χλμ, κάποια είδη ψαριών μπορεί να αλλάξουν συμπεριφορά, κυρίως λόγω αλλαγών στη θερμοκρασία του νερού και στα ρεύματα.

Παραδείγματα από το παρελθόν

Σεισμός Σαντορίνης (1956): Οι ψαράδες ανέφεραν εξαφάνιση ψαριών σε αποστάσεις 100-200 χλμ.

Σεισμός Ιαπωνίας (2011, 9.0 Ρίχτερ): Παρατηρήθηκαν αλλαγές στη συμπεριφορά των ψαριών ακόμα και σε ακτές 500 χλμ μακριά.

Σεισμός Ινδονησίας (2004, 9.1 Ρίχτερ): Το τσουνάμι και οι αλλαγές στο θαλάσσιο περιβάλλον προκάλεσαν μείωση των αλιευμάτων για μήνες σε αποστάσεις πάνω από 1000 χλμ.

Ο ομότιμος καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Παν. Κασπίρης, με αφορμή τον σεισμό 6,4 Ρίχτερ στη Λευκάδα τον Αύγουστο του 2003, είχε αναφέρει ότι η περίεργη συμπεριφορά των ψαριών πριν και ύστερα από μια ισχυρή σεισμική δόνηση εκδηλώνεται με νευρικές και αφύσικες κινήσεις, οι οποίες έχουν αιτία τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

«Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που προηγούνται από ένα σεισμό επιδρούν στο νευρικό σύστημα των ψαριών με αποτέλεσμα αυτά να συμπεριφέρονται μη φυσιολογικά. Στην Ιαπωνία η συμπεριφορά των ψαριών χρησιμοποιείται και ως μέθοδος πρόγνωσης ενός σεισμού. Γι’ αυτό σε πολλά ερευνητικά κέντρα και σε κτίρια, υπάρχουν εγκατεστημένες μεγάλες γυάλες με ψάρια, των οποίων η συμπεριφορά ελέγχεται προσεκτικά. Οταν διαπιστώσουν ότι αυτά αρχίζουν να συμπεριφέρονται νευρικά και αφύσικα, τότε επίκειται σεισμός».

Πηγή pelop.gr

  medlabnews.gr